full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Wiesław Chwała, Wacław Mirek, Edward Mleczko, Tadeusz Ruchlewicz
ne są z wyraźnymi, często różniącymi się od siebie
zmianami jego położenia.
2. Analizowane parametry przedstawiono w postaci
względnych wskaźników obliczonych według zależności:
COGz
COGh
100%
h
gdzie: COG h
– względne pionowe oscylacje środka
ciężkości;
– wysokość ciała.
h c
R
RQ
100% ,
Qc
gdzie: R – odpowiednia (pionowa lub podłużna) składowa
siły reakcji podłoża,
Q c
– ciężar ciała.
Zastosowane wskaźniki względne pozwoliły na wyeliminowanie
wpływu budowy somatycznej na uzyskane
wyniki.
Ponadto oszacowano proporcje pomiędzy analizowanymi
składowymi siły reakcji w fazie amortyzacji
i odbicia według zależności:
Rz
Rz
/ y
100% ,
Ry
gdzie: R z
– pionowa składowa siły reakcji podłoża;
R y
– podłużna składowa siły reakcji podłoża.
Wyniki
c
W tabeli 1 zamieszczono dane dotyczące względnych
wartości pionowych oscylacji COG oraz względnych
wartości składowych siły reakcji podłoża. Analizując ich
wielkość można zauważyć, że u wszystkich badanych
w ujęciu względnym odnotowano nieco wyższe wartości
oscylacji COG w fazie odbicia niż w fazie amortyzacji.
Pionowe oscylacje COG wahały się w granicach od
0,5% do 1,1% wysokości ciała w fazie amortyzacji oraz
od 0,6% do 1,5% w fazie odbicia.
Poza tym okazało się także, że pionowe oscylacje
COG, obserwowane dla obu kończyn były zróżnicowane
u poszczególnych zawodników. Zakres zróżnicowania
międzykończynowego był duży i wahał się w granicach
od 22% do 47% w fazie amortyzacji i od 28%
do 43% w fazie odbicia. Najniższy zakres asymetrii
stwierdzono u M.R. w fazie amortyzacji. Warto zwrócić
uwagę, że był to drugi po mistrzu olimpijskim zawodnik
w hierachii wartości poziomu sportowego.
W ujęciu względnym stwierdzono, że maksymalne
wartości składowej pionowej (tab. 2) siły reakcji podłoża
są zawsze większe od ciężaru ciała badanych. W fazie
amortyzacji zaobserwowano przeciążenia mieszczące
się w granicach 18% do 56% ciężaru ciała. Podobne
były w fazie odbicia: 12% do 51% ciężaru. Wszyscy
zawodnicy wykazywali większą wartość składowej
pionowej siły reakcji w fazie amortyzacji. Poza tym
stwierdzono u nich niewielkie różnice wartości maksymalnych
R z
, w zależności od kończyny podporowej. Ich
zasięg wynosił w fazie amortyzacji 12% ( min 2% - max
14%) i w fazie odbicia 10% ( min 2% - max 12%).
Analiza materiałów zamieszczonych w tabeli 2
wykazała, że podłużna składowa siły reakcji podłoża
charakteryzowała się znacznie niższymi wartościami
niż składowa pionowa. W fazie amortyzacji zakres
zróżnicowania średniej wartość składowej wynosił
17% ciężaru ciała (min 17 % - max 34%), a w fazie
odbicia tylko 7% ciężaru ciała (min 14% – max 21%).
Średnio zatem wyższe wartości odnotowano w fazie
amortyzacji.
Także w omawianym przypadku wystąpiło wyraźne
zróżnicowanie międzykończynowe. Poziom symetrii
w podłużnej sile reakcji podłoża (R y
) w fazie amortyza-
Tabela 1. Maksymalne względne wartości oscylacji COG w fazach amortyzacji i odbicia w grupie badanych zawodników
Table 1. Maximal relative values of COG oscillations in shock absorption phase and taking-off phase in the subject group
Badany
COG (A)
COG (O)
L P L P
F.R. 1,1% 0,8% 1,1% 1,5%
K.R. 0,5% 0,8% 0,7% 1,2%
K.B. 1,1% 0,6% 1,5% 0,9%
M.R. 0,5% 0,5% 0,8% 0,6%
COG (center of gravity) – względne, pionowe oscylacje środka ciężkości, (A) – faza amortyzacji, (O) – faza odbicia, L – kończyna lewa, P – kończyna
prawa
COG – center of gravity, (A) –shock absorption phase, (O) – taking-off phase, L – leftl leg, P – right leg
– 58 –