20.11.2017 Views

edebiyat-kitabi

edebiyat 9 sınıf, deneme

edebiyat 9 sınıf, deneme

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Hikâye<br />

Metin ve Türle İlgili Açıklamalar<br />

Yazar, Ada’daki zamanın tasviriyle başladığı Son Kuşlar hikâyesinde, bir doğa harikası olan Adalar’ın<br />

güzelliklerinin duyarsız ve çıkarcı insanlar tarafından tahrip edilmesinden rahatsızlık duyar.<br />

Hikâyenin sonunda doğal güzellikleri koruma konusunda okuyucuyu uyarır.<br />

Yazar, anlattığı konuya özgü kelimelerle ördüğü hikâyelerinde yalın bir dil kullanmış, ağırlıklı olarak<br />

diyalog ve iç konuşma anlatım tekniklerinden yararlanmıştır.<br />

Hikâye Türleri<br />

Hikâyeler genel olarak olay hikâyesi ve durum hikâyesi olmak üzere ikiye ayrılır:<br />

Olay Hikâyesi: Hikâyedeki olayın serim, düğüm ve çözüm bölümlerine uygun olarak mantıksal bir<br />

sıralamayla sonuca bağlandığı hikâye türüdür. Bu tarz hikâyenin temeli bir olay anlatımına dayanır.<br />

Olay hikâyesinde kahramanların ve çevrenin tasvirine önem verilir, okuyucuda merak ve heyecan<br />

duygusu uyandırılır.<br />

Fransız yazar Guy de Maupassant (Giy dö Mopasan) tarafından geliştirilen bu hikâye türüne Maupassant<br />

tarzı hikâye de denir. Olay hikâyesinin Türk <strong>edebiyat</strong>ındaki başlıca temsilcileri Ömer Seyfettin,<br />

Refik Halid Karay ve Reşat Nuri Güntekin’dir.<br />

Durum Hikâyesi: Olaylardan çok, günlük yaşamın bir kesitini ele alıp anlatan hikâye türüdür. Durum<br />

hikâyesinde ruhsal çözümlemelere ağırlık verilir, olay ikinci planda kalır. Bu tarz hikâyede serim,<br />

düğüm, çözüm bulunmaz; okuyucunun merak duygusuna seslenilmez.<br />

Rus yazar Anton Çehov tarafından geliştirilen bu hikâye türüne Çehov tarzı hikâye de denir.Durum<br />

hikâyesinin Türk <strong>edebiyat</strong>ındaki başlıca temsilcileri Memduh Şevket Esendal ve Sait Faik Abasıyanık’tır.<br />

Zincir (Olay Hikâyesi)<br />

Serim, düğüm, çözüm bölümlerinden oluşan<br />

düzenli bir planı vardır.<br />

Olay ağırlıklıdır.<br />

Olay ve Durum Hikâyesi Farkı<br />

Son Kuşlar (Durum Hikâyesi)<br />

Serim, düğüm, çözüm planına uyulmamıştır.<br />

Durum ağırlıklıdır.<br />

Merak ögesi canlı tutulmuştur.<br />

Hikâye beklenmedik bir sonla bitirilmiştir.<br />

Merak ögesi ön plana çıkarılmamıştır.<br />

Hikâyede bitmemişlik duygusu söz konusudur.<br />

Hikâyede Anlatım Biçimleri<br />

Öyküleyici Anlatım (Öyküleme)<br />

Olay anlatımına dayanan anlatım biçimidir. Bu anlatım biçiminde okuyucuyu olay içinde yaşatmak<br />

amaçlanır. Öyküleyici anlatımda kişiler, olay örgüsü, mekân ve zaman ögeleri bulunur; fiil ve<br />

fiilimsilere çokça yer verilerek kişiler hareket hâlinde yansıtılır.<br />

Örnek<br />

Bir başka uçağın sesi gelmeye başladı. Bizim Ada, uçakların üstünden geçtikleri bir yol güzergâhı olmalı<br />

ki, hep ya üstümden ya solumdan geçip gidiyorlar. Kedi sustu. Köpeğim gözünü kapadı. Karga sesleri<br />

geliyor şimdi de. Vaktiyle bu Ada’ya bu zamanda kuşlar uğrardı. Cıvıl cıvıl öterlerdi. Küme küme bir ağaçtan<br />

ötekine konarlardı.<br />

63

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!