tc sağlık bakanlığı sağlık hizmetlerinde

More documents

Recommendations

Info

T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetlerinde Okul Sağlığı Kitabı 4. Olguları Tanımlama ve Saptama: Okulda tanı konulan olguların ortak özelliklerinin değerlendirilmesi ile olgu tanımı yapılır. Olgu tanımının yapılma nedeni okulda yapılacak tarama sırasında kullanılacak kriterlerin belirlenmesidir. Olgu tanımı içinde klinik ölçütlerin kullanımının yanı sıra yer, zaman ve kişi özellikleri de bulunmalıdır. İdeal bir olgu tanımı hastaların pek çoğunu kapsamalıdır. Salgın incelemesi sırasında olgu tanımı sırasında laboratuvar tanısı olanlar “kesin olgu”, laboratuar tanısı olmayan, ancak klinik olarak bulguları olanlar “kuvvetle olası olgular” ve sadece klinik bulguları olanlar “olası olgular” olarak sınıflandırılır. 5. Tanımlayıcı Epidemiyolojiyi Kullanmak: Olgu tanımı kullanılarak okuldaki salgın içinde yer alan olgular bulunur. Bu olguların tanımının yanı sıra öğrencilerin tanımlayıcı (isim, adres, telefon vb.), demografik (yaş, cinsiyet, vb.), klinik (hastalığın başlangıç tarihi, salgının zaman içindeki değişimi vb.) ve risk etmenleri (kaynak) bilgileri de öğrenilir. Bu bilgiler tanımlayıcı bilgileri elde etmemizi sağlar. Bir salgının kişi, zaman, yer değişkenlerine göre incelenmesine tanımlayıcı epidemiyoloji denir. Bu basamak pek çok açıdan önemlidir. Salgının nedenine yönelik ipuçları yakalamamızı sağlar. Özellikle zaman analizi çok önemlidir. Hastalığın başlangıç tarihine göre çizilen eğri salgının seyrini gösterir. Salgın eğrisi ile; - Salgının seyrine göre o anda hangi dönemde olunduğu ve gelecekte neler olabileceği öngörülebilir. - Hasta olanların kuşkulu etkenle ne zaman karşılaştıkları saptanabilir. - Hastalığın temasla mı bulaştığı yoksa tek kaynaklı mı olduğu saptanabilir. Salgın eğrisinin dik bir biçimde yükselmesi ve yavaş düşmesi salgının tek kaynaklı olduğunu gösterir. Çok kısa sürede birden artan olgu sayılarında genellikle tek bir ortak kaynak söz konusudur. Aralıklı olarak tek kaynaktan salgın oluşuyorsa düzensiz olarak sivri noktalar vardır. Ayrıca, kuluçka dönemi bilinen bir hastalığın yaptığı tek kaynaklı salgınlarda salgın eğrisi maruziyet zamanının hesaplanmasında kullanılabilir. Bir salgının yer değişkenine göre incelenmesi ile salgının okul içindeki durumunun saptanmasının yanı sıra, etioloji konusunda ipuçları verebilecek kümeler veya örüntüler hakkında da bilgi sağlanabilir. Salgının kişi özelliklerine göre incelenmesi okulda kimlerin risk altında olduğunu gösterebilecektir. Kişi değişkeni konakçının özelliklerine göre (yaş, cinsiyet, <strong>sağlık</strong> durumu) veya çeşitli etkenlere maruziyete göre sınıflandırılabilir (yemek, kantin vb.). Tanımlayıcı epidemiyolojik bulgulara dayanarak da varsayımlar geliştirilebilir. 7. Varsayımın Değerlendirilmesi: Varsayım kurulduktan sonra doğruluğu değerlendirilebilir. Olgu ve kontrol grupları ya da kohort tekniği çalışmak gerekebilir. Atak hızı, relatif risk gibi göstergeler hesaplanabilir, ki-kare testi gibi analitik epidemiyolojik yöntemler ile hipotez test edilebilir. 8. Varsayımın Gözden Geçirilmesi ve Ek Çalışmalar Yapılması: Analitik epidemiyoloji kurulan varsayımı desteklemiyorsa ek çalışmalar planlanır. Bir salgında epidemiyolojik incelemeler araçların belirlenmesi ve yönlendirilmesini sağlarken, laboratuvar bulguları da bu çalışmaları güçlendirir. Çevreye yönelik çalışmalar da ayrı bir önem taşımaktadır. 9. Kontrol ve Koruma: Salgında temel amaç etkili kontrol ve koruma önlemlerinin alınmasıdır. Ancak bu önlemlerin olabildiğince çabuk ve erken aşamalarda alınması gerekmektedir. Eğer salgının kaynağı biliniyorsa gereken önlemler hemen alınmalı, enfeksiyon zinciri kırılmalıdır. Alınacak önlemler özgül etken, kaynak veya rezervuara yöneliktir. Bir diğer durum da bulaşma yolunun ortadan kaldırılmasıdır. Bazen de duyarlı olan kişilere yönelik doğrudan kontrol önlemleri alınabilir (kemoprofilaksi vb.) 10. Bulguların ve Sonuçların Duyurulması: Salgın incelemesinde son görev salgında elde edilen bulguların duyurulmasıdır. Okul yönetimine ve bir üst <strong>sağlık</strong> kuruluşuna salgın, kaynakları ve alınan önlemler hakkında bilgileri içeren rapor yazılır. Bir sonraki salgının önlenmesi için öneriler de bu rapor içinde yer alır. 1. Kaynaklar Akın L., Salgın İncelenmesi ve Kontrolü. Halk Sağlığı Temel Bilgiler İçinde (Ed.Güler Ç. ve Akın L.) Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Sayfa No: 962-975) T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetlerinde Okul Sağlığı Kitabı T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü 109
110 BÖLÜM: II SAĞLIK SORUNLARINA YAKLAŞIM Sağlık Bakanlığı, Türkiye 1. ACİL DURUMLARA YAKLAŞIM A. TEMEL VE İLERİ YAŞAM DESTEĞİ Solunum veya dolaşımı herhangi bir nedenle durmuş olan her hastaya ilk olarak temel yaşam desteği uygulanmalıdır. Temel yaşam desteği, hiçbir tıbbi araç ve ilaç kullanmadan yapılan girişimlerdir. Daha sonra ilaç ve araç kullanılarak yapılan girişimler ise “İleri Yaşam Desteği” olarak adlandırılır. A.1 TEMEL YAŞAM DESTEĞİ Temel yaşam desteğinde en önemli ilke beynin zarar görmesini önlemek veya zarar oranını olabildiğince indirmektir. Beyin hücrelerinin en fazla etkilendiği durum hipoksi olduğu için hipoksiyi düzeltmek temel yaşam desteğinin ilk kuralıdır. Temel yaşam desteğindeki ilkeler (Şekil 1.A-1); A: Airway (Hava yolunu aç) B: Breathing (Solunumu sağla) C: Circulation (Dolaşımı sağla) TEPKİSİZ Mİ? Evet Yardım çağırın Hava yolunu açın SOLUNUM NORMALE DÖNMEDİ Mİ? Dönmedi 5 kez yapay solunum yapın HÂLÂ TEPKİSİZ Mİ? (Dolaşım belirtisi yok) Evet Tek kurtarıcı varsa; 30 kez göğüs basısı (kalp masajı), 2 kez yapay solunum yapın İki kurtarıcı varsa; 15 kez göğüs basısı (kalp masajı), 2 kez yapay solunum yapın Temel yaşam desteğine devam ederken canlandırma ekibine haber verin Şekil 1.A-1: Çocuklarda temel yaşam desteği akış çizelgesi T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetlerinde Okul Sağlığı Kitabı T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü
Page 2 and 3:
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK Hİ
Page 4 and 5:
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK Hİ
Page 6 and 7:
Prof. Dr. M. Umut AKYOL Hacettepe
Page 8 and 9:
Uzm. Dr. Nazan YARDIM Refik Saydam
Page 10 and 11:
Dr. Derya BAYTOK Barış Sitesi Sa
Page 12 and 13:
Değerli Meslektaşlarım; ÖNSÖZ
Page 14 and 15:
Sevgili Meslektaşlarım, SUNUŞ D
Page 16 and 17:
TEŞEKKÜR Sağlık Hizmetlerinde O
Page 18 and 19:
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ............
Page 20 and 21:
BÖLÜM: II - SAĞLIK SORUNLARINA Y
Page 22 and 23:
D. Kronik Böbrek Yetmezliği .....
Page 24 and 25:
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83: T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
Page 234 and 235:
Page 236 and 237:
Page 238 and 239:
Page 240 and 241:
Page 242 and 243:
Page 244 and 245:
Page 246 and 247:
Page 248 and 249:
Page 250 and 251:
Page 252 and 253:
Page 254 and 255:
Page 256 and 257:
Page 258 and 259:
Page 260 and 261:
Page 262 and 263:
Page 264 and 265:
Page 266 and 267:
Page 268 and 269:
Page 270 and 271:
Page 272 and 273:
Page 274 and 275:
Page 276 and 277:
Page 278 and 279:
Page 280 and 281:
Page 282 and 283:
Page 284 and 285:
Page 286 and 287:
Height-for-age GIRLS 5 to 19 years
Page 288 and 289:
Year: Month Month L M S SD -3 SD -2
Page 290 and 291:
Page 292 and 293:
BMI-for-age GIRLS 5 to 19 years (z-
Page 294 and 295:
Year: Month Month L M S -3 SD -2 SD
Page 296 and 297:
Page 298 and 299:
Page 300 and 301:
Page 302 and 303:
Page 304 and 305:
Page 306 and 307:
Page 308 and 309:
show all

tc sağlık bakanlığı sağlık hizmetlerinde

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?