De toekomst van Defensie: Horizon 2030

Nadenken over Defensie
Gemiste kansen
―De aanpak van dit strategische dossier
zat van bij het begin fout.‖
―Deze gesloten aanpak heeft het erg
belangrijke dossier zowel intern als
extern erg omstreden gemaakt. ―
―De vraag is dus niet wat het beste
toestel is, maar wat we van Defensie
in de toekomst verwachten. ―
We kunnen er niet omheen dat het opvolgingsdossier van de F-16 als een
olifant in de defensiekamer staat. Politiek lijkt de wil er om voor een
opvolger van de F-16 te gaan. De regering moet de beslissing echter nog
nemen, maar het financiële plaatje is allesbehalve rond. Aan de andere
kant stelt de regering dat de formele beslissing over de opvolging nog
genomen moet worden, en dat die zal kaderen binnen de strategische
oriëntatienota. Toch pakt Defensie al uit met een tijdstabel hoe het traject
van die vervanging er moet gaan uitzien, alsof de beslissing al genomen
is. Een dossier van deze financiële omvang schreeuwt om een betere
motivering dan de dooddoeners uit het verleden.
Gemiste kansen
Het dossier, niettegenstaande het nog in een vroeg stadium zit, is nu al
erg omstreden. Het dreigt het erg belangrijke debat over de strategische
herpositionering te vervuilen.
De aanpak van dit strategische dossier zat van bij het begin fout. De
eerste marktbevraging gebeurde zonder voorafgaand kaderend debat. In
die zin lijkt het alsof Defensie een voorschot neemt op de politieke
beslissing. In die zin is de marktbevraging niet zo onschuldig als soms
zou blijken. Ze getuigt van een visie van Defensie die uitgaat dat ons land
mee moet kunnen doen aan operaties in het allerhoogste geweldniveau.
Op die manier zetten technici sluipend al de bakens uit. Deze gesloten
aanpak heeft het erg belangrijke dossier zowel intern als extern erg
omstreden gemaakt. Defensie zelf heeft door niet, te laat, of onvolledig te
communiceren veel maatschappelijk en politiek krediet verloren in dit
dossier dat nu haast onvermijdelijk politiek en maatschappelijk verder gaat
polariseren. Defensie communiceert alsof de vervanging neer zou komen
op een technische keuze tussen vijf vliegtuigtypes, die het best aan
militairen en technici wordt overgelaten. In de realiteit is het dossier zo
groot dat het de toekomst van Defensie inherent gaat bepalen. De vraag is
dus niet wat het beste toestel is, maar wat we van Defensie in de toekomst
verwachten. Het antwoord op die vraag moet komen van politici, niet van
militairen en technici.
Kabinet Defensie en Ambtenarenzaken - vandeput.fgov.be