full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Andrzej Jopkiewicz, Agata Jopkiewicz, Magdalena Lelonek
2,0
1,5
1,0
0,5
0,0
-0,5
-1,0
wyniki testu
Ravena
równowaga
statyczna
równowaga orientacja
dynamiczna przestrzenna
szybko
koczyny
górnej
szybko
koczyny
dolnej
czas reakcji
prostej RP
czas reakcji
prostej RL
dziewczynki
chopcy
Ryc. 3. Wartości unormowane wyników testu Ravena oraz zdolności koordynacyjnych dziewcząt i chłopców trenujących tenis w odniesieniu
do nietrenujących
Fig. 3. Standardised values of Raven Test and coordination abilities girls and boys’ practising tennis in comparison with not practising
kończyn dolnych (p ≤ 0,05 por. tab. 3). Byli oni również
lepsi (por. tab. 4) w czasie reakcji prostej zarówno ręki
prawej (p ≤ 0,01), jak i lewej (p ≤ 0,05)..
Porównując średnie wartości w próbach oceniających
zdolności koordynacyjne dzieci trenujących
w odniesieniu do nietrenujących można stwierdzić, że
ich poziom jest zróżnicowany, ale mieści się w granicach
nie przekraczających jednej dyspersji. Przy czym
wyraźnie lepsze wyniki uzyskały dzieci trenujące tenis
w teście Ravena, w którym różnice przekraczają wartość
jednego odchylenia standardowego (ryc. 3).
Dyskusja
Różnice, jakie zaobserwowano w poziomie rozwoju
fizycznego pomiędzy dziećmi trenującymi oraz nietrenującymi,
wynikają z wyższego wieku kalendarzowego,
a zwłaszcza rozwojowego tenisistów, szczególnie
dziewcząt. Mimo iż porównywano rówieśników, to w
selekcji wstępnej do sekcji sportowych często lepsze
wyniki osiągają dzieci urodzone w pierwszej połowie
roku i one zazwyczaj stanowią większość uczestników
zajęć sportowych. Tak było też w tym przypadku; dzieci
te wykazywały również istotne różnice pod względem
wieku rozwojowego i większe było ich zaawansowanie
w procesie dojrzewania (szczególnie dziewcząt). To
zaś mogło powodować, że charakteryzowały się one
średnio wyższym poziomem zdolności kondycyjnych.
Taka sytuacja może doprowadzać do pomijania dzieci
uzdolnionych, lecz dojrzewających późno. Jak podaje
Unierzyski [9] dzieci charakteryzujące się wyższym
poziomem rozwoju fizycznego osiągają sukcesy sportowe
jedynie w tenisie dzieci i młodzieży, natomiast mistrzami
w „dorosłym tenisie”, są zazwyczaj zawodnicy
późnodojrzewający. Jest to istotny problem selekcji
tenisowej, który wymaga dalszych badań.
Inną przyczyną zaistniałych różnic w rozwoju fizycznym
jest zapewne zwiększona aktywność fizyczna,
która może znacząco stymulować rozrost zarówno
kości, jak i mięśni [10]. Wyniki badań w tym względzie
nie są jednak jednoznaczne [5], gdyż aktywność ta
jest tylko jednym z wielu czynników oddziałujących na
przebieg rozwoju dziecka.
Znacząco lepsze wyniki uzyskiwane w teście
Ravena przez dzieci trenujące świadczą o bardzo wysokim
poziomie rozwoju umysłowego badanych tenisistów.
Jedną z przyczyn może być specyfika dyscypliny,
którą uprawiają, gdyż jak podaje Królak [3], tenis wspomaga
rozwój intelektualny i sprawnościowy. Badane
dzieci trenują zgodnie z zasadami Ewolucyjnego
Systemu Nauczania Tenisa, według których prostych
zachowań taktycznych postępowania na korcie naucza
się już od pierwszych treningów [4]. Wymaga to wykorzystywania
od najmłodszych lat procesów myślowych,
które prowadzą do rozwoju percepcji i oceny sytuacji,
a tym samym uczą właściwego rozwiązywania problemów
decyzyjnych. Dlatego też tenis nazywa się często
„szachami na korcie”.
– 68 –