milliyetçilik

More documents

Recommendations

Info

size bir armağanıdır. Stendhal’in bu sürece ‘kristalleşme’ adını verme nedeni Salzburg’daki tuz yataklarına yaptığı bir ziyarettir: Bir aşığı yirmidört saat düşünceleriyle başbaşa bırakın, olacak olan şudur: Salzburg’daki tuz yataklarında yapraksız kuru bir dal parçasını terk edilmiş yataklardan birine atarlar. İki ya da üç ay sonra dalı parlayan bir kristal birikintisiyle kaplı olarak bulurlar. Ufacık dal parçası... ışıklar saçan bir elmas kümesiyle örtülmüştür. Kuru dal parçasını tanımak mümkün değildir. Kristalleşme dediğim olan biten her şeyden sevilen kişinin mükemmel olduğuna dair yeni kanıtlar çıkaran zihinsel süreçtir (1975, 45). Aşkı tutkuların en güçlüsü kılan gerçeklikle olan ilişkisidir. Diğer tüm tutkularda arzular gerçekliğe uyum sağlamak zorundadır; aşkta ise gerçeklikler arzuya uyum sağlar: Aşık olduğu andan itibaren en bilge insan bile gerçeği olduğu gibi göremez. Kendi özelliklerini önemsizleştirirken sevdiği kişi tarafından ona bahşedilen en ufak bir iyiliği bile büyütür, abartır. Umutlar ve korkular aynı anda hem romantik, hem de kontrol edilemez, dikbaşlı bir nitelik kazanır. Aşık insan olaylardaki şans unsurunu reddeder, olasılıklara karşı duyarlılığını yitirir ... neyi hayal ederse, o artık gerçektir (a.g.e., 60). Milliyetçilik de böyle bir ruh halidir. Gerçeklikle kurduğu ilişki, aşık insanınkine benzer. Bu anlamda millet-kurma süreci de bir tür ‘kristalleşme’ sürecidir. Çek tarihçi Miroslav Hroch’u izleyerek bu süreçte üç temel aşamadan söz edebiliriz. Birinci aşama, bir grup aydının siyasi bir hedef gütmeksizin ait olduklarını düşündükleri etnik grubun kökenlerini, kültürünü, tarihini araştırdıkları aşamadır. Bunu milletkurma projesine kitlesel destek sağlamaya çalışan bir aktivist grubun ortaya çıktığı aşama izler. Başlangıçta fazla etkili olamayan bu grubun savunduğu düşünceler giderek daha çok destek bulmaya başlar ve yavaş yavaş bir kitlesel hareket ortaya çıkar. Milliyetçi düşüncelerin kitlelere yayıldığı bu aşama, millet-kurma sürecinin son aşamasıdır (Hroch 1985, 1993). Bu noktada Hroch’un millet-kurma süreciyle Stendhal’in aşka dair söyledikleri arasındaki paralelliği görebiliriz. Millet-kurma süreci de, tıpkı aşk gibi, önce sevilen nesnenin, bu durumda milletin, farkına varılması, tanınmaya çalışılması ve beğenilmesiyle başlar. Bunu umut etme süreci izler. Bu aşamada milletin varlığının milletin kendisine kabul ettirilmesi, yani sevilen nesnenin seven özneyi farketmesi, gerekir. Milliyetçi hareket kitlelere ulaştığı zaman aşk doğmuştur ve ‘kristalleşme’ başlar. Milliyetçi, milleti binbir olumlu özellikle donatır ve onu en yüce değer haline getirir. Millet mükemmeldir, kusursuzdur, her sevilen nesne gibi ‘ışıltılar saçan bir elmas kümesiyle örtülmüştür’. Fakat Stendhal’in de belirttiği gibi, bu sürecin kaçınılmaz bir sonucu vardır, o da gerçeklikten gün be gün uzaklaşılmasıdır. Milliyetçi, milletinin kötü özelliklerini farketmez ya da görmezden gelir; millete ait olmadığına inandığı unsurları, örneğin farklı bir etnik gruba mensup azınlıkları, ya da farklı düşünenleri yok sayar. Bir noktadan sonra artık sevdiği nesneyi gerçek haliyle göremez olur; kuru dal parçası, üzerini kaplayan tuz kristalleri altında 5
