OOST-INDIË

38
door onze moedige troepen stormenderhand genomen waren, had
zich een diepe moedeloosheid van de Padris meester gemaakt, die
het nuttelooze van verderen tegenstand hadden ingezien en ook be-
vreesd waren geworden dat zij zouden worden ingesloten.
De bezetting had den vorigen nacht plaats de verlaten en ook
toewankoe Iman was natuurlijk ontsnapt. Doch dat was zoo erg niet,
want het was aan te nemen — en de gevolgen hebben de juistheid
daarvan bewezen — dat met den val van Bondjol, de hoofdplaats der
Padris, de tegenstand gebroken zou zijn.
Het bijkans onneembare Bondjol, het sterkste bolwerk der Padris,
waarin zij ons twee en een half jaar getart hadden, was dan ge-
vallen; niet dan na veel lijden en ontberingen, veel inspanning van
de zijde onzer troepen, wie alle eer toekomt, al moge de wijze,
waarop de belegering aanvankelijk ondernomen en geleid is gewor-
den, aanleiding tot een zeer gegronde afkeuring hebben gegeven.
Vooral de koortsen en dyssenterie hadden de gelederen gedund;
en de vermoeiende dienst, de langdurige regentijd, de geïnfecteerde
lucht en de vochtige bodem, waaruit ongezonde dampen opstegen,
hadden er den gezondheidstoestand niet beter op gemaakt.
Na de inneming van Bondjol werd het Michiels duidelijk, hoe het
mogelijk was geweest, dat de muiters zoo langen tijd weerstand
hadden kunnen bieden; de wallen, nergens minder dan 2.2 à2.5M.
hoog, waren met een zekere kennis van versterkingskunst aange-
legd, omringd door een gracht en storm vrij gemaakt door ondoor-
dringbaar auwer-auwer, en behoorlijk voorzien van traversen en
gedekte stellingen, waarin de vijand voor de uitwerking van ons
vuur beveiligd was. De bressen waren nog moeielijk beklimbaar en
zoodanig door den vijand met barrikades versterkt, dat een be-
storming voorzeker nog niet geslaagd zou zijn, ten minste niet
zonder een groot bloedbad. Wat de positie zoo sterk had gemaakt,
was de welige Oostersche plantengroei, die een groot deel van de
wallen aan het oog onttrokken had; aan een opruiming dier