Dëmshpërblimi për personat e trafikuar dhe të shfrytëzuar - DCAF

Pengesa të tjera në kërkimin e dëmshpërblimit përfshijnë turpin për të pranuar përfshirjen
në aktivitete seksuale me pagesë apo shfrytëzimin për punë. Personat mund të mos
dëshirojnë ta pranojnë situatën para familjes apo miqve. Disa të tjerë mund të kenë frikë t’u
drejtohen autoriteteve apo agjencive ndihmëse, nga frika e hakmarrjes në vendin e origjinës
ndaj familjareve. 45 Në Rusi janë raportuar raste të personave të trafikuar që kërkojnë
plotësimin e nevojave të tyre të menjëhershme për siguri, qëndrueshmëri, strehim, punë dhe
status të qëndrueshëm të emigrantit dhe atyre u duhet kohë që të fillojnë të mendojnë për
drejtësinë në formën e kërkesës për dëmshpërblim.
Është domethënës dhe fakti që “viktimë trafikimi” mund të jetë një etiketim, të cilin një
person i trafikuar apo i shfrytëzuar nuk e pranon për veten. Persona të tillë mund të mos
duan t’u drejtohen organeve të drejtësisë për sanksione penale ndaj
punëdhënësit/shfrytëzuesit, por mund të jenë të prirur të kërkojnë drejtësi, p.sh., për abuzim
në vendin e punës. 46 Ata mund të kenë të drejtë të ngrenë padi për dëm, nëpërmjet
veprimeve sipas kodit të punës, p.sh., për mospagim të pagës ose nëse kanë punuar në
kushte të pasigurta ose kushte diskriminimi. Kjo metodë mund të jetë e përdorshme dhe për
ata punëtorë, situata e të cilëve nuk plotëson përkufizimin ligjor të trafikimit, ose për ata që
klasifikohen si viktima krimi, por dëshirojnë të ngrenë padi për shkelje të të drejtave të
punës përveç procesit penal. Në Mbretërinë e Bashkuar, përveç procesit penal, padia kundër
punëdhënësit mund të ndiqet në gjykata të veçanta të punës (“employment tribunals”).
Një problem tjetër i lidhur me ato është identifikimi i saktë i personit të trafikuar. Në disa
vende, njohja zyrtare si viktimë trafikimi sjell një sërë të drejtash të tjera, të cilat përndryshe
mund të mos njiheshin, si lejet e qëndrimit dhe përfitimi nga ndihma ligjore, si në rastin e
SHBA-së, apo mundësia e përfitimit të dëmshpërblimit nga shteti, si në Francë. Kështu, një
sistem identifikimi i drejtë dhe efektiv është një kusht plotësues thelbësor për shumë
mekanizma dëmshpërblimi. Këto sisteme aktualisht nuk janë efikase në shumicën e vendeve
të studiuara këtu, ndonëse në SHBA funksionimi i avokatëve profesionistë për viktimat në
zyrat e policisë dhe prokurorisë ka ndihmuar shumë situatën. Këta zyrtarë ndihmojnë
organet e policisë dhe të prokurorisë të intervistojnë viktimat e mundshme, duke përcaktuar
besueshmërinë e viktimave, ndihmojnë viktimat që të përfitojnë shërbime dhe u sigurojnë
informacion viktimave dhe dëshmitarëve të tjerë në lidhje me zhvillimin e çështjeve. Një
45 Shih rastet e trafikimit për punë të detyruar në industrinë e seksit në “Trafficking for labour and
sexual exploitation in Germany” (“Trafikimi për punë dhe shfrytëzim seksual në Gjermani”) (ILO,
2005), faqet 17-21.
46 Shih v. cit., shënimin 44 “Raport mbi takimin e shoqërisë civile,” sipas të cilit shumë persona të
shftytëzuar deri në masën e madhe nuk e konsiderojnë veten “viktimë.”
41