08.01.2015 Views

full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Genetyczne i środowiskowe uwarunkowania wybranych zdolności koordynacyjnych – wyniki przekrojowych...<br />

gdzie oznacza r ojciec–matka<br />

[5]. Obliczono więc<br />

ostatecznie c sk<br />

i na jego podstawie wyznaczono<br />

wskaźniki h 2 według najprostszego wzoru [13,<br />

12]:<br />

h 2 = 2 c sk<br />

• Aby ocenić zmienności poszczególnych wskaźników<br />

z wiekiem dzieci, dokonano obliczeń<br />

w dwóch grupach wiekowych, odpowiadających<br />

okresowi przedpokwitaniowemu (7–11 lat<br />

u chłopców i 7–10 lat u dziewcząt) i pokwitaniowemu<br />

(12–15 lat u chłopców i 11–15 lat u dziewcząt).<br />

Liczebności poszczególnych par spostrzeżeń<br />

w wyodrębnionych grupach wieku i typach<br />

pokrewieństw zamieszczono w tabeli 2.<br />

Wyniki<br />

Na początku przedstawimy wielkości współczynników<br />

korelacji analizowanych cech pomiędzy rodzicami<br />

w dwu grupach wiekowych. Jako miarę kojarzenia asortatywnego<br />

przyjęto tylko wskaźniki uzyskane w grupie<br />

młodszych rodziców badanych dzieci, a więc do<br />

35. roku życia. Wskaźniki w grupie rodziców powyżej<br />

35. roku życia traktowano już jako tzw. „efekt współzamieszkania”,<br />

a więc jako częściową miarę wpływu<br />

środowiska rodzinnego (tzw. „dziedziczenie kulturowe”).<br />

Nieuwzględnianie w wielu badaniach tej poprawki<br />

w znacznym stopniu ogranicza porównanie międzypopulacyjnych<br />

wskaźników odziedziczalności. Ze względu<br />

na sposób ich obliczania są one bowiem znacznie<br />

zawyżone w przypadku wystąpienia pozytywnego kojarzenia<br />

asortatywnego. Zaobserwowane w badaniach<br />

własnych wielkości współczynników korelacji między<br />

rodzicami i wynikające stąd poprawki do korelacji wewnątrzrodzinnych<br />

przedstawiono w tabeli 3.<br />

Jak wynika z tabeli 3, w grupie do 35. roku życia<br />

kojarzenie wybiórcze wystąpiło tylko w niewielkim<br />

stopniu, stąd mała skala korekcji wewnątrzrodzinnych<br />

współczynników korelacji. Spośród cech somatycznych<br />

kojarzenie asortatywne najsilniej ujawniło się w przypadku<br />

szerokości barków, natomiast biorąc pod uwagę<br />

zdolności koordynacyjne – w odniesieniu do czasu<br />

reakcji prostej. Uwzględniając stosunkowo młody wiek<br />

rodziców oraz rząd wielkości samych współczynników<br />

korelacji, możemy uznać, iż poprawki wprowadzone<br />

do wewnątrzrodzinnych współczynników korelacji są<br />

Tabela 3. Wielkości współczynników korelacji ojciec – matka w wyróżnionych grupach wieku oraz wynikające stąd poprawki na<br />

kojarzenie asortatywne<br />

Table 3. Father – mother correlations of particular traits In two of age group (assortative mating – group < 35 years)<br />

Cecha<br />

Trait<br />

r pp<br />

< 35 lat<br />

Poprawka<br />

Correction<br />

Kategoria wieku<br />

Age group<br />

r pp<br />

>35lat<br />

r pp<br />

Całość<br />

Total correction<br />

Wysokość ciała B-v<br />

Body height<br />

Wys. siedzeniowa sy-v<br />

Sitting height<br />

Szerokość bioder ic-ic<br />

Thigh breadth<br />

Szerokość barków a-a<br />

Biacromial breadth<br />

Czas reakcji<br />

Reaction time<br />

Szybkość ruchów<br />

Speed of movements<br />

Równowaga<br />

Balance<br />

Orientacja przestrzenna<br />

Space orientation<br />

r pp<br />

– korelacja ojciec–matka<br />

r pp<br />

– correlation father–mother<br />

–0,08 0,03 0,28 –0,10<br />

0,05 –0,02 0,34 –0,12<br />

0,16 –0,06 0,08 –0,05<br />

–0,18 0,07 0,08 –0,05<br />

0,20 –0,08 0,30 –0,11<br />

0,13 –0,05 0,11 –0,04<br />

–0,14 0,05 –0,07 –0,12<br />

0,16 –0,06 0,28 –0,10<br />

– 47 –

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!