De toekomst van Defensie: Horizon 2030

“Heeft de Belgische maatschappij in 2030 behoefte aan een
defensieapparaat? Zo ja, wat moeten de sleutelopdrachten zijn?
Uitgaande van de huidige realiteit, in welke richting zou de Belgische
Defensie moeten evolueren?”
de crisis in Oekraïne het belang en de zichtbaarheid heeft verhoogd.
―de essentie ligt echter niet bij de
territoriale, nationale of collectieve
defensie‖
―de Afrikaanse expertise die België
geërfd heeft beter benut moeten
worden‖
Evolutie van de collectieve
veiligheidsopdrachten
―De collectieve veiligheidsopdrachten
zullen evolueren in functie van de
middelen die eraan gewijd kunnen
worden.‖
Laten we herhalen, de essentie ligt echter niet bij de territoriale, nationale
of collectieve defensie. Deze bestaat uit de capaciteit om deel te kunnen
nemen aan crisisbeheersingsopdrachten volgens verschillende formaten:
België moet bijdragen aan de globale veiligheid rekening houdende met
de nieuwe dreigingen die het uitsturen van strijdkrachten vereisen (1).
België zou ook meteen zijn inspanningen om elke vorm van
interoperabiliteit binnen de EU te bevorderen kunnen voortzetten, door
een permanente gestructureerde samenwerkingsvorm op te zetten (2).
Ten slotte zou de Afrikaanse expertise die België geërfd heeft beter benut
moeten worden. (3)
Het tweede punt, dat over de versterking van de GVDB van de EU gaat, is
een politieke vraag die binnen de traditionele lijn van de Belgische
diplomatie ligt, en die gunstig staat tegenover een coöperatieve, zo niet
integratieve dynamiek binnen de EU. De vraag is nauwelijks polemisch te
noemen, het doel is a priori een kader van verhoogde efficiëntie en
legitimiteit te bereiken voor de operaties, in een goede verstandhouding
met de NAVO, volgens de geest van de verdragen van Berlijn+. Dit
operationeel kader past binnen het onomstreden wettelijk kader: er zal
geen operatie ontplooid worden zonder de instemming van de betrokken
staat of die van de Veiligheidsraad van de VN, de zaak Kosovo blijft hierop
een uitzondering. Ook hier zal de consensus nauwelijks moeite hebben
om zich voort te zetten tot 2030. Op het niveau van de
handelingsprincipes, lijkt de toekomst standvastig beschouwd te kunnen
worden.
Evolutie van de collectieve veiligheidsopdrachten
Het eerste punt haalt echter een crucialere uitdaging aan: het is de graad
van politieke ambitie die het mogelijke militaire scenario zal bepalen. De
collectieve veiligheidsopdrachten zullen evolueren in functie van de
middelen die eraan gewijd kunnen worden. Wanneer we de huidige
situatie vanuit een politiek standpunt en niet vanuit een te operationeel
standpunt bekijken, heeft het overzicht wel wat troeven. De lijst van
operaties waaraan België de laatste jaren heeft deelgenomen wordt
Kabinet Defensie en Ambtenarenzaken - vandeput.fgov.be