De toekomst van Defensie: Horizon 2030

“Heeft de Belgische maatschappij in 2030 behoefte aan een
defensieapparaat? Zo ja, wat moeten de sleutelopdrachten zijn?
Uitgaande van de huidige realiteit, in welke richting zou de Belgische
Defensie moeten evolueren?”
Militaire gebruiken ad intra
Militaire gebruiken ad intra
militaire dienstplicht vormde natuurlijk
wel een verplichting waarover de
bevolking zeer ongelijk verdeeld was
en er waren heel wat vragen over de
pertinentie ervan
Mutatis mutandis, lijkt het leger op
een centrale bank, een lener van het
laatste moment, in casu een verlener
van diensten die in normale
omstandigheden door anderen
worden waargenomen
Als men vanuit strikt intern standpunt kijkt, heeft het leger zeker een van
haar taken verloren, deels vervuld in de tijd van de dienstplicht, namelijk
die van het verzekeren van een vorm van nationale cohesie. De militaire
dienstplicht vormde natuurlijk wel een verplichting waarover de bevolking
zeer ongelijk verdeeld was en er waren heel wat vragen over de
pertinentie ervan. Maar hij kon tegelijkertijd de sociale en linguïstische
vermenging bevorderen door het gemengd karakter van de
dienstplichtigen, basisvorming aanbieden voor diegenen die hun verplichte
vorming hopeloos hadden opgegeven, of zelfs een springplank vormen
naar een job, allemaal elementen die de vrijwillige burgerdienst opnieuw
zou kunnen opnemen, wanneer deze zichtbaarder en beter gewaardeerd
zou zijn in de toekomst.
Momenteel lijkt het militair apparaat op intern vlak vooral een ultiem
redmiddel, een garantie om het hoofd te kunnen bieden aan een plotse
bedreiging, een grote ramp, een tekortkoming in de levering van de
openbare diensten. Mutatis mutandis, lijkt het leger op een centrale bank,
een lener van het laatste moment, in casu een verlener van diensten die in
normale omstandigheden door anderen worden waargenomen. Het zijn
uitzonderlijke wisselvalligheden die het leger op het toneel doen
verschijnen om bijvoorbeeld te helpen bij de bestrijding van terrorisme of
bij te dragen aan het beheer van een aardbeving. Stricto sensu, is de
militaire verdediging van het grondgebied geen primaire bezorgdheid
meer, maar het apparaat moet behouden worden om indien nodig het
hoofd te kunnen bieden aan een terroristische bedreiging, bijvoorbeeld op
vitale plaatsen, zoals een kerncentrale of de haven van Antwerpen. Wat
zijn bijkomende taken betreft, lijkt het leger wel op een verzekeringspolis:
we hopen er zonder te kunnen, maar het bestaan ervan stelt ons gerust.
Het is echter van essentieel belang dat dit instrument ter beschikking van
de staat blijft en dat we niet totaal van andere staten moeten afhangen,
zelfs als we weten dat solidariteit bij een terroristische aanval binnen de
Europese Unie duidelijk vastgelegd werd. Maar ook hier geldt weer dat
een goed georganiseerde solidariteit bij jezelf begint.
Kabinet Defensie en Ambtenarenzaken - vandeput.fgov.be