08.08.2013 Views

Dëmshpërblimi për personat e trafikuar dhe të shfrytëzuar - DCAF

Dëmshpërblimi për personat e trafikuar dhe të shfrytëzuar - DCAF

Dëmshpërblimi për personat e trafikuar dhe të shfrytëzuar - DCAF

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

anë <strong>të</strong> pranimit <strong>të</strong> fajit ligjërisht janë e njëjta gjë, <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> dyja çojnë në konstatimin e fajësisë<br />

si e<strong>dhe</strong> vendimin gjyqësor <strong>të</strong> dënimit. Parimi i kthimit ësh<strong>të</strong> që “keqbërësit i kërkohet që <strong>të</strong><br />

kthejë viktimën në gjendjen e saj <strong>të</strong> mëparshme <strong>të</strong> mirëqenies deri në masën maksimale <strong>të</strong><br />

mundshme.” 411 Kështu, parimi i dëmeve civile ësh<strong>të</strong> importuar në sistemin e drej<strong>të</strong>sisë<br />

penale amerikane. Kthimi i dëmit ka si synim <strong>të</strong> zhdëmtojë viktimën <strong>për</strong> humbje <strong>të</strong><br />

shkaktuara nga vepra penale, megjithëse llojet e humbjeve që mund <strong>të</strong> zhdëmtohen janë <strong>të</strong><br />

kufizuar me ligj.<br />

Kthimi i dëmit nuk ka qenë një tipar tradicional i sistemit gjyqësor amerikan. Deri në vitin<br />

1982, gjykatat jepnin vendim <strong>për</strong> kthimin e dëmit ve<strong>të</strong>m si kusht <strong>të</strong> dënimit <strong>të</strong> lirimit me<br />

kusht. Por lëvizja e <strong>të</strong> drejtave <strong>të</strong> viktimave e viteve ’70 <strong>dhe</strong> ’80 ushtroi trysni <strong>për</strong> pranimin e<br />

kthimit <strong>të</strong> dëmit si mënyrë <strong>për</strong> <strong>të</strong> njohur dëmet që i janë shkaktuar viktimës. 412 Duke filluar<br />

nga viti 1982, hap pas hapi Kongresi zgjeroi <strong>të</strong> drej<strong>të</strong>n e kthimit <strong>të</strong> dëmit, së pari duke u<br />

dhënë gjykatave diskrecion <strong>për</strong> <strong>të</strong> marrë vendim kthimi <strong>dhe</strong> më pas duke e bërë kthimin <strong>të</strong><br />

dëmit <strong>të</strong> detyrueshëm <strong>për</strong> lloje <strong>të</strong> caktuara krimesh. Në vitin 1996, kur miratoi MVRA-në<br />

Kongres e bëri kthimin e dëmit <strong>të</strong> detyrueshëm <strong>për</strong> <strong>të</strong> gjitha krimet e dhunës <strong>dhe</strong> <strong>për</strong><br />

pothuajse <strong>të</strong> gjitha veprat penale kundër pasurisë. 413<br />

Vendimi <strong>për</strong> <strong>të</strong> urdhëruar kthimin e dëmit në çështjet që nuk i plo<strong>të</strong>sojnë kërkesat <strong>për</strong> kthim<br />

<strong>të</strong> detyrueshëm, lihet në vlerësimin e gjyka<strong>të</strong>s. 414 Kur lëshon urdhrin diskrecional kthimi,<br />

gjykata ësh<strong>të</strong> e detyruar që <strong>të</strong> shqyrtojë e<strong>dhe</strong> dëmet që i janë shkaktuar viktimës së veprës si<br />

<strong>dhe</strong> burimet financiare <strong>të</strong> palës së paditur. Në çështjen US v. Calimlim, <strong>të</strong> pandehurit, <strong>të</strong> cilët<br />

ishin dënuar <strong>për</strong> shkeljen e 18 U.S.C. § 1589 (Punë e Detyruar) <strong>për</strong> mbajtjen e shërbëtorit<br />

sh<strong>të</strong>piak në kushtet e punës së detyruar <strong>për</strong> 19 vjet, pretenduan se ligji i kthimit <strong>të</strong><br />

nuk ekziston më ve<strong>të</strong>m <strong>për</strong> kthimin e dëmit <strong>të</strong> urdhëruar nga gjykata në një çështje civile; ai ka hyrë<br />

<strong>dhe</strong> në procese penale në formën e kthimit <strong>të</strong> dëmit <strong>për</strong> viktimën.” Linda Trang, Note, The Taxation of<br />

Crime Victim Restitution: An Unjust Penalty on the Victim (Shënim, Tatimi mbi kthimin e dëmit <strong>të</strong><br />

marrë nga viktima e krimit: Një ndëshkim i padrej<strong>të</strong> <strong>për</strong> viktimën, 35 Loy. LA L. Rev. 1319, 1320<br />

(2002).<br />

411 US v. Webb, 30. F. 3d 687, 689 (6 Cir. 1994) (citim i historisë legjislative <strong>të</strong> Aktit <strong>të</strong> Mbrojtjes së<br />

Dëshmitarëve Viktima, S. Rep. No. 532, Kongresi i 97-<strong>të</strong>, Sesioni 1, 30 (1982), i ribotuar në 1982<br />

USCCAN 2515, 2536)..<br />

412 Shih Kleinhaus, Brian, Note: Serving Two Masters: Evaluating the Criminal or Civil Nature of the<br />

VWPA and MVRA, Through the Lens of the Ex Post Facto Clause, the Abatement Doctrine and the<br />

Sixth Amendment (Shënim, Në shërbim <strong>të</strong> dy zo<strong>të</strong>rinjve: Vlerësimi i natyrës civile <strong>dhe</strong> penale <strong>të</strong><br />

VWPA-së <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> MVRA-së në<strong>për</strong>mjet lenteve <strong>të</strong> klauzolës Ex Post Facto, doktrina e zbritjes, <strong>dhe</strong><br />

Amendamenti i Gjash<strong>të</strong>), 73 Fordham L. Rev. 2711, 2719-20 (maj 2005) (<strong>për</strong>shkrimi i qëllimeve <strong>të</strong><br />

lëvizjes <strong>për</strong> <strong>të</strong> drejtat e viktimave); shih gjithashtu Crime Victims’ Rights in America: A Historical<br />

Overview (Të drejtat e viktimave <strong>të</strong> krimit në Amerikë: Pasqyrim historik),<br />

http://www.ncjrs.gov/ovc_archives/ncvrw/2005/pg4b.html (<strong>për</strong>shkrimi i historisë së lëvizjes <strong>për</strong> <strong>të</strong><br />

drejtat e viktimave <strong>të</strong> krimit që nga viti 1965 deri në vitin 2005).<br />

413 L. pub. no. 104-132, 110 Stat. 1214 (1996).<br />

414 Shih 18 U.S.C § 3663 (ligji i kthimit diskrecional <strong>të</strong> dëmit.)<br />

162

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!