milliyetçilik

En yüksek Müslüman nüfusa sahip 10 Avrupa Birliği ülkesinde Müslümanlarla yapılan
mülakatlara dayanan ‘Ayrımcılık ve İslamofobi Algıları: Avrupa Birliği Ülkelerinde
Yaşayan Müslümanların Görüşleri’ (2006) başlıklı rapor, bu grupların 11 Eylül’den bu
yana kendilerini daha savunmasız hissettikleri yolundaki görüşü doğrular. Mülakatlara
katılanlar, Müslümanlara yönelik tepki ve saldırıların bu dönemde arttığını, durumlarının
eskisine göre daha kötü olduğunu belirtmektedirler. Katılımcılar ekonomik,
toplumsal ve kültürel hayattan dışlandıklarını da vurgulamaktadırlar. Üstelik bu durum
vatandaşlık hakkını kazandıklarında da değişmemektedir. Müslümanlar, Avrupa Birliği
vatandaşı da olsalar bir tehdit unsuru olarak görülmektedirler. Araştırmaya katılanlar,
Müslümanların üzerinde topluma entegre olmaları için büyük baskı olduğunu, ancak
bunun için Müslümanlıklarından vazgeçmelerinin beklendiğini ifade etmektedirler.
Katılımcılara göre, entegrasyon iki yönlü bir süreçtir ve gündelik hayatta karşılaştıkları
ayrımcılık ortadan kalkmadığı sürece entegre olmaları mümkün değildir. İslam dini,
kamuoyunda yansıtıldığı gibi, Avrupa değerlerine aykırı bir din değildir. Zaten İslam
Avrupa’da yeterince bilinmiyordur. Mülakatlarda, yaşanan tatsız olayların genelde
sözlü tacizlerle sınırlı kaldığı, fiziksel şiddete dönüşmediği de belirtilmekte, ancak
bunun uzun vadede yıpratıcı ve kaynaşmayı engelleyici bir etkisi olduğu ifade
edilmektedir. Katılımcıların en çok yakındıkları konulardan biri de güvenlik
güçlerinin tutumudur. Müslümanları potansiyel suçlu olarak gören emniyet güçleri,
iş Müslümanlara yönelik saldırılara geldiğinde gereken özeni göstermemektedir.
Yine EUMC tarafından hazırlanan ve 12 Avrupa Birliği ülkesinde yaşayan göçmenleri
kapsayan 2006 tarihli bir araştırma da bu bulguları destekler. Buna göre göçmenlerin
büyük bir bölümü, ırkçılık ve yabancı düşmanlığına maruz kaldıklarını düşünmektedir.
Araştırmaya katılanların üçte birlik bir bölümü iş hayatında değişik biçimlerde
ayrımcılığa uğradıklarını, dörtte birden fazlası da gündelik hayatlarında, örneğin ev
ararken ya da bankadan kredi almaya çalışırken ayrımcılıkla karşılaştıklarını iddia
etmişlerdir. %16’lık bir kesim, barlarda, restoranlarda ya da alışveriş yaparken de
ayrımcılığa maruz kaldıklarını düşünmektedir. %25’lik bir kesim ise emniyet güçleri
tarafından farklı muameleye tabi tutulduklarına inanmaktadır.
Bu bulguları rakamlara dökmek, EUMC’nin birçok raporunda de belirtildiği gibi,
oldukça zordur, çünkü pek çok Avrupa ülkesinde ırkçılığa ya da din düşmanlığına
dayalı suçların istatistikleri tutulmamaktadır. Bu, EUMC’ye göre en kısa zamanda
düzeltilmesi gereken çok ciddi bir sorundur. Yine de eldeki kaynaklardan ülke
bazında eğilimleri saptamak mümkündür. Kuruluşun 2006 yılında yayımlanan yıllık
raporuna göre, 2000-2005 yılları arasında resmi istatistiklere sahip olan 11 Avrupa
Birliği ülkesinin 8’inde (Danimarka, Almanya, Fransa, İrlanda, Polonya, Slovakya,
Finlandiya ve İngiltere) ırkçılığa dayalı suç oranı artmıştır. 3 ülkede (Çek Cumhuriyeti,
Avusturya ve İsveç) ise bu oran düşmüştür. Elbette bu oranlar resmi makamlara
‘bildirilen’ suçları kapsamaktadır (2006, 16). Emniyet güçlerini sorunun bir parçası
olarak gören azınlık mensuplarının ya da göçmenlerin başlarına gelen her olayı polise
bildirmediklerini tahmin etmek güç değildir (bkz. Tablo 13).
101