full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

NR 38 AN TRO PO MO TO RY KA
2007
O KSIĄŻCE – „ZARYS TEORII BUDOWY RUCHÓW
NIKOŁAJA ALEKSANROWICZA BERNSZTEJNA”,
NAPISANEJ RZEZ WACŁAWA PETRYŃSKIEGO –
SŁÓW KILKA
ABOUT THE BOOK – „ZARYS TEORII BUDOWY RUCHÓW
NIKOŁAJA ALEKSANDROWICZA BERNSZTEJNA”
BY WACŁAW PETRYŃSKI – A FEW WORDS
Edward Mleczko*
* prof. dr hab., Katedra Teorii i Metodyki Lekkiej Atletyki, AWF, Kraków, al. Jana Pawła II 78
Prace analityczne i syntetyczne są składnikiem
wszystkich procesów poznawczych. Czynności analizy
i syntezy, które występują w niejednakowym, ale uzupełniającym
się stopniu, można znaleźć w każdej pracy
naukowej. Najczęściej uważa się, że prace analityczne
są skupione wokół rozwiązywania problemów ustalania
i precyzowania pojęć naukowych. Nieodłączną ich częścią
jest krytyka naukowa, z włączeniem dotychczasowego
piśmiennictwa naukowego do nowego problemu
badawczego. Prace syntetyczne są przeciwstawieniem
analitycznych.
W dobrze zorganizowanym procesie badawczym
na różnych jego poziomach obserwuje się do pewnego
stopnia stan równowagi między ogółem prac analitycznych
i syntetycznych. Odpowiada to w pewnym sensie
integralnemu związkowi między analizą i syntezą.
W określonych przedziałach czasowych obserwuje
się jednak nadmiar jednego lub drugiego rodzaju prac
w danej dyscyplinie nauki. Jest to zjawisko szkodliwe.
Świadczy o skostnieniu poznania naukowego lub o jałowym
uogólnianiu efektów penetracji naukowej wokół
drzwi już wyważonych.
Trudno orzec, czy taki stan zagraża nauce o ruchach
człowieka, nazywanych różnie nie tylko w naszym kraju.
Nie zawsze może go dostrzec ten, kto ją tworzy.
Dobrze, kiedy na jego podwórku znajdzie się ktoś, kto
spoza jej kręgu poprzez swoją początkową niewiedzę,
stara się zadać szereg kłopotliwych pytań dotyczących
chociażby tylko nazewnictwa i terminów. W takiej sytuacji
znalazł się przed szeregiem lat Autor pracy, jaka została
wydana w Wydawnictwie Górnośląskiej Wyższej
Szkoły Handlowej im Wojciecha Korfantego w Katowicach.
Jak do tego dojrzewał dr Wacław Petryński,
późniejszy „Barbarzyńca z Pałacu Nauki” i również
w jednej osobie „Barbarzyńca w Pałacu Nauki”, tak
zrelacjonował w jednym ze swoich licznych już publikacji:
„Początkowo, zgodnie z zadaniami naukowego
savoir vivre’u, nazewnictwo takie traktuje się z pewnym
szacunkiem i musi nieco potrwać, zanim ktoś przytomnie
zauważy, że jakiś król jest w istocie nagi. Później
trzeba poświęcić sporo energii, by odcedzić ów językowy
chłam i pozostawić jedynie terminy prawdziwie użyteczne”
(W. Petryński: Barbarzyńca w Pałacu Nauki.
Leszno 2006, s. 15).
Dobrze się stało, że zrodziła się taka inicjatywa wydania
jednej z ciekawszych rozpraw naukowych o charakterze
analitycznym pt. „Zarys teorii budowy ruchów
Nikołaja Aleksandrowicza Bernsztejna”. Ze wszech
miar ją popieram, nie tylko jako wykładowca przedmiotu
pod nazwą „antropomotoryka” (nieakceptowaną
przez dra Wacława Petryńskiego na łamach Sportu
Wyczynowego), ale także jako redaktor naczelny czasopisma
pod taką samą nazwą. Doceniając wkład
pracownika naukowo-dydaktycznego Górnośląskiej
– 101 –