tc sağlık bakanlığı sağlık hizmetlerinde
tc sağlık bakanlığı sağlık hizmetlerinde
tc sağlık bakanlığı sağlık hizmetlerinde
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetlerinde Okul Sağlığı Kitabı<br />
•<br />
9–11 yaşları arasında kasları hızlı gelişir. Bu yüzden açık havada oynamalarına ve düzeylerine<br />
uygun spor yapmalarına olanak sağlanmalıdır.<br />
Ergenlik Çağı<br />
Erken Ergenlik (11 – 13 yaş)<br />
• Puberteyle birlikte ortaya çıkan biyolojik değişikliklere karşı uyum ve başetme çabası<br />
içindedirler.<br />
• Psikososyal gelişimin, hızlı büyüme ve cinsel gelişmeye aynı hızda ayak uydurması zor<br />
olabilir.<br />
• Duygu ve davranışlarında yorum ve ifade biçimlerinde aşırıdırlar. Duygusal dalgalanmalar sık<br />
görülür.<br />
• Somut düşünce dönemini aşabilmiş, soyut kavramları düşünebilme yetisi gelişmeye<br />
başlamıştır.<br />
• Cinsellik konusunda ilgileri artmış olmakla beraber, aynı cinsle arkadaşlık etme eğilimleri daha<br />
fazladır.<br />
Orta Ergenlik (14 – 16 yaş)<br />
• Hızlı pubertal gelişmenin yavaşlaması ve gencin bedenine alışması dönemidir.<br />
• Bu dönemde başedilecek en önemli konulardan biri cinsel kimlik gelişimidir. Cinselliğe ve<br />
karşı cinse ilgileri artar.<br />
• Ana babadan ayrışma süreci başlar. Arkadaş grubu ile daha fazla bütünleşirler.<br />
• Kuralları ve sınırları zorlamayı dener, riskli davranışlara girişebilirler.<br />
• Düşünme ve davranışlarını daha iyi değerlendirmenin sonucu olarak pişmanlık veya utanç,<br />
güvensizlik veya çekingenlik duyguları ortaya çıkabilir.<br />
Geç Ergenlik (17 – 19 yaş)<br />
• Büyüme ve cinsel gelişmenin tamamlanması ile kaygıları sona ermiştir.<br />
• Ergenliğin başından beri yaşanan duygular, beceriler, özdeşimler harmanlanarak kimlik<br />
duygusu oluşur.<br />
• Sosyal ilişkiler arkadaş grubundan kişisel ilişkilere yönelmiştir.<br />
• Büyüklerden yardım istemek ve akıl danışmak artık rahatsız etmez.<br />
• Soyut düşünce yeteneğinin gelişmesi ile gelecekle ilgili daha gerçekçi hedefler belirlemeye<br />
başlarlar.<br />
1.<br />
Kaynaklar<br />
Bundak R, Darendeliler F, Günöz H, Baş F, Saka N, Neyzi O. Analysis of puberty and pubertal growth in healthy boys. Eur<br />
J Pediatr 2007; 166: 595-600<br />
2. Bundak R. Okul ve ergenlik yaşlarında büyümenin izlenmesi Çocuk Dergisi 2007; 7(Suppl 1):23-25.<br />
3. Bundak R., Furman A., Gunoz H, Darendeliler F, Bas F, Neyzi O. Body mass index references for Turkish children. Acta<br />
Paediatrica 2006; 95: 194-198.<br />
4. Derman O, Kanbur Ö.N. Adolesanda Klinik Değerlendirmenin Temel Prensipleri. Hacettepe Tıp Dergisi. Cilt 32, Sayı 4,<br />
2001. s:302- 308<br />
5. Gren M, Palfrey JS, eds 2002. Bright Futures: Guidelines for Health Supervision of Infants, Children, and Adolescents (2nd<br />
ed. rev). Arlington VA: National Cebter for Education in Maternal and Child Health<br />
6. Kınık E. Adolesan Dönemde Fiziksel Büyüme ve Cinsel Gelişme. Katkı Pediatri Dergisi. 2000; 21(6): 720- 740<br />
7. Marshall WA, Tanner JM. Variations in pattern of pubertal changes in girls Arch Dis Child.1969; 44(235): 291-303.<br />
8. Marshall WA, Tanner JM. Variations in the pattern of pubertal changes in boys. Arch Dis Child. 1970;45: (239):13-23<br />
9. Neyzi O, Furman A, Bundak R, Gunoz H, Darendeliler F, Bas F. Growth references for Turkish children. Acta Paediatrica<br />
2006; 95: 1635-1641.<br />
10. Pekcan H. Okul Sağlığı. Halk Sağlığı Temel Bil. Kiabı P:210-234 Güneş Kitabevi. Ankara, 1995.<br />
11. WHO, Adolescent Friendly Health Services, 2002<br />
12. WHO, The WHO Child Growth Standards. www.who.int/childgrowth/en/index.html. (Erişim tarihi:15 Aralık 2007)<br />
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetlerinde Okul Sağlığı Kitabı<br />
T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü<br />
17
Change language