Dëmshpërblimi për personat e trafikuar dhe të shfrytëzuar - DCAF
Dëmshpërblimi për personat e trafikuar dhe të shfrytëzuar - DCAF
Dëmshpërblimi për personat e trafikuar dhe të shfrytëzuar - DCAF
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Akti kundër organizatave kriminale <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> korruptuara (RICO)<br />
Sipas Aktit kundër Organizatave Kriminale <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> Korruptuara (RICO), ësh<strong>të</strong> e paligjshme<br />
<strong>për</strong> çdo person <strong>të</strong> punësuar nga një ndërmarrje që ka ndikim në tregtinë ndërshte<strong>të</strong>rore <strong>të</strong><br />
ushtrojë veprimtari<strong>të</strong> <strong>të</strong> ndërmarrjes “në<strong>për</strong>mjet veprimeve <strong>të</strong> jash<strong>të</strong>ligjshme <strong>të</strong> <strong>për</strong>sëritura<br />
ose mbledhjes së huave <strong>të</strong> paligjshme.” 480 Veprimet e jash<strong>të</strong>ligjshme në fjalë (në anglisht,<br />
racketeering activity) <strong>për</strong>kufizohen si sjellje që cenon ligje <strong>të</strong> tjera <strong>të</strong> posaçme. Mashtrimi<br />
me anë <strong>të</strong> pos<strong>të</strong>s <strong>dhe</strong> me anë <strong>të</strong> mjeteve elektronike, mashtrimi në lidhje me dokumentet e<br />
identifikimit, keq<strong>për</strong>dorimi i vizave <strong>dhe</strong> importimi i një <strong>të</strong> huaji <strong>për</strong> qëllime <strong>të</strong> pamoralshme,<br />
<strong>të</strong> gjitha këto cilësohen si veprimtari kriminale <strong>të</strong> mbuluara nga ligji RICO, <strong>dhe</strong> TVPRA shtoi<br />
si vepra penale <strong>të</strong> mbuluara sipas RICO-s veprat e trafikimit siç <strong>për</strong>kufizohen nga TVPA-<br />
ja. 481 “Përsëritja” e veprimtarive në kuptim <strong>të</strong> RICO-s (fjala anglishte që <strong>për</strong>doret ësh<strong>të</strong><br />
“pattern”) kërkon <strong>të</strong> pak<strong>të</strong>n dy veprime kriminale <strong>të</strong> tilla.<br />
Padia civile në bazë <strong>të</strong> RICO-s ësh<strong>të</strong> armë e fuqishme kundër trafikan<strong>të</strong>ve, pasi RICO-ja<br />
<strong>për</strong>mban kërcënimin e dëmeve <strong>të</strong> trefishta, që do <strong>të</strong> tho<strong>të</strong> se dëmet e pësuara në fakt<br />
shumëzohen me tre. Dëmet janë <strong>të</strong> disponueshme ve<strong>të</strong>m <strong>për</strong> dëmet ndaj biznesit ose pronës,<br />
sasia e <strong>të</strong> cilave mund <strong>të</strong> <strong>për</strong>caktohet, jo <strong>për</strong> lloje <strong>të</strong> tjera dëmesh, <strong>dhe</strong> ve<strong>të</strong>m <strong>për</strong> dëme që<br />
shkaktohen drejt<strong>për</strong>drejt nga aktivitetet kriminale <strong>dhe</strong> jo <strong>për</strong> sjellje <strong>të</strong> tjera <strong>të</strong> padrejta. 482<br />
Gjithsesi, fakti që punëtori nuk paguhet nga punëdhënësi, duhet <strong>të</strong> interpretohet se <strong>për</strong>bën<br />
dëm <strong>për</strong> biznesin, <strong>dhe</strong> fakti që kërkesëpadia mund <strong>të</strong> <strong>për</strong>fshijë <strong>dhe</strong> dëmtime personale, nuk<br />
“shuan legjitimimin bazuar në humbjet ekonomike <strong>të</strong> pretenduara.” 483<br />
Pretendimet e ngritura në bazë <strong>të</strong> RICO-s ndonjëherë kanë vazhduar <strong>të</strong> gjykohen në rastet<br />
kur akuzat <strong>për</strong> trafikim ose skllavëri nuk janë pranuar. Në çështjen Does I v. The Gap,<br />
padi<strong>të</strong>sit ishin punëtorë <strong>të</strong> fabrikës së veshjeve që pretendonin se fabrikat në Saipan <strong>dhe</strong><br />
shi<strong>të</strong>sit me pakicë që blinin veshjet e prodhuara prej tyre kishin shkelur FLSA-në, pjesën<br />
civile <strong>të</strong> RICO-s <strong>dhe</strong> ligje <strong>të</strong> tjera <strong>të</strong> punës. 484 Megjithëse gjykata e shkallës së parë vërejti se<br />
pala padi<strong>të</strong>se nuk kishte parashtruar në mënyrë <strong>të</strong> mjaftueshme kërkesën <strong>për</strong> shërbime <strong>të</strong><br />
detyruara ose zgjedhën (peonage) sipas së drej<strong>të</strong>s common law, si vepra penale mbi bazën e<br />
480 18 U.S.C. § 1962(c).<br />
481 Para miratimit <strong>të</strong> TVPRA-së, <strong>për</strong>kufizimi i aktiviteteve në organizatat kriminale sipas RICO-s nuk<br />
<strong>për</strong>fshinte § 1589, § 1590 ose § 1591.<br />
482 18 U.S.C. § 1964(c); shih gjithashtu çështjen City of Huntsville v. Proliance Energy (N.D. Alabama<br />
2005); (“Dispozita nuk mund <strong>të</strong> interpretohet se autorizon, aq më pak se kërkon, trefishimin e<br />
dëmeve <strong>të</strong> pësuara <strong>për</strong> shkaqe <strong>të</strong> tjera”); Anza v. Ideal Steel Supply Corp., 547 U.S. 451 (2006) (dëmet<br />
nuk u kompensuan kur nuk shkaktoheshin drejt<strong>për</strong>drej<strong>të</strong> nga aktivitete <strong>të</strong> organizatave kriminale).<br />
483 Shih çështjen Doe I v. Reddy, 2003 WL 23893010 (N.D. Cal.) (dëmet e kërkuara në pronë ose<br />
biznes mund <strong>të</strong> kompensohen kur padi<strong>të</strong>sit pretenduan se u detyruan <strong>të</strong> punojnë pa pagesë me orar <strong>të</strong><br />
zgjatur).<br />
484 2002 WL 1000068 (D. N. Mar. I).<br />
181