Uvod - Vlada Crne Gore

MINISTARSTVO FINANSIJA CRNE GORE
EKONOMSKI I FISKALNI PROGRAM ZA CRNU GORU 2008 - 2011. GODINE
2.1. Analiza makroekonomskih indikatora Crne Gore za period 2007 - 2008. godina
Kretanja realnih tokova
Generalno, 2007. godinu karakteriše: (i) ubrzanje realnog privrednog rasta sa 8,6% u 2006. godini na 10,7%; 2 (ii) porast
godišnje stope inflacije u (mjeren troškovima života) sa 2.8% u 2006. godini na 7,7% (iii); dinamično i konstantno smanjivanje
stope nezaposlenosti sa 14,7% u 2006. godini na 11,9% na kraju 2007. godine; (iv) rekordan priliv SDI koji je iznosio 524,9
miliona € odnosno 20,6% BDP-a, koji je bio glavni izvor rasta bruto kapitalne formacije 3 ; (vi) kreditni rast koji je na godišnjem
nivou iznosio 165,2%, praćen rastom depozita od 94,4%. Snažan razvoj turizma i građevinarstva koji je doprinio rastu
vrijednosti fiksne imovine, za posljedicu je imao rekordan deficit tekućeg računa platnog bilansa od 32,48% BDP-a.
Tabela 2.1.1: Glavni ekonomski indikatori Crne Gore za period 2006-2007. godine:
2006 2007
BDP u tekućim cijenama, mil. € 2.148,99 2. 807,9
Realni BDP, mil. € 1.970,50 2,378.9
Rast realnog BDP, % 8,6 10,7
Inflacija, % 2,8 7,7
Rast zaposlenosti (osobe), % 3,8 5,6
Stopa nezaposlenosti, % 1 14,7 11,9
Suficit/deficit javnog sektora, % BDP 2.94 6,35
Izvoz roba i usluga, tekuće cijene, mil. € 790,4 1.333,8
Stope rasta izvoza roba i usluga, % 12,65 25,1
Uvoz roba i usluga, tekuće cijene, mil. € 1.108,50 2.235,3
Stope rasta uvoza roba i usluga, % 14,29 30,07
Bilans razmjene roba i usluga, tekuće cijene, mil. € -318,1 -901,51
Bilans razmjene roba i usluga, % BDP -17,48 -35,49
Bilans tekućeg računa, tekuće cijene, mil. € -154 -825,1
Bilans tekućeg računa, % BDP -8,46 -32,48
Bruto kapitalna formacija, nominalno, mil. € 469,8 750
Realne stope rasta bruto investicija, % 43,96 59,64
Bruto kapitalna formacija, % nominalna BDP 21,9 29,5
Spoljni dug, mil. € 513 462,1
Spoljni dug, % BDP 30,3 18,2
Neto strane direktne investicije, tekuće cijene, mil. € 380,1 524,9
Neto strane direktne investicije, % BDP 20,88 20,66
Izvor: CBCG, Minisatrstvo finanansija, 2007.
Kretanje bruto domaćeg proizvoda. Prema najnovijim podacima zvanične statistike MONSTAT-a, ostvareni realni rast
BDP-a u Crnoj Gori u 2007. godini iznosio je 10,7%. Rast BDP-a je prije svega uslovljen rastom tražnje, čemu su najviše
doprinijeli građevinarstvo, turizam, bankarski sistem i strane direktne investicije (SDI). Nivo kapitalne formacije se povećao
sa 30,48% BDP u 2006. na 31,94% BDP u 2007. godini, posmatrano u nominalnim vrijednostima. Rekonstrukcija
infrastrukture i gradnja velikog broja hotela, apartmanskih naselja i stambenih objekata je rezultirala u izuzetno visokoj
stopi rasta građevinarstva. Visoka stopa rasta turizma je uticala i na razvoj velikog broja drugih grana, a prije svega na
saobraćaj, trgovinu i poljoprivredno-prehrambenu industriju. Visok priliv SDI je rezultirao kreiranjem efekta dodatne tražnje,
jer je ulagano u modernizaciju i osavremenjavanje preduzeća.
2 - Prema procjenama Sekretarijata za razvoj CG, za prvih devet mjeseci 2008. godine, ostvaren je bruto domaći proizvod u iznosu od 2.328,2 miliona eura, što
predstavlja realni rast od 8% u odnosu na isti period prethodne godine.
3 - Procjena CBCG i Ministarstva Finanansija je da je vrijednost bruto kapitalne formacije na nivou od oko 750 miliona €, odnosno 29,5% procijenjenog BDP-a.
Bruto kapitalna formacija odnosno bruto investicije u osnovna sredstva predstavlja makroekonomsku kategoriju obračuna nacionalnih računa,a koja se odnosi
na povećanje vrijednosti fiksne imovine odnosno osnovnih stredstava kupljenih od strane domaćinstava, Vlade ili privatnog sektora u jednoj godini umanjena za
amortizaciju osnovnih sredstava u datoj godini.
10