milliyetçilik

gösteremezken, daha zengin olan Flaman Bölgesi’nde Vlaams Blang ciddi başarılar
elde etmiştir. Tüm sanayi sonrası toplumları için geçerli olan ‘düzene yabancılaşma’
tezi ise, bu partilerin neden örneğin Avusturya’da başarılı, Almanya’da başarısız ya da
Norveç’te başarılı, Finlandiya’da başarısız olduğunu açıklayamamaktadır. Sonuçta
bu toplumlarda da aynı değişimler yaşanmaktadır. Bu partilerin aldıkları oy siyasi
düzene tepkiyi yansıtıyorsa, neden bu tepki düzen karşıtı diğer partilere, örneğin
radikal sol partilere, çevreci partilere yönelmemektedir? Ayrıca bu tez de diğerleri
gibi ülkeler arasındaki farklılıkları açıklamakta yetersiz kalmaktadır. Geleneksel parti
bağlılıklarının çözüldüğü ülkelerden Almanya, İngiltere ve İrlanda’da radikal sağ çok
zayıftır (Eatwell 2003; Norris 2005, 129-65).
Radikal sağın siyasi ‘başarısı’, tek başına göçmen karşıtlığıyla da açıklanamaz. Radikal
sağ partilerin siyasi görünürlüklerini arttırdığı toplumları inceleyen araştırmacılar,
göçün nesnel ölçüleriyle radikal sağ partilerin aldıkları oylar arasında ulusal
düzeyde bir bağ bulunmadığını ortaya koymuşlardır. Örneğin bir ülkedeki göç
rakamları, yabancı ve siyasi sığınmacı sayısı ile bir dizi radikal sağ partinin 1980’lerden
itibaren aldığı oy oranlarını karşılaştıran Kitschelt ve McGann, bu değişkenler
arasında anlamlı bir ilişki olmadığını saptamıştır (1997, 61-2). Benzer bir çalışmayı
Birleşmiş Milletler Mülteci Yüksek Komiserliği’nin verilerine dayanarak tekrarlayan
Norris aynı sonuca ulaşır: En çok göçmen ve sığınmacı alan ülkelerden olan Almanya,
İngiltere ve İsveç’te ciddi toplumsal desteğe sahip bir radikal sağ parti yoktur. Göçün
işsizliği arttırarak radikal sağa verilen desteği dolaylı yoldan beslediği yönündeki
tez de doğru değildir. Norris’in 2000-2004 yılları arasını kapsayan araştırmasına
göre, radikal sağ partilerin siyasi başarılar elde ettiği ülkelerde ortalama işsizlik
%5,7 iken, ciddi bir varlık gösteremedikleri ülkelerde %7,7’dir. Radikal sağa verilen
destekle ‘öznel algılar’ arasındaki bağa bakıldığında ise, en azından toplumsal
düzeyde, çelişkili sonuçlarla karşılaşılmaktadır. Göçmen karşıtlığını ölçen çeşitli
araştırmalarda en hoşgörülü toplumlar olarak gözüken İskandinav ülkelerinden
Norveç ve Danimarka’da radikal sağ partiler siyasi açıdan belirleyici bir rol oynarken,
İsveç ve Finlandiya’da bu tür partiler varlık gösterememektedir. Göçmenlere karşı en
hoşgörüsüz toplumlar olarak göze çarpan Yunanistan ve Portekiz’de ise radikal sağ
partiler toplumsal destek bulamamaktadır (2005, 166-87; ayrıca bkz. Westin 2003).
Toplumsal düzeyde açıklayıcı olmayan göçmen karşıtlığı, bireysel düzeyde ise son
derece belirleyicidir. Başka bir deyişle, göçmenlere karşı düşmanca duygular besleyen
‘bireyler’, radikal sağ partilere oy atmaktadır. Norris çelişkili gibi gözüken bu durumu,
radikal sağın toplum içinde sınırlı bir kesim tarafından desteklenmesiyle açıklar.
Daha önce de belirttiğimiz gibi, radikal sağın partilerin seçim başarıları ‘görecelidir’;
en çok oy aldıkları dönemlerde bile, birkaç istisna dışında, bu oylar merkez partilerin
aldıkları oyun çok gerisindedir. Bu yüzden de radikal sağa oy veren ‘seçmen kitlesi’
toplumun tümünü yansıtmamakta, bu partilerin toplumsal düzeydeki ‘başarısını’
açıklayamamaktadır. Norris’e göre bu durum, göçmen karşıtlığı konusunda toplumda
ciddi bir kutuplaşma olduğunun da göstergesidir (2005, 181-7).
76