tc sağlık bakanlığı sağlık hizmetlerinde

88
Yanlış İnançlar
1. Ben bağımlı olmam.
2. Bir kere kullanmaktan bir
şey olmaz.
3. Ara sıra kullanmakla bir şey
olmaz.
4. Ben kontrol edebilirim.
5. Benim iradem güçlüdür.
Sadece zayıf bireyler bağımlı
olur.
6. Herkes kullanıyor, bir şey
olmuyor.
7. Alkol ve diğer maddeler
sadece kullanana zarar verir.
8. Alkolün azı yararlıdır.
Sağlık Bakanlığı, Türkiye
Doğru Bilgiler
1. Herkes bağımlı olabilir, irade yeterli değildir.
2. Bir kez ya da ara sıra madde kullanmak bağımlılığa yol açabilir
3. Bir kez ya da ara sıra madde kullanmak da olumsuz bir
davranıştır.
4. Bağımlılığa yatkınlık genlerle geçen biyolojik bir özelliktir ve
bu yatkınlığın kimde olduğu bilinmemektedir.
5. Bağımlılığın irade güçlüğü ya da zayıflığı ile mutlak ilişkisi
yoktur.
6. Kullanımın bugün zararlı olmaması yarın da olmayacağı
anlamına gelmez.
7. Alkol ve diğer maddeler hem aileye hem topluma zarar verir.
8. Alkolün azı yararlı değildir. Alınan alkol miktarı ile hastalık
görülme riski doğru orantılı olarak artmaktadır.
Alkol ve alkol dışı madde kullanımı ile savaşımda benimsenmesi gereken temel yaklaşım
“korunma” bir başka söyleyişle bu alışkanlıkların hiç edinilmemesi olmalıdır. Sağlık çalışanı okul çağı
çocuklarına hizmet sunarken bu ilke ile hareket etmelidir. Bu nedenle sağlık çalışanı alkol ve alkol dışı
madde kullanımı ile ilgili erken tanı, tedavi ve esenlendirme ilkelerini bilmelidir (Şekil 3.D-3).
Alkol ve alkol dışı madde kullanımı konusunda yapılan girişimler sağlıkla ilgili diğer konulara
göre daha fazla özen ve deneyim gerektirir. Çünkü hedef grubun konu ile ilgili ayrıntıları öğrenmesi “merak
uyandırma, gizli reklam” gibi istenmeyen sonuçları beraberinde getirebilir. Bu nedenle okul eğitimlerinde
konunun uzmanı olan kişilerin deneyimlerinden yararlanılmalı, evrensel değerlerin yanı sıra toplumun
kültürel yapısı ve değer yargıları göz önünde bulundurulmalıdır. Alkol ve alkol dışı maddeleri tanıtan
semboller, figürler, simgeler vb. eğitim süreçlerinde kullanılmamalıdır.
Konu ile ilgili her türlü önleme çalışmasında ergenlere verilecek iletilerin temelinde ‘Kendinde
var olan yetenekleri etkin kullandığında, başka bir maddeye ya da kişiye bağımlı olmadan da
amacına ulaşabileceği’, ‘Bağımsızlığından ödün vermemiş olacağı’, ‘Kendi bedenlerinin çok değerli
olduğu; kendisinin ve başkalarının bu değere zarar vermesine engel olması gerektiği’ yer almalıdır. Bu
yöntemle ergenlerin alkol ve alkol dışı madde kullanımının zararlı olduğu ile ilgili farkındalık düzeylerinin
artması sağlanabilir.
Ergenlerle kurulan iletişim sırasında yargılayıcı ve sorgulayan yaklaşımlardan kaçınılması
önerilmektedir. Bunun yerine sevecen, onların anlattıklarını etkin dinleyen ve tarafsız bir yaklaşım
sergilenmelidir.
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetlerinde Okul Sağlığı Kitabı
T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü