tc sağlık bakanlığı sağlık hizmetlerinde

More documents

Recommendations

Info

T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetlerinde Okul Sağlığı Kitabı 7. SPOR YARALANMALARI A. ÇOCUK VE SPOR Çocuğun oyun gereksinimi küçük yaşlarda başlamaktadır. Okul dönemindeki çocuklar beden eğitimi dersleriyle tanışmaktadır. Çocuk daha sonra yeteneğine göre bir spor dalına yönelebilmektedir. Spor, içinde yarışma özelliği olan bir eylemdir ve düzenli çalışmalara (antrenman) gereksinim duyar. Yüksek şiddetteki egzersizler (antrenman) özel bir durumdur ve sağlığı koruma ve geliştirme özelliğinin yanı sıra, uygun olmayan biçimde yapıldığında bazı sağlık riskleri taşıdığı gibi yaralanmalara da yol açabilmektedir. Antrenman: Yarışma amaçlı spor etkinliklerine katılanlarda organizmanın çeşitli sistemlerinin gereksinime göre uyum düzeyini yükseltmeyi amaçlayan düzenli egzersizlerdir. Bu çalışmalarla organ ve sistemlerin yüklenmelere kronik uyumları sağlanır ve performans düzeyi yükseltilir. Antrenmanlar, antrenörler tarafından bazı temel ilkelere göre planlanır, programlanır ve uygulanır. Eğer organizmanın uyum yeteneğinin üzerinde bir yüklenme söz konusuysa akut veya kronik (örneğin mikrotravmalar) sorunlar ortaya çıkabilir. Lisans Muayeneleri: Bir kulüp çatısı altında çalışmalara katılan çocukların ağır antrenman yüklenmeleri nedeniyle organizmalarında ortaya çıkabilecek olası sorunları önlemek açısından spora katılım öncesi (lisans) sağlık muayenesi yapılması zorunludur. Bu yaklaşımda, öncelikle kalp-damar sistemi, kas-iskelet sistemi başta olmak üzere genel bir sistemik fizik muayene düşünülmelidir. Gerektiğinde ileri tetkiklere (EKG, ekokardiyografi, radyolojik tetkikler vb.) başvurulabilir. Spora katılım öncesi sağlık muayenesinin temel amaçları: a) Çocuğun spora katılımını engelleyen sağlık sorunlarının saptanması, b) Belirlenen sağlık sorununun tedavi edilebilir veya önlenebilir olup olmadığının belirlenmesi, c) Eğer birinci dereceden engel varsa çocuğun katılımın sorun oluşturmayacağı başka bir spor dalının olup olmadığının saptanması, d) Genel sağlık durumunun belirlenmesi ve olası ciddi durumlar için önerilerde bulunulmasıdır. Okul çocuklarının spora/antrenmanlara katılım öncesi sağlık durumlarını değerlendirmede kullanılması önerilen SPORCU SAĞLIK BELGESİ Ek: 6’da verilmiştir. Spora Katılımda Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar ve Sağlık Sorunları • Tetanoz aşısı: Katılım öncesi tetanoza karşı bağışıklık sağlanmalıdır. • Ani ve aşırı kilo alma ve kilo kayıplarına ait öykü: Beslenme bozuklukları, steroid kullanımı ve kusma dikkate alınmalıdır. • Anafilaktik durumlara ait öykü: Birçok spor dalı dış ortamlarda yapıldığından anafilaksi öyküsü olan sporcuların antrenörleri ve beden eğitimi öğretmenleri bilgilendirilmelidir. Gerekli tıbbi gereçlerin bulundurulması sağlanmalıdır. • Yakın zamanda geçirilmiş kafa travmaları ve buna bağlı bilinç kayıpları: Uluslararası ölçütler çerçevesinde nörolojik değerlendirmeler yapılmadan çocuğun yakın temas ve travma içeren spor dallarına katılımına izin verilmemelidir. • Antrenmanlarda yüklenmeyle ortaya çıkan baş dönmesi, bayılma ve göz kararması öyküsü olan çocuklar mutlaka ayrıntılı bir muayeneden geçmelidir. • Ailede sporda ani ölüm öyküsü bulunan çocukların risk etmenleri mutlaka • değerlendirilmelidir. Egzersize bağlı astım sorunu olan çocukların ayrıntılı muayene ve değerlendirmeleri yapılmalı, bu durumlarda kullanılabilecek ilaçlar hazır bulundurulmalıdır. • Çift organlardan birinin yokluğu bazı sporların taşıdığı risk nedeniyle önemlidir. Bu durumda, eğer bir organ kaybı (göz, testis, böbrek gibi) varsa çocuğun organ kaybı oluşturabilecek spor dallarına katılımı engellenmelidir. • Menstrüasyon anormallikleri durumunda altta yatan patoloji aydınlatılmadan kız çocuklarının ağır spor dallarına katılımına izin verilmemelidir. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetlerinde Okul Sağlığı Kitabı T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü 185
186 Sağlık Bakanlığı, Türkiye • Kontak lens, ağız içi protez veya diğer yardımcı gereç kullanımı, yarışma kuralları çerçevesinde değerlendirilmelidir. Yarışma sırasında ve antrenmanlarda takı (kolye, bilezik gibi) kullanılması ve sakız çiğnenmesi engellenmelidir. • Yakın zamanda geçirilmiş travma durumlarında (kırık gibi) iyileşmenin tam olduğu saptanmadan spora katılıma izin verilmemelidir. • Sıcak çarpması geçirmiş olanların yeniden benzer ortamlarda spor yapmadan önce iyice kondisyonlanmış oldukları garanti edilmeden spora izin verilmemelidir. • Çocuğun sağlıklı gelişimi açısından büyüme ve gelişme döneminde (16-17 yaşlarına kadar) özellikle epifizlerin zedelenmemesi için halter gibi ağırlık kaldırma çalışmalarına katılmamaları önerilmektedir. Öte yandan, küçük yaşlarda (12-13 yaşlarına kadar) boks gibi kafa travması alma riski olan dallara yönelmeleri sakıncalıdır. 1. Kaynaklar http://www.sporbilim.com/ Erişim tarihi: 12/06/2007 2. http://findarticles.com/p/articles/mi_m3225/is_n2_v42/ai_9357177#continue Erişim tarihi: 12/06/2007 3. http://www.emedicine.com/sports/topic156.htm Erişim tarihi: 12/06/2007 T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetlerinde Okul Sağlığı Kitabı T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü
Page 2 and 3:
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK Hİ
Page 4 and 5:
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK Hİ
Page 6 and 7:
Prof. Dr. M. Umut AKYOL Hacettepe
Page 8 and 9:
Uzm. Dr. Nazan YARDIM Refik Saydam
Page 10 and 11:
Dr. Derya BAYTOK Barış Sitesi Sa
Page 12 and 13:
Değerli Meslektaşlarım; ÖNSÖZ
Page 14 and 15:
Sevgili Meslektaşlarım, SUNUŞ D
Page 16 and 17:
TEŞEKKÜR Sağlık Hizmetlerinde O
Page 18 and 19:
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ............
Page 20 and 21:
BÖLÜM: II - SAĞLIK SORUNLARINA Y
Page 22 and 23:
D. Kronik Böbrek Yetmezliği .....
Page 24 and 25:
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159: T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık
Page 258 and 259:
Page 260 and 261:
Page 262 and 263:
Page 264 and 265:
Page 266 and 267:
Page 268 and 269:
Page 270 and 271:
Page 272 and 273:
Page 274 and 275:
Page 276 and 277:
Page 278 and 279:
Page 280 and 281:
Page 282 and 283:
Page 284 and 285:
Page 286 and 287:
Height-for-age GIRLS 5 to 19 years
Page 288 and 289:
Year: Month Month L M S SD -3 SD -2
Page 290 and 291:
Page 292 and 293:
BMI-for-age GIRLS 5 to 19 years (z-
Page 294 and 295:
Year: Month Month L M S -3 SD -2 SD
Page 296 and 297:
Page 298 and 299:
Page 300 and 301:
Page 302 and 303:
Page 304 and 305:
Page 306 and 307:
Page 308 and 309:
show all

tc sağlık bakanlığı sağlık hizmetlerinde

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?