Een meervoudige casusstudie - Divingduck.nl

Hoofdstuk 11.1 Achtergrond en onderzoeksvraagEen baby brabbelt er vrolijk op los, kruipt door de kamer, zet zijn eerste stapjes. We ervaren ditals een hele natuurlijke opeenvolging van kleine mijlpalen in de ontwikkeling van het kind. Ophet moment dat één van de zintuigen minder goed functioneert of uitvalt, blijkt echter dat ercomplexe processen schuilgaan achter veel van deze ontwikkelingsfasen. Zo zal het voor eenkind met een vroegtijdig gehoorverlies lastig zijn om gesproken taal te verwerven. En dit zalgevolgen hebben voor de communicatieve ontwikkeling. In dit proefschrift staat de taal- encommunicatieontwikkeling van dove kinderen centraal. Het bevat een verslag van eenlongitudinale meervoudige casusstudie naar taalvaardigheid, communicatief gedrag encommunicatiestrategieën in interacties in het Nederlands en de Nederlandse Gebarentaal vanelf dove kinderen in de leeftijd van drie tot zeven jaar. Dit onderzoek is uitgevoerd binnenViataal.Viataal is één van de organisaties in Nederland bij wie mensen met een auditieve ofcommunicatieve beperking terecht kunnen voor zorg en onderwijs (website Viataal, 2008). Hetdoel van het onderwijs en de zorg is de mogelijkheden in communicatie voor kinderen,jongeren en volwassenen te vergroten. Daarmee wil deze instelling de zelfstandigheid enzelfredzaamheid van de cliënten en leerlingen bevorderen. Viataal bestaat uit een Sector Zorgen een Sector Onderwijs. De sector Zorg wordt regionaal bestuurd. Binnen alle drie de regio’sWest, Zuid en Oost wordt zorg geleverd aan de diverse doelgroepen van Viataal. Binnen desector Onderwijs vallen de scholen van Viataal, die het onderwijs voor de verschillendedoelgroepen verzorgen. In de jaren negentig van de vorige eeuw werd steeds vaker doorouders en onderwijzend personeel de vraag gesteld waarom Viataal geen onderwijs in deNederlandse Gebarentaal (NGT) had opgenomen in haar onderwijscurriculum. Mede door eenfusie is het taalbeleid gewijzigd en is het tweetalig onderwijs in 1998 ingevoerd. De hoop wasdat daarmee betere resultaten konden worden bereikt bij met name de kinderen die moeitehadden met het onderwijs in alleen gesproken Nederlands. Omdat men wilde weten wat deresultaten waren van dit onderwijs, zijn diverse onderzoeksprojecten gestart om deontwikkelingen na invoering van het onderwijs in de NGT en het Nederlands te volgen. Hetonderhavige proefschrift is het resultaat van één van deze onderzoeksprojecten, namelijk hetproject ‘Communicatie en taalvaardigheid bij jonge dove kinderen: een longitudinaledieptestudie’. Een aantal van deze projecten werden gebundeld in het onderzoeksprogrammaWetenschappelijke Evaluatie Tweetaligheid (WE2T), dat uit een serie projecten bestondwaarin de ontwikkeling van dove kinderen in een tweetalig onderwijscurriculum van diversekanten werd belicht (Klatter-Folmer et al., 2001).Het project is in 1998 gestart en werd in 2002 met een eindrapport afgesloten(Kolen, 2002). De data van dit project vormen de basis van de in deze dissertatie beschrevenanalyses. In de eerste fase van 1998 tot 2002 is een kleine groep van elf dove kinderenlongitudinaal gevolgd om de ontwikkeling van taal en communicatie in de NederlandseGebarentaal en het Nederlands in kaart te kunnen brengen. Gekozen is voor een longitudinalediepstestudie, omdat over het onderwerp van dit onderzoek destijds weinig bekend was.10