bunker21

Dobrodošli na orgiju
Kad jedan filmski kritičar otpočne svoj prikaz tako što film u prvoj rečenici nazove
bolesnim, bezvrednim i besramnim smećem, teško je verovati da će se do kraja teksta pojaviti
ma i tračak nade za film i za reditelja. A baš ovako se famozni Rodžer Ibert 1980. godine
okomio na Kaligulu (Caligula, 1979) poznatog italijanskog reditelja erotskog i avangardnog
filma Tinta Brasa. Ebertovo mišljenje izrečeno je, naravno, na račun verzije filma u trajanju od
156 minuta, one koja obiluje pornografijom, kao i svim mogućim perverzijama koje su se po
mišljenju tvoraca filma idealno uklapale u portret jednog od najkontroverznijih rimskih careva.
Zvanična istorija nas podseća da se car paganin rodio 12. godine nove ere. Bio je
sin slavnog vojskovođe Germanika, koji je preminuo u Antiohiji, kada je Kaligula imao svega
sedam godina. Dečak je jedini preživeo pogrom svoje porodice, koji je usledio po naredbi
tadašnjeg imperatora Tiberija. Car je dečaka proglasio svojim unukom i pozvao ga da s njim
povede neko vreme na ostrvu Kapri, gde je i umro, a na prestolu ga je nasledio upravo
mlađani Kaligula. Njegovo carevanje potrajalo je od 37. do 41. godine. Istorijski izvori kažu
da je na početku vladavine bio umeren i relativno zainteresovan za carske i državničke
obaveze, ali da se ubrzo pretvorio u ozloglašenog tiranina koji se predavao bludu, bio surov
prema neistomišljenicima, da bi pred kraj života i poremetio pameću. Ubijen je u zaveri senata
i Pretorijanske garde, a novi car je postao njegov šepavi i nagluvi stric Klaudije. 15 Kazenav
i Ože citiraju francuskog pisca Marsela Žuandoa:
XXI severniBunKeR I 105od 140I pornoBUNKER
S Kaligulom ulazimo u područje čiste psihijatrije, pred nama je slučaj mentalne
alijenacije jedinstven u analima čovječanstva, jer se subjekt, obdaren rijetkom lucidnošću
i izuzetnim darom izražavanja, razvija u posebnoj atmosferi, pod utjecajem neponovljivih
okolnosti kojima nema presedana. Luđak čiji nam je život dan na promatranje, raspolažući
najvećom mogućom slobodom, izvodi iz nje cijeli repertoar bezumnosti, čitav spisak
još nečuvenih zvjerstava, kao da je nebo poželjelo jednom iskušati čovjekovu prirodu
prepuštajući je samoj sebi, bez ikakvog sputavanja njezinih nauma, ne bi li pokazala
dokle je sve kadra otići u užasu. 16
Filmski Kaligula (koga dijabolično igra Malkom Mekdauel) predaje se tamnim
strastima. Klanjajući se kultu boginje Izide, uživa u telesnoj ljubavi s sestrom Druzilom
(Tereza En Savoj), a oženjen je Sezonijom, najraspusnijom ženom Rima (Helen Miren).
Svirepe šale hrane se inteligencijom onog ko ih izgovara; samoprozvani kralj - bog je imao
govorničkog dara i želju da drži sve oko sebe u pokori, postajući vremenom i sam deo jednog
neprekidnog grotesknog teatra u kojem su krv i sperma prštali na sve strane. A u tom teatru
počasno mesto zauzimaju orgije. Fantazmagorično bludničenje i raskalašnost svake vrste,
vaginalna penetracija, oralni seks (čak i eksplicitna scena ejakulacije u ustima jedne od učesnica),
homoseksualni odnosi, nerazmrsivo klupko tela u kojem je bilo mesta i za kepece,
odurno debele, bogalje. U ljutnji, Rodžer Ibert se ogrešio o Malkoma Mekdauela, ne pomenuvši
njegov neverovatno ubedljiv glumački doprinos, ali se pita otkud u ovoj kaljuzi od filma
i bardovi britanske scene Džon Gilgud (Nerva) i Piter O’Tul (Tiberije) Oni su tvrdili da nisu
znali da će snimci hardkor seksa biti ubačeni u filmski materijal. Ovu diverziju (zbog koje je
i autor scenarija, pisac Gor Vidal, odbio da njegovo ime bude na špici) pripisuju producentu,
bogatom vlasniku magazina Penthouse, Bobu Gučoneu. 17 To je samo delimično istina, jer
15 Robert Grejvz je o ovom rimskom caru napisao knjige Ja, Klaudije i Klaudije bog, na osnovu kojih je BBC 1976. godine
godine snimio seriju s izvanrednim Derekom Džejkobijem u naslovnoj ulozi.
16 Michel Cazenave, Roland Auguet, Ludi carevi, August Cesarec, Zagreb, 1990, str. 144.
17 Budžet filma je iznosio preko 17 miliona dolara, što ga u ovom smislu i danas čini respektabilnim. Na filmu je radilo oko
2500 ljudi, a jedna od upečatljivih vizuelnih karakteristika ovog spektakla je i megalomanska scenografija. Pomenimo ovde samo
arenu u sceni brutalnog pogubljenja upriličenog za zabavu širokih narodnih masa, koja je zauzimala prostor tri fudbalska igrališta, a
monstruozna sprava čiji mehanizam odseca glave osuđenika