tanınmaz hale gelmiştir. Gerçeklik arzuya uyum sağlar. Artık milliyetçi neyi hayal ederse, o gerçektir. Çalışmanın Amacı Bu çalışmanın iki temel amacı var. Bunlardan ilki, milliyetçilik çalışmaları alanındaki son tartışmalar ışığında milliyetçilik kavramını masaya yatırmak ve milliyetçi algı biçimini anlamamıza katkıda bulunacak bir kavramsal-kuramsal çerçeve geliştirmek. İkincisi ise milliyetçiliğin Türkiye-Avrupa Birliği arasındaki ilişkilere etkisini değerlendirmek. Bu bağlamda yanıt aranacak soruların bazılarını şöyle sıralayabiliriz: • Milliyetçilik yükseliyor mu? Milliyetçilik belirli dönemlerde yükselişe geçen, tepkisel bir ideoloji midir? Milliyetçi algı biçiminin temel özellikleri nelerdir? • Milliyetçilik ve radikal sağ arasında nasıl bir ilişki vardır? Milliyetçilik radikal sağ partilere atılan oylara indirgenebilir mi? • Farklı milliyetçilik türleri var mıdır? ‘Etnik milliyetçilik’-‘vatandaşlığa bağlı milliyetçilik’ ayrımı ne ölçüde geçerlidir? • Millet ‘bölünmez bir bütün’ müdür? Tek bir milliyetçilik mi vardır, yoksa birçok mu? • Günümüz Türkiyesi’nde milliyetçiliği nasıl anlamamız gerekir? Tek bir Türk milliyetçiliğinden söz edebilir miyiz? ‘Sèvres sendromu’ nedir, neden vardır? • Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri bağlamında iki tarafın algıları, korkuları nelerdir? Bu korkular ve milliyetçilik arasında nasıl bir bağ vardır? Korkular mı milliyetçiliği besler, milliyetçilik mi korkuları? Çalışmanın planına geçmeden önce bir noktayı vurgulamakta yarar var. Yukarıda sıralanan sorulardan da anlaşılacağı gibi, bu çalışma oldukça geniş bir alanı kapsıyor ve milliyetçilikten radikal sağa, günümüz Türkiyesi’nden Avrupa Birliği’ne birçok konuyu aynı anda ele almayı deniyor. Bu nedenle çalışma ele aldığı her konuyu enine boyuna tartışmaktan, ‘tüketmekten’ çok, tartıştığı farklı konuları, belirli bir kavramsal-kuramsal çerçeve dahilinde harmanlayan ‘bütünlüklü’ bir bakış açısı sunmaya öncelik verecek. Bu anlamda milliyetçilik ve Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri konusunda ‘son söz’ değil, ‘ilk söz’ olmayı amaçlayacak; yanıt üretmek kadar, yeni soru işaretleri yaratmaya da çalışacak. Çalışma, Giriş ve Sonuç bölümleri dışında üç ana bölümden oluşacak. ‘Milliyetçilik’ başlıklı ikinci bölüm, milliyetçilik konusunda kamuoyuna egemen olan üç inanışı tartışmaya açacak. Bunlar sırasıyla milliyetçiliğin kimi zaman yükselen, kimi zaman gerileyen, hatta ortadan kaybolan bir ideoloji olduğuna dair inanış; etnik milliyetçilik- 6
Page 2 and 3: M‹LL‹YETÇ‹L‹K VE TÜRK‹Y
Page 4 and 5: TESEV’in Önsözü Elinizdeki ça
Page 6 and 7: ‹çindekiler TEEKKÜR, 1 I. G‹R
Page 8: Teekkür Türkiye ve dünyada ‘y
Page 11: Ne var ki, Stendhal’in aşkı kar
Page 15 and 16: • Kamuoyu araştırmaları: Çal
Page 17 and 18: Elbette milliyetçiliğe yönelik i
Page 19 and 20: anlaşmazlıklara bağlanmaya başl
Page 21 and 22: eden Amerikalılar demokrasi havari
Page 23 and 24: yerindeyse ‘hayali’ bir vatan d
Page 25 and 26: geleneğine karşı, onunla çatı
Page 27 and 28: ‘etnisite’ ile ‘kültür’ a
Page 29 and 30: Özetleyecek olursak, etnik milliye
Page 31 and 32: ‘doğal’ olaylar olarak algıla
Page 33 and 34: yekpare bir bütün olmadığından
Page 35 and 36: III. Türkiye’de Milliyetçilik V
Page 37 and 38: dalga” üzerinde hangi partinin y
Page 39 and 40: enimsemeyi deneyelim. Türkiye’de
Page 41 and 42: kampanyası yeniden hızlanacaktır
Page 43 and 44: çalışmak işe yaramayacaktır,
Page 45 and 46: kanıt olarak gösterilebilir. Öte
Page 47 and 48: 1927 Nizamnamesi’nin beşinci mad
Page 49 and 50: elirler (bu kanun 1965’e kadar y
Page 51 and 52: saptamasını yaptıktan sonra, bu
Page 53 and 54: kuşkuyla yaklaşıldığını daha
Page 55 and 56: kullanır) (a.g.e, 23, 24). Milliye
Page 57 and 58: ile 2007 Türkiyesi arasındaki en
Page 59 and 60: aşarıya endeksli modernist-Batıc
Page 61 and 62: nedenlerden ötürü hemen hemen im
Page 63 and 64:
Önceleri Türkleri Avrupa’dan at
Page 65 and 66:
milli gelirin Polonya’dakinin ner
Page 67 and 68:
payına düşen ‘sömürgeleşmek
Page 69 and 70:
üye 25 ülkenin toplam GSMH’sini
Page 71 and 72:
ne kadar örtüştüğünün öneml
Page 73 and 74:
kalmaktadır. Genişlemeye en çok
Page 75 and 76:
ilkbaharında yapılan son Eurobaro
Page 77 and 78:
amacıyla Avrupa kavramını Avrupa
Page 79 and 80:
Tablo 7 Avrupa’daki radikal sağ
Page 81 and 82:
Birinci gruptaki yaklaşımlarda fa
Page 83 and 84:
gösteremezken, daha zengin olan Fl
Page 85 and 86:
yol açmıştır. Radikal sağı si
Page 87 and 88:
karşı daha hoşgörüsüz, daha i
Page 89 and 90:
32-3, 36). Yani Avrupa Birliği vat
Page 91 and 92:
İngiltere (%54) ve Belçika (%53)
Page 93 and 94:
İnsan hakları konusunda ilerleme
Page 95 and 96:
Avrupa halkları, aralarında daha
Page 97 and 98:
Tahmin edilebileceği gibi, Avrupal
Page 99 and 100:
Peki Avrupa’nın gerçekten ‘or
Page 101 and 102:
Riva Kastoryano (2006)’nun belirt
Page 103 and 104:
Tablo 11 Avrupa Birliği’ne üye
Page 105 and 106:
nitelik kazanabileceğine de işare
Page 107 and 108:
maruz kalmaktadır. Bu anlamda İsl
Page 109 and 110:
Tablo 13 11 Avrupa Birliği ülkesi
Page 111 and 112:
Osmanlı İmparatorluğu’nun mira
Page 113 and 114:
Avrupa Birliği tartışmalarını
Page 115 and 116:
ir şey olduğuna inanmaktadır. Bu
Page 117 and 118:
V. Sonuç Değilsek de yakın birbi
Page 119 and 120:
azı açılardan zayıflatırken, b
Page 121 and 122:
akış açısı, Türkiye’ye dü
Page 123 and 124:
V. Kaynakça K‹taplar ve Makalele
Page 125 and 126:
Delanty, Gerard, 1995, Inventing Eu
Page 127 and 128:
Kastoryano, Riva, 2006, ‘Turkey/E
Page 129 and 130:
Shore, Chris, 2001, ‘European Uni
Page 131 and 132:
Çölaşan, Emin, 2004, ‘İlan Re
Page 133 and 134:
Eurobarometre 67, İlkbahar 2007,
Page 135:
Yazar Hakk›nda Umut Özkırımlı
show all

milliyetçilik

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?