De toekomst van Defensie: Horizon 2030

DEEL 1: Heeft de Belgische samenleving nood aan een
Defensieapparaat in 2030?
1. Algemeen
Generaal b.d. August Vandaele
CURRICULUM VITAE
―Generaal i.r. August Van Daele
(1944) is burgerlijk ingenieur mechanica
aan de Koninklijke Militaire
School.
Na een boeiende carrière via diverse
functies bij de Belgische luchtmacht
(onder andere commandant van de
10de Wing en directeur van het departement
Material Resources) en
een passage bij de NAVO, was hij
van 2002 tot 2009 ‗Stafchef van Defensie
(ChoD)‘.
De wereld van vandaag verschilt niet fundamenteel van de wereld
15 jaar geleden toen Defensie het strategisch plan Visie 2015
uitbracht, hoewel er uiteraard veranderingen plaatsvonden. De wereld
is er ook niet gevaarlijker op geworden, maar misschien wel
onvoorspelbaarder. Zo zijn we getuige van verschillende
ontwikkelingen waarvan de invloed op en de gevolgen voor de
internationale veiligheid de komende jaren voelbaar zullen blijven.
Indien de directe gevolgen voor de veiligheid van sommige van die
ontwikkelingen gemakkelijk aan te tonen zijn, hebben andere
ontwikkelingen minder zichtbare of directe gevolgen.
De globalisering, die gepaard gaat met een fenomeen van grotere
interconnectiviteit (niet enkel op geografisch vlak, tussen verwijderde
gebieden, maar ook virtueel via de sociale media) en de vaststelling
dat alles veel sneller gaat, is eveneens een realiteit die een invloed
heeft op het veiligheidsbeleid.
Een conventionele oorlog tussen economisch ontwikkelde staten lijkt
onwaarschijnlijk in een nabije toekomst, maar sommige staten zijn
wel bereid om een machtspolitiek te voeren om hun eigen belangen
boven die van andere staten te plaatsen. De situatie ontstaan nadat
Rusland de Krim annexeerde en heimelijk steun aan de rebellen in
Oekraïne verleende, is niet van dien aard om deze hypothese te
verwerpen. Dit geldt ook voor de rivaliteit in de Chinese Zee tussen
een China dat zich proactiever opstelt en de omringende landen die
gesteund worden door de Verenigde Staten. Maar er is ook een lange
lijst van andere conflicten in de wereld (Midden-Oosten, Afrika) waar
de grootmachten baat hebben om samen te werken: het belangrijkste
voorbeeld hiervan is actueel de respons op de radicaalislamitische
dreiging.
Een van de meest significante en belangrijkste ontwikkelingen voor
de internationale veiligheid is het feit dat de machtsverhoudingen
tussen de staten en de regio‘s in de wereld verschoven zijn en dat de
zoektocht naar een nieuw evenwicht nog niet voorbij is. De wereld is
niet meer zo unipolair als 15 jaar geleden en deze tendens zou zich
moeten handhaven of zelfs versterken. Het acroniem BRICS verwijst
naar die landen (Brasil, Russia, India, China, South-Africa) die een
actieve rol willen spelen in de nieuwe vormgeving van de wereldorde,
in navolging van de Verenigde Staten, Europa of Japan.
Hoogstwaarschijnlijk zullen de Verenigde Staten echter de grootste
economische en militaire macht blijven.
De interventies in Irak, Libië en Afghanistan hebben de beperkingen
van de legers van sommige westerse grootmachten voortvloeiende
uit een zekere specialisatie, zoals m.b.t. Air to Air-refuelling of
gewapende drones, blootgelegd. Deze tekortkomingen die nu enkel
door de VS kunnen ingevuld worden, verzwakken ook de NAVO in
zijn geheel.
De militaire operaties in Noord-Afrika, onder impuls van Frankrijk,
hebben de zwakke punten en lacunes van het Europees veiligheids-
Kabinet Defensie en Ambtenarenzaken - vandeput.fgov.be