OOST-INDIË

67
roepen krijgsraad het ondoenlijk achtte, om met de onvoldoende
strijdmacht de operatiën te vervolgen ; men meende van de volvoering
der bekomen opdracht te moeten afzien en besloot, zonder
verwijl naar Batavia terug te keeren.
De expeditie was alzoo mislukt; wij hadden het hoofd gestooten
en bloedige verliezen geleden. Toch bleef er een bezetting in het
Nederlandsche werk te Bleling achter; men kon dus, hoe pijnlijk
de afloop mochte zijn en hoezeer onze invloed op het eiland
Bali ook verminderd was, van de ongelukkige tweede expeditie
naar Bali met vertrouwen zeggen : »tout est perdu, fors l'honneur."
Want onze troepen hadden hun plicht gedaan, wat men ook moge
aanvoeren tegen de traagheid, waarmee het gouvernement tot de
expeditie was overgegaan, en de alweer onvoldoende samenstelling van
het korps, met de volvoering der zware taak belast. En hoezeer men
de leiding der operatiën door den bevelhebber moge afkeuren, men
moet erkennen, dat de soldaat schier het onmogelijke gedaan heeft
en voor de dubbele overmacht van bevolking en klimaat gezwicht is.
Vooral waren de Balineezen ten zeerste verbitterd geworden
door de overdreven eischen, welke de regeering hun na den afloop
der eerste expeditie gesteld had; men had in waarheid de edelmoedigheid
, die ten allen tijde den overwinnaar betaamt, wel wat uit
het oog verloren — en dit is een kwaad dat doorgaans, zoo als
ook hier, zich zelf straft.
*
De tweede expeditie naar Bali was alzoo niet met dien goeden
uitslag bekroond, welke men had mogen verwachten; de tijding
van den ongunstigen afloop werd in de maand Augustus in het
moederland ontvangen.
Wat het reeds onvermijdelijk geweest, ten tweedenmale de wapenen
tegen Bali te keeren, ten einde de vorsten voor het nietnakomen
der tractaten te tuchtigen en tevens aan de bevolking van
5*