Een meervoudige casusstudie - Divingduck.nl

Hoofdstuk 66.1 InleidingIn hoofdstuk 4 zijn de resultaten van de analyses besproken die betrekking hadden op detaalvaardigheid en de linguïstische complexiteit in het Nederlands en de NGT van dedeelnemende kinderen. Hoofdstuk 5 behandelde de communicatieontwikkeling van dekinderen uit de onderzoeksgroep in het Nederlands en de NGT. In beide hoofdstukken isgeconstateerd dat de communicatie tussen kinderen en volwassenen vaak moeizaam verloopt.De vraag doet zich dan voor hoe zij de communicatie op gang houden, zeker als de interactieveuitwisseling van inhoudelijke en gedragsgestuurde informatie mis zou kunnen lopen. Metandere woorden, welke elementen in de interactie of het taalgebruik zijn te beschrijven alsondersteunend of bevorderend voor de communicatie tussen de kinderen en de volwassenen?We hebben twee ingangen gekozen om dit te onderzoeken: het gebruik vanopheldingssequenties en het optreden van gemengde taaluitingen bij kinderen envolwassenen.Met betrekking tot het gebruik van ophelderingssequenties gaan we uit van deintentie van de spreker. De ophelderingssequenties vormen een specifieke categorie uit decommunicatieve sequenties, die behandeld zijn in hoofdstuk 5, namelijk de sequenties teropheldering. In de literatuur worden diverse termen gehanteerd met betrekking tot hetverkrijgen van opheldering in gesprekken tussen volwassenen en kinderen. Ciocci en Baran(1998) hebben de diverse onderzoeken naar dove kinderen samengevat. In het algemeen kanworden gezegd dat dove kinderen laten zien dat ze zich bewust zijn van de behoefte aanduidelijkheid van de interactiepartner door hun boodschap te verduidelijken en op die maniermiscommunicatie op te lossen. In hun eigen studie hebben Ciocci en Baran geprobeerd eengedetailleerde beschrijving te geven van de communicatie-herstelstrategieën van dovekinderen die Totale Communicatie gebruikten in zowel gestructureerde als informelecommunicatietaken. Uit de resultaten bleek dat dove kinderen in de leeftijd van vier totzeveneneenhalf jaar significant andere strategieën gebruikten in antwoord opophelderingsvragen dan horende kinderen. Dove kinderen maakten significant meer gebruikvan de categorie revisie dan horende kinderen. De onderzoekers concludeerden daaruit dat dedove kinderen lieten zien dat ze de communicatie gaande konden houden (Ciocci et al., 1998).Tevens werd volgens de onderzoekers de conclusie van Hughes en James (1985) bevestigd,dat dove kinderen effectief kunnen communiceren als zij worden geconfronteerd metmiscommunicatie of stagnerende communicatie.Volgens Erber (1996) komen er in de communicatie met mensen methoorproblematiek regelmatig situaties voor waarin het nodig is dat er opheldering plaatsvindt.Om deze situaties te voorkomen of weer op te lossen gebruiken mensen metgehoorproblemen verschillende strategieën, in termen van Tye-Murray (1998) faciliterendestrategieën en herstelstrategieën, zoals in hoofdstuk 2 staat beschreven.Alles overziende kan vastgesteld worden dat er redelijk wat onderzoek is verrichtnaar miscommunicatie bij dove volwassenen (Tye-Murray, 1998). Voor dove kinderen is ditminder het geval. Het onderzoek dat gedaan is heeft zich met name gericht op het gebruik van224