full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Renata Janiszewska
procent badanych
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Gr.I Gr.II Gr.III
N LO O
Ryc. 4. Rozwój lokomocji w badanych grupach dzieci
Fig. 4. Development of communication in researched groups of children
o czasie. Cały zaś proces kształtowania się poszczególnych
etapów dużej motoryki, w porównaniu do
dzieci urodzonych z ciąż donoszonych, był opóźniony
o 4–6 miesięcy. Wpływ na ten stan rzeczy miał zapewne
najkrótszy wiek płodowy i najniższa masa ciała
spośród wszystkich badanych dzieci, a ponadto takie
powikłania związane z wcześniactwem, jak: wylewy
śródczaszkowe, niedotlenienie, infekcje wewnątrzmaciczne,
a więc czynniki działające negatywnie na OUN.
Równocześnie dały się odczuć dwa inne negatywne
czynniki – charakterystyczne dla niemowląt urodzonych
przedwcześnie i utrzymujące się znacznie dłużej
niż w przypadku dzieci donoszonych napięcie mięśni
oraz dłuższy pobyt w warunkach szpitalnych.
Wyniki badań wykazały, że wśród urodzonych
przedwcześnie wraz ze zdobywaniem kolejnych umiejętności
ruchowych, zwłaszcza rozwoju pozycji stojącej
i lokomocji, zmniejsza się odsetek dzieci osiągających
te umiejętności o czasie. Zjawisko to dotyczy zarówno
dziewczynek, jak i chłopców.
Powyższe fakty wskazują, że długość okresu płodowego
i skorelowana z nią wartość masy ciała stanowią
podstawowe kryterium rozwoju dla czynności motorycznych.
Wiadomo bowiem, że większa masa ciała to
większa masa mięśniowa kończyn, to zaś w znacznym
stopniu ułatwia wcześniejsze wstawanie i chodzenie
także w przypadku dzieci urodzonych przedwcześnie.
Dodatkowym stymulatorem lub hamulcem dla rozwoju
psychoruchowego dziecka są także warunki społeczno-bytowe,
jakie stwarzają mu w pierwszych latach
po urodzeniu rodzice bądź opiekunowie.
Ważne jest, aby pamiętać, że dzieci urodzone
z małą masą ciała rozwijają się nieco inaczej, a ich
odruchy wczesnoniemowlęce oraz utrzymujące się
znacznie dłużej napięcie mięśni ewoluują odmiennie
niż w przypadku dzieci urodzonych z prawidłową masą
ciała. Dlatego słuszne wydaje się, aby przy ocenie rozwoju
psychoruchowego tych dzieci kierować się tzw.
szeroką normą rozwojową.
Wnioski
1. Dla prawidłowego rozwoju motorycznego dzieci
urodzonych przedwcześnie kluczowe znaczenie
ma długość okresu płodowego i skorelowana z nią
wartość urodzeniowej masy ciała.
2. Im większa urodzeniowa masa ciała, tym sprawniej
przebiega rozwój psychoruchowy dziecka i tym
mniej występuje powikłań związanych z wcześniactwem.
3. Ukierunkowana stymulacja rozwoju wpływa pozytywnie
na pomyślny przebieg wzrastania i dojrzałości
dzieci urodzonych przedwcześnie.
– 76 –