Dëmshpërblimi për personat e trafikuar dhe të shfrytëzuar - DCAF

Shtojca II: DOKUMENTET NDËRKOMBËTARE POLITIKISHT TË
DETYRUESHME
Shumë dokumente ndërkombëtare politikisht detyruese (standardet “soft law,” jo të
detyrueshme ligjërisht) burojnë nga sistemi i Organizatës së Kombeve të Bashkuara. Vlen të
përmendet veçanërisht Deklarata mbi Parimet Themelore të Drejtësisë për Viktimat e Krimit
dhe Abuzimit të Pushtetit, 558 e cila thotë se kthimi i dëmit dhe kompensimi ose
dëmshpërblimi duhet t’i bëhen të disponueshme viktimës së krimit:
“Kthimi i dëmit.
8. Shkelësit apo palët e treta që janë të përgjegjshëm për sjelljen e tyre duhet të
dëmshpërblejnë, kur është e përshtatshme, në mënyrë të drejtë, viktimat,
familjet e tyre dhe personat që ato kanë në ngarkim. Kthimi duhet të përfshijë
kthimin e pronës si dhe pagesën e dëmeve apo të humbjeve të pësuara,
rimbursimin e shpenzimeve të kryera si pasojë e viktimizimit, furnizimin e
shërbimeve dhe rivendosjen e të drejtave.
9. Qeveritë duhet të rishikojnë praktikat e tyre, ligjet dhe aktet nënligjore me
qëllim marrjen në konsideratë kthimin e dëmit si një dënim të disponueshëm
për çështjet penale, si dënim shtesë përveç dënimeve të tjera penale.
10. Në rastet e dëmtimeve të konsiderueshme të mjedisit, kthimi i dëmit, nëse
urdhërohet, duhet të përfshijë, për aq sa është e mundur, kthimin e mjedisit në
gjendjen e mëparshme, rikonstruktimin e infrastrukturës, zëvendësimin e
lehtësive të komunitetit dhe rimbursimin e shpenzimeve të zhvendosjes, për çdo
rast kur dëmtimi ka shkaktuar çrregullime në komunitet….”.
“Dëmshpërblimi
12. Kur dëmshpërblimi nuk mund të merret plotësisht nga autori i veprës penale
ose nga burime të tjera, Shtetet duhet të bëjnë përpjekje për të dhënë
dëmshpërblim financiar për:
(a) viktimat që kanë pësuar dëme dhe dëmtime të shëndetit fizik dhe mendor të
shkaktuara nga krime të rënda;
(b) familjet, në veçanti personat në ngarkim të atyre personave që kanë vdekur
ose janë bërë të paaftë fizikisht dhe mendërisht për shkak të viktimizimit të tillë.
13. Ngritja, forcimi dhe zgjerimi i fondeve kombëtare për dëmshpërblimin e
viktimave duhet inkurajuar. Ku është e përshtatshme, fonde të tjera mund të
558 E miratuar nga Rezoluta e Asamblesë së Përgjithshme 40/34, më 29 nëntor 1985.
221