full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie
full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie
full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Genetyczne i środowiskowe uwarunkowania wybranych zdolności koordynacyjnych – wyniki przekrojowych...<br />
gdzie oznacza r ojciec–matka<br />
[5]. Obliczono więc<br />
ostatecznie c sk<br />
i na jego podstawie wyznaczono<br />
wskaźniki h 2 według najprostszego wzoru [13,<br />
12]:<br />
h 2 = 2 c sk<br />
• Aby ocenić zmienności poszczególnych wskaźników<br />
z wiekiem dzieci, dokonano obliczeń<br />
w dwóch grupach wiekowych, odpowiadających<br />
okresowi przedpokwitaniowemu (7–11 lat<br />
u chłopców i 7–10 lat u dziewcząt) i pokwitaniowemu<br />
(12–15 lat u chłopców i 11–15 lat u dziewcząt).<br />
Liczebności poszczególnych par spostrzeżeń<br />
w wyodrębnionych grupach wieku i typach<br />
pokrewieństw zamieszczono w tabeli 2.<br />
Wyniki<br />
Na początku przedstawimy wielkości współczynników<br />
korelacji analizowanych cech pomiędzy rodzicami<br />
w dwu grupach wiekowych. Jako miarę kojarzenia asortatywnego<br />
przyjęto tylko wskaźniki uzyskane w grupie<br />
młodszych rodziców badanych dzieci, a więc do<br />
35. roku życia. Wskaźniki w grupie rodziców powyżej<br />
35. roku życia traktowano już jako tzw. „efekt współzamieszkania”,<br />
a więc jako częściową miarę wpływu<br />
środowiska rodzinnego (tzw. „dziedziczenie kulturowe”).<br />
Nieuwzględnianie w wielu badaniach tej poprawki<br />
w znacznym stopniu ogranicza porównanie międzypopulacyjnych<br />
wskaźników odziedziczalności. Ze względu<br />
na sposób ich obliczania są one bowiem znacznie<br />
zawyżone w przypadku wystąpienia pozytywnego kojarzenia<br />
asortatywnego. Zaobserwowane w badaniach<br />
własnych wielkości współczynników korelacji między<br />
rodzicami i wynikające stąd poprawki do korelacji wewnątrzrodzinnych<br />
przedstawiono w tabeli 3.<br />
Jak wynika z tabeli 3, w grupie do 35. roku życia<br />
kojarzenie wybiórcze wystąpiło tylko w niewielkim<br />
stopniu, stąd mała skala korekcji wewnątrzrodzinnych<br />
współczynników korelacji. Spośród cech somatycznych<br />
kojarzenie asortatywne najsilniej ujawniło się w przypadku<br />
szerokości barków, natomiast biorąc pod uwagę<br />
zdolności koordynacyjne – w odniesieniu do czasu<br />
reakcji prostej. Uwzględniając stosunkowo młody wiek<br />
rodziców oraz rząd wielkości samych współczynników<br />
korelacji, możemy uznać, iż poprawki wprowadzone<br />
do wewnątrzrodzinnych współczynników korelacji są<br />
Tabela 3. Wielkości współczynników korelacji ojciec – matka w wyróżnionych grupach wieku oraz wynikające stąd poprawki na<br />
kojarzenie asortatywne<br />
Table 3. Father – mother correlations of particular traits In two of age group (assortative mating – group < 35 years)<br />
Cecha<br />
Trait<br />
r pp<br />
< 35 lat<br />
Poprawka<br />
Correction<br />
Kategoria wieku<br />
Age group<br />
r pp<br />
>35lat<br />
r pp<br />
Całość<br />
Total correction<br />
Wysokość ciała B-v<br />
Body height<br />
Wys. siedzeniowa sy-v<br />
Sitting height<br />
Szerokość bioder ic-ic<br />
Thigh breadth<br />
Szerokość barków a-a<br />
Biacromial breadth<br />
Czas reakcji<br />
Reaction time<br />
Szybkość ruchów<br />
Speed of movements<br />
Równowaga<br />
Balance<br />
Orientacja przestrzenna<br />
Space orientation<br />
r pp<br />
– korelacja ojciec–matka<br />
r pp<br />
– correlation father–mother<br />
–0,08 0,03 0,28 –0,10<br />
0,05 –0,02 0,34 –0,12<br />
0,16 –0,06 0,08 –0,05<br />
–0,18 0,07 0,08 –0,05<br />
0,20 –0,08 0,30 –0,11<br />
0,13 –0,05 0,11 –0,04<br />
–0,14 0,05 –0,07 –0,12<br />
0,16 –0,06 0,28 –0,10<br />
– 47 –