milliyetçilik

Radikal sağ partilerin görece başarılarını tek bir etkene dayanarak açıklayamayan
birçok araştırmacı, çareyi bu sayılan etkenlerin birleşiminde arar (örneğin Norris
2005; Eatwell 2003; Rydgren 2005). Akademik literatürde oldukça yaygın olan bu
görüşe göre, bir yandan toplumda yeni talepler olmalı, diğer yandan radikal sağ
partiler merkez partilerin yanıt veremediği bu talepleri karşılayacak programlar,
söylemler üretebilmelidir. Var olan siyasi sistem de radikal sağ partilerin temsil
edilmesini mümkün kılacak özelliklere sahip olmalıdır. Bu koşullardan herhangi biri
eksik olursa, radikal sağ partiler ya başarılı olamayacak ya da bu başarılarını kalıcı
kılamayacaklardır.
Ancak bu yaklaşımların çoğunun asıl sorunu, radikal sağın önemini seçim
başarılarına indirgemeleridir. Oysa en az seçim performansları kadar dikkate değer
bir konu, bu partilerin toplumdaki korkularla kurdukları ilişki ve merkez siyasete
etkileridir. Radikal sağın temel besin maddesi toplumdaki korkulardır. Söylemleri
ve sloganlarıyla kolektif bilinçte (hatta bilinçaltında) karmaşık bir yumak gibi duran
bu korkuların netleşmesine, ifade edilmesine ve belirli bir hedefe yöneltilmesine
katkıda bulunur. Bu korkuları siyasi alana taşıyarak onları bir yandan meşrulaştırır,
bir yandan da yeniden üretir. Bu anlamda radikal sağ, algıların korkulara dönüşmesi
sürecinde önemli bir rol oynar. Ve bu korkuları oya tahvil etmek umuduyla sürekli
gündemde tutar. Radikal sağın işsizliğin ve göç rakamlarının görece olarak düşük
olduğu ülkelerde de ‘başarılı’ olması, bu korkuların somut nedenlerden değil,
algılardan kaynaklandığının en somut göstergesidir. Bu tür partilere destek verenler,
işsiz kalanlar değil, işsiz kalmaktan ‘korkanlardır’.
Daha da önemlisi, bu korkulara sahip olanlar, kamuoyunda çoğunlukla varsayıldığı
gibi, sadece alt sınıflar, yani düzenden ‘dışlananlar’ değildir. Yapılan çeşitli
araştırmalar, radikal sağın alt sınıfların (mavi yakalıların) yanı sıra, küçük burjuvazi
diye anılan, kendi işinde çalışan orta alt sınıflardan, ‘esnaf ve zanaatkarlardan’ da
destek aldığını göstermektedir. Aynı araştırmalar, eğitim, yaş ve cinsiyetin de radikal
sağa verilen destekte belirleyici olduğunu saptamaktadır. Buna göre eğitim düzeyi
düşük, belirli bir yaşın üzerindeki erkekler, radikal sağı daha çok desteklemektedirler.
Bu geniş koalisyon, radikal sağın beslendiği korkuların toplumda düşünüldüğünden
daha yaygın olduğunu gösterir. Wilcox, Weinberg ve Eubank (2003) tarafından
yapılan bir araştırmaya göre, bu korkulara sahip olanlar, aynı zamanda kendi
hayatlarını kontrol edemediklerini düşünmektedirler. Sadece kendilerine güvenen,
başlarına gelenlerden ötürü genellikle başkalarını suçlayan bu kesimler, zaten az olan
iş olanaklarından göçmenlerin yararlanmasına karşı çıkmaktadırlar. Aynı kesimler,
farklı din ya da etnik kökenden insanları komşu olarak görmek istemediklerini de
belirtmektedirler.
Öte yandan radikal sağ siyasetin görece seçim başarıları, siyasi yelpazenin
merkezindeki partileri de harekete geçirmiş, toplumdaki korkuları sahiplenmelerine
77