full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Technika chodu sportowego czołowych zawodników świata
Tabela 2. Maksymalne względne wartości pionowych i poziomych składowych siły reakcji podłoża w fazach amortyzacji i odbicia w
grupie badanych zawodników
Table 2. Maximal relative values of vertical and horizontal components of GRF in the shock absorption phase and taking-off phase in
the subject group
Badany
R Z
(A) R Z
(O) R Y
(A) R Y
(O)
L P L P L P L P
F.R. 156% 146% 151% 136% 34% 20% 21% 21%
K.R. 120% 128% 112% 128% 19% 23% 20% 12%
K.B. 138% 118% 115% 121% 20% 17% 14% 19%
M.R. 150% 146% 119% 116% 25% 14% 17% 18%
R Z
– pionowa składowa siły reakcji podłoża, R Y
– podłużna składowa siły reakcji podłoża, (A) – faza amortyzacji, (O) – faza odbicia, L – kończyna lewa,
P – kończyna prawa
R Z
– vertical component of GRF, R Y
– horizontal component of GRF, (A) –shock absorption phase, (O) – taking-off phase, L – leftl leg, P – right leg
Tabela 3. Proporcje składowych siły reakcji podłoża (pionowej i podłużnej) w fazie amortyzacji i odbicia
Table 3. Proportions of the GRF components (vertical and horizontal) the shock absorption and taking-off phase
Badany L R Z
(A)/L R Y
(A) P R Z
(A)/P R Y
(A) L R Z
(O)/L R Y
(O) P R Z
(O)/P R Y
(O)
F.R. 4,6 7,3 7,2 6,5
K.R. 6,3 5,6 5,6 10,7
K.B. 6,9 6,9 8,2 6,4
M R. 6,0 10,4 7,0 6,4
Objaśnienia użytych skrótów podano przy tabeli 1.
For explanation of used abbreviations – see table 1.
cji wahał się u badanych w zakresie 29 % ( min 15% -
max 44%) i w fazie odbicia 39 % (min 2% - max 41%).
Podobnie jak w oscylacji COG, zaobserwowano wyraźną
asymetrię kończyn w odniesieniu do bezwzględnych
i względnych wskaźników siły reakcji podłoża.
W tabeli 3 zamieszczono wartości względnego
wskaźnika R z/y
w fazie amortyzacji i odbicia. Wskaźnik
ten jest bezpośrednim odzwierciedleniem prezentowanej
techniki przejmowania ciężaru ciała przez kończynę
podporową oraz odbicia. Niskie wartości wskaźnika
w fazie odbicia świadczą o efektywnej technice chodu.
Jak wynika z zaprezentowanych danych w fazie
amortyzacji wielkość wskaźnika R z/y
wahała się w granicach
pomiędzy 4,6 i 10,4, a w fazie odbicia od 5,6
do 10,7. Analizując pojedyncze przypadki można zauważyć,
że między badanymi wystąpiło bardzo duże
zróżnicowanie omawianych wskaźników. W skrajnych
przypadkach relacje między pionową i podłużną składową
siły reakcji podłoża różniły się znacznie tak
w ujęciu międzyzawodniczym, jak i międzykończynowym.
Ku zaskoczeniu nie zauważono wyraźnego
współwystępowania miedzy poziomem sportowym
badanych a wskaźnikiem względnym, szczególnie
w fazie odbicia
Dyskusja
Bezpośrednią przyczyną unoszenia w górę COG
za wodnika jest składowa pionowa siły reakcji podłoża,
generowana w fazie kontaktu stopy z podłożem.
Newralgicznymi obszarami są tutaj dwie fazy chodu:
faza przejmowania ciężaru ciała przez nogę wykroczną
i faza odbicia. Całkowita siła reakcji podłoża jest
tak usytuowana w przestrzeni, by środek ciężkości
przemieszczać do przodu, do góry i w bok w kierunku
kończyny, która ma stać się za moment – podporową.
W zależności od chwilowej konfiguracji wypadkowego
wektora siły reakcji podłoża można określić wielkości
jego składowych; pionowej (z), przednio-tylnej (y) i poprzecznej
(x) [3].
Spośród wymienionych jedynie składowa przednio-
-tylna o zwrocie zgodnym z kierunkiem ruchu wpływa
efektywnie na realizację zadania ruchowego, gdyż
powoduje przemieszczanie COG do przodu (jest przyczyną
przyspieszenia COG równoległego do kierunku
ruchu). Pozostałe składowe, będące następstwem
budowy aparatu ruchu i indywidualnej techniki chodu,
wpływają negatywnie na wysokość kosztu energetycznego
każdego cyklu chodu. Szczególnie niekorzystne
– 59 –