tc sağlık bakanlığı sağlık hizmetlerinde

T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetlerinde Okul Sağlığı Kitabı
- Sesin kötü kullanımına bağlı yapısal değişiklikler
- Ses sorunlarını artırıcı çevresel etmenler
Ses bozukluğu bulguları:
-
-
-
-
-
Boğuk ses (hoarseness), hışırtılı ses (harsness) ve hava kaçışlı ses (breathy) ile giden larenksin
işlevsel bozukluğunun yol açtığı ses bulguları,
Yüksek ya da düşük burundan konuşma, ağız ve burun tınısının uyumunun bozulduğu
durumlar,
Ses düzeyi, duyulamayacak kadar kısık veya rahatsızlık verecek kadar yüksek durumda,
Alışkanlık haline gelmiş tını düzeyi, yaş, cinsiyet ve beden yapısına uyumlu değilse,
Ses değişikliklerinin uygun olmayan tını ve gürlükte gerçekleştirilmesi.
D.2 KORUNMA
- Fizik çevrenin (nem ve ısı) olumlu olarak düzenlenmesi,
- Yaşanılan ortamın sağlık ve temizlik koşullarının sağlanması,
- Besin çeşit ve temizliğinin sağlanması,
- Kişinin uyku durumunun düzenlenmesi,
- Sağlıklı bir kas iskelet sisteminin sağlanması (İyi bir sese sahip olma için doğru nefes alıp
verme),
- Konuşma ve dil bozuklukları uzmanı tarafından aileye ses sağlığının korunması amacıyla ses
sağlığı önerileri verilmesi,
- Çocukla aynı ortamı paylaşan ve çocuğun konuşma ve dil gelişiminde beraber olduğu
yetişkinlerin, konuşma ve ses özellikleri örnek davranış örüntülerini oluşturacağından öncelikle
bu kişilerin konuşma ve ses özelliklerinin değerlendirilip düzeltilmesi,
- Bağırmak, çığlık atmak gibi ses davranışları sesin kötüye kullanımına neden olduğu için, bu
davranışlarının engellenmesi.
Kaynaklar
1. Alexander KC, Leung C Dion Kao. Evaluation and management of the child with speech delay. American Family
Physician: 1999; 59(11):3121-3128.American
2. Ataş A, Tekin Ö (2003): Konuşma, Lisan Gelişimi ve Bozuklukları. Akyol U(Ed); Pediatrik Kulak Burun Boğaz Hastalıkları.
Güneş Kitapevi Ankara: 81-88.
3. Başar, F., Santral İşlemleme Bozukluğuna Bağlı Konuşma ve Lisan Bozuklukları I, Türk ORL Klinikleri, 2002;1:143-146
4. Belgin, E., Kulak Kayıkcı, ME.,” Kekemelik Terapisinde Müzikal Ritm Metodu” .Türk Otorinolarengoloji ve Baş-Boyun
Cerrahisi Kongresi, 22-26.09.2001, Antalya
5. Genc, A., Psikojenik Konuşma Bozuklukları, Türk ORL Klinikleri, 2002;1:137-142.
6. Genc, A., Okulöncesinde Artikülasyon Bozuklukları, Çoluk Çocuk Dergisi, Kök Yayıncılık, Eylül 2005
7. How Does Your Child Hear and Talk?, www.asha.org/public/speech/development/ child_hear_talk.htm, Erişim tarihi:
07.10.2005
8. Hedge, M.N., Hedge’s Pocket Guide to Assessment in Speech Language Pathology 2nd Ed., Singular Thomson Learning,
2001
9. Özmert, E.N., Yurdakök, K., Soysal, Ş., Kulak Kayıkcı, M.E., Belgin, E., Özmert, E., Laleli, Y., Saraçbaşı, O., Relationship
between physical, environmental and sociodemographic factors and school performance in primary schoolchildren, J.Tropical
Pediatrics, Vol.51, No.1, 25-32
10. Özcebe, E. Çocuklarda Lisan Bozuklukları ve Lisan Becerilerinin Değerlendirilmesi, Türk Oto-Rino-Laringoloji Klinikleri
Dergisi, Haziran 2002; 1 (2): 105-110
11. Rockville, MD. Language and Learning: Parents Can Help Children Succeed in School, August 17, 2004, http://www.asha.
org/about/news/releases/2004/parents.htm, Erişim tarihi: 04. 10.2005
12. Sennaroğlu, G., İşitme Kaybına Bağlı Konuşma Bozuklukları, Türk ORL Klinikleri, 2002;1:123-130
13. Speech Language Hearing Associaion Clinical References Systems. Annaul pp:1463. 2000.
14. Speech and Language Delays and Disorders, University of Michigan Health System, www.med.umich.edu/1libr/yourchild/
speech.htm, Erişim tarihi: 07.10.2005.
15. Tekin, Ö., Santral İşlemleme Bozukluğuna Bağlı Konuşma ve Lisan Bozuklukları II, Türk ORL Klinikleri, 2002;1:147-151
16. Tekin Ö, Ataş A (2003): Ses Bozuklukları ve Rehabilitasyonu. Akyol U(Ed); Pediatrik Kulak Burun Boğaz Hastalıkları.
Güneş Kitapevi Ankara: 219-224.
17. The Stuttering Foundation of America and The University of Iowa, The Workshop for Specialists, June 20-July 1, 2005, Iowa
City, Iowa, USA
18. Yorkston, K.M., Beukelman, D.R., Strand, E.A., Bell, K.R., Management of Motor Speech Disorders in Children and Adults,
2nd Ed. Pro.ed, 1999, 28
19. www.nichcy.org/pubs/factshe/fs11txt.htm erişim tarihi. 04.10.2005
20. http://members.tripod.com/Caroline_Bowen/phonetic_phonemic.htm Erişim Tarihi. 30.05.2006
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetlerinde Okul Sağlığı Kitabı
T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü
37