tc sağlık bakanlığı sağlık hizmetlerinde
tc sağlık bakanlığı sağlık hizmetlerinde
tc sağlık bakanlığı sağlık hizmetlerinde
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
138<br />
Sağlık Bakanlığı, Türkiye<br />
D. İDRAR YOLU ENFEKSİYONU<br />
Bkz. TC. Sağlık Bakanlığı Birinci Basamağa Yönelik Tanı ve Tedavi Rehberleri, 2003<br />
E. DÖKÜNTÜLÜ HASTALIKLAR<br />
Bkz. TC. Sağlık Bakanlığı Birinci Basamağa Yönelik Tanı ve Tedavi Rehberleri, 2003<br />
F. KABAKULAK<br />
Tanım<br />
Sıklıkla parotid bezinin yanı sıra diğer tükrük bezlerinin de şişmesiyle giden sistemik bir hastalıktır.<br />
Etken paramiksovirus ailesine dahil olan bir RNA virusudur.<br />
Bulaşma Yolu: Enfekte solunum yolları salgıları ile doğrudan ya da havadan damlacık yoluyla<br />
bulaşır. Kuluçka Süresi temas sonrası 12-25 gündür.<br />
Bulaştırıcılık Süresi: Parotis bezinde şişlikten 1-2 gün önce başlayıp, 9 gün sonrasına dek<br />
bulaştırıcıdır.<br />
Tanı<br />
Klinik Bulgular<br />
Titreme, halsizlik, başağrısı, ateş, tek ya da iki taraflı parotis bezlerinde şişlik vardır. Hastaların<br />
%10’undan azında merkezi sinir sistemine ilişkin bulgular gözlenir.<br />
Laboratuvar<br />
Kabakulakta tanı klinik bulgularla konur. Kabakulak özgül Ig M antikorlarının serolojik olarak<br />
gösterilmesi de tanıyı kesinleşmesine karşın uygulamada değeri yoktur.<br />
Tedavi<br />
Ateş için parasetamol (40-60mg/kg/gün, 4 dozda, ağızdan) verilmelidir.<br />
Komplikasyonlar<br />
Puberteden sonra kabakulak geçiren çocuklarda orşit en sık komplikasyondur. Orşit geçiren<br />
hastalarda seyrek olarak steriliteye neden olur. Artrit, tiroidit, mastit, glomerülonefrit, myokardit,<br />
endokardial fibroelastosis, trombositopeni, serebellar ataksi, transvers miyelit, assending poliradikülitis,<br />
pankreatit, ooforit ve işitme kaybı diğer seyrek komplikasyonlardır.<br />
Sevk Kriterleri<br />
• Orşit<br />
• Menenjit<br />
• Diğer komplikasyonların gözlendiği durumlar<br />
Okula Yönelik Öneriler:<br />
• Kabakulak vakasının okuldaki diğer çocuklara hastalığı bulaştırmaması için bulaşıcılık süresi<br />
bitene kadar okuldan uzaklaştırılması gerekir.<br />
• Kabakulak vakalarının komplikasyonlar yönünden izlenmesi gerekir.<br />
• Kabakulak aşısının yapılması sağlanmalıdır (Bkz. Okul Çağı Aşı Uygulamaları, syf. 102).<br />
• Sağlam çocuklar kabakulak yönünden izlenmeli ve erken tanısı konulmalıdır.<br />
• Okulda kabakulak salgını olduğu düşünülüyorsa, bağlı bulunan <strong>sağlık</strong> kuruluşuna başvurarak<br />
salgın incelemesinin yapılması sağlanmalıdır.<br />
• Öğrencilerin aileleri ile hastalık hakkında görüşerek, evdeki diğer çocuklarda kabakulak<br />
hastalığının erken tanısının konulması sağlanır. Ayrıca, evde diğer çocukların aşılarının tam<br />
olup olmadığı sorularak aşı tablosunun tamamlanması önerilir.<br />
• Bağlı bulunan <strong>sağlık</strong> kuruluşuna bildirim yapılarak toplum tabanlı kontrol ve korunma<br />
önlemlerinin alınması sağlanmalıdır.<br />
Kaynaklar<br />
1. Pickering LK, Baker CJ, Long SS, McMillan JA. Red Book: 2006 Report of the Committee on Infectious Diseases. 27.<br />
baskı, Elk Grove Village, IL: American Academy of Pediatrics; 2006<br />
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetlerinde Okul Sağlığı Kitabı<br />
T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü