milliyetçilik

gençler ve erkekler arasında daha fazla olduğuna dikkat çekerek bu tezi desteklerler.
Aynı görüşü paylaşan Piero Ignazi (2003), bu durumun radikal sağ partilere atılan
oyların sadece protesto oyları olmadığını gösterdiğini iddia eder. Radikal sağ partiler,
düzene ‘yabancılaşanlardan’, düzenden ‘dışlananlardan’ oluşan belirli bir kitleye
hitap etmektedir. Bu kitle var olduğu sürece radikal sağ partiler destek bulmaya
devam edecektir.
Özetle, bu yaklaşımlara göre radikal sağ partiler: Göçe yönelik kaygıların arttığı;
seçmenlerin merkezdeki partilerden memnun olmadığı, siyasi sisteme giderek daha
az güven duyduğu; sınıf temelli bağlılıkların zayıfladığı, din, aile gibi geleneksel
yapıların önemini yitirdiği; refah devletinin kesintilere uğradığı, iş güvenliğinin
azaldığı, buna karşılık işsizliğin arttığı ortamlarda daha güçlü olacaktır.
İkinci gruba dahil olan yaklaşımlar, radikal sağ partilerin örgütlenme biçimlerini,
kullandıkları söylemleri, liderlik yapılarını ön plana çıkarır. Bu tür yaklaşımlar
partiler arası rekabetten, merkezdeki partilerin kendilerini nasıl konumladıklarına ya
da radikal sağ partilerin toplumdaki beklentilere ne ölçüde karşılık verebildiklerine
kadar birçok etkeni inceler. Örneğin Kitschelt ve McGann (1997)’a göre, merkez
partilerin siyasi yelpazedeki konumu, radikal sağ partilerin performansını etkileyen
en önemli etkenlerden biridir. Büyük partilerin merkeze yakın durmaya çalıştığı
ülkelerde radikal sağ daha fazla hareket serbestisine sahip olacak, merkez partilerin
boşalttığı alana yerleşecektir. Bu tür yaklaşımların tümü, radikal sağ partilerin
ellerindeki olanaklardan nasıl ve ne ölçüde yararlanabildiklerini de sorgular. Bu
anlamda karizmatik ve ‘medyatik’ bir lidere sahip olmak bile bu partilerin başarısını
olumlu yönde etkileyecektir.
Üçüncü gruptaki yaklaşımlar ise radikal sağ partilerin içinde yer aldıkları siyasi
sistemin özelliklerine odaklanır. Bu bağlamda örneğin bir ülkede var olan seçim
sistemi, bu tür partilerin performansını belirlemede önemli rol oynayacaktır. Örneğin
çoğunluk sistemleri küçük partilerin aleyhine işlerken, federal sistemler bu partilerin
en azından yerel düzeyde temsil edilmelerini sağlayacaktır. Seçim barajları radikal
sağ partilerin korkulu rüyasıdır. Seçim sistemleri sadece teknik açıdan değil, psikolojik
açıdan da önemlidir. Küçük partilere temsil olanağı vermeyen sistemlerde, seçmenler
oylarının boşa gitmemesi için bu tür partilere oy vermekten kaçınacaklardır (Norris
2005, 15-19, 105-26).
Öte yandan bu yaklaşımların hiçbiri tek başına radikal sağın önemli bir siyasi aktör
haline gelmesini açıklayamamaktadır. Radikal sağ partiler sadece eğitim düzeyi
düşük yoksul alt sınıflardan değil, orta sınıflardan da oy almaktadır. Ekonomik
göstergelere bakıldığında, bu partilerin işsizlik oranlarının yüksek olduğu Fransa gibi
ülkeler kadar, işsizliğin görece olarak düşük olduğu İsviçre, Avusturya gibi ülkelerde
de önemli seçim başarıları elde ettiği görülecektir. Belçika’nın ekonomik açıdan daha
kötü durumda olan Valon Bölgesi’nde Front National kayda değer bir seçim başarısı
75