De toekomst van Defensie: Horizon 2030

Welke evolutie voor de Belgische Defensie tegen het jaar 2030?
Joseph Henrotin
Voor de meeste mensen dient een leger om oorlog mee te voeren. In strikt
juridische zin - namelijk een toestand die door de koning is uitgeroepen en
die door hem beëindigd wordt - is deze er niet meer geweest sinds het
einde van de Tweede Wereldoorlog. Maar in werkelijkheid is het fenomeen
oorlog gemuteerd en meer verscheiden geworden. Of zoals Clausewitz
het stelde: “de oorlog is een kameleon”; hij is uniek in zijn aard, maar
variabel in zijn karakter.
CURRICULUM VITAE
Professor dr. Joseph Henrotin (1975)
is onderzoeker bij het ‗Centre d‘Analyse
et de Prévision des Risques Internationaux‘
(CAPRI, Parijs) en bij
het ‗Institut de Stratégie et des Conflits‘
(ISC, Parijs)
Politieke wetenschappen aan de Université
Libre de Bruxelles (ULB).
Gespecialiseerd in strategische theorie
en ontwikkeling/integratie van
technologie in het militaire gebied.
Henrotin is ook hoofdredacteur van
het tijdschrift Défense & Sécurité Internationale.
Tegenwoordig wordt niet meer zozeer over oorlog, dan wel over
“gewapende conflicten”, “militaire operaties” of “crisisbeheersing”
gesproken. Hun werkelijke aard is echter nooit veranderd: “de confrontatie
van tegenovergestelde ideeën met aanwending van geweld om het geschil
op te lossen” (A. Beaufre). Het doel van deze bespiegeling, waar de
minister van Landsverdediging me om gevraagd heeft, is proberen te
begrijpen of het voor België noodzakelijk is te blijven beschikken over
strijdkrachten tegen het jaar 2030, en zo ja, uit te zoeken welke hun
sleutelopdrachten zouden zijn om de evolutiemogelijkheden van zijn
defensie te bepalen.
Het standpunt dat we innemen is dat van de strateeg of van de analist die
de evolutie van de strategie en de defensiekwesties bestudeert. Hiertoe
vertrekken we van 1) een korte theorie over de oorspronkelijke taken van
de strijdkrachten, alvorens 2) te proberen de waarschijnlijke evolutie van
de conflictsituaties in de komende vijftien jaar te typeren, om vervolgens 3)
de mogelijke evolutietrajecten met het oog op de budgettaire capaciteiten
te tonen en ten slotte 4) stelling in te nemen.
1. Taken van de strijdkrachten
De strijdkrachten vervullen verschillende taken op verschillende niveaus,
ongeacht het land waar ze van afhangen. Ook België ontsnapt hier dus
niet aan, ook al wordt het vaak als “klein” gezien. Dit standpunt dient
echter objectief beschouwd te worden: binnen Europa geldt het als een
land met gemiddelde omvang dat bovendien op wereldvlak op de 24ste
plaats staat wat betreft het BBP1 en binnen de EU op de 8ste plaats.
1) Hun eerste taak is het concretiseren van het sociaal contract: de
legitimiteit van de staat en van de politieke macht hangt af van zijn
Kabinet Defensie en Ambtenarenzaken - vandeput.fgov.be