Uvod - Vlada Crne Gore

More documents

Recommendations

Info

EKONOMSKI I FISKALNI PROGRAM ZA CRNU GORU 2008 - 2011. GODINE MINISTARSTVO FINANSIJA CRNE GORE Osim rasta kredita, u 2007. godini zabilježen je značajan porast depozita, koji su porasli za skoro dva puta i na kraju 2007. godine premašili iznos od dvije milijarde €. Pri tome su se depoziti stanovništva povećali sa 499,4 miliona € na 1.019,3 miliona €; tokom 2007. godine su rasli prosječno mjesečno po 6,2%. Ipak su krediti rasli brže od depozita, tako da je koeficijent krediti/depoziti na kraju 2007. godine iznosio 1,08, što predstavlja pogoršanje u odnosu na kraj 2006. godine, kada je iznosio 0,79. Pored rasta kamatnih stopa na svjetskom, odnosno evropskom tržištu, aktivne kamatne stope u Crnoj Gori su opadale u prvoj polovini i bile stabilne tokom druge polovine 2007. godine i u decembru su bile za 0,85 procentnih poena niže nego godinu dana ranije. Prva tri kvartala 2008. godine karakterisao je vidno umjereniji rast kreditne aktivnosti banaka. Dok je prosječni mjesečni rast kredita u prva tri kvartala 2007. godine iznosio 8,8%, u istom periodu 2008. bio je značajno niži i iznosio je 2,7%. Rast ukupnih kredita za prvih devet mjeseci 2007. godine bio je 113,7%, dok je u istom razdoblju 2008. iznosio 27% (što je u granicama rasta očekivanog preduzetim mjerama Centralne banke za usporavanje kreditnog rasta). Na kraju septembra 2008. godine, ukupni krediti su iznosili 2.852,3 miliona € ili 57,5% više u odnosu na isti mjesec 2007. godine. Grafik 2.1.5: Godišnja promjena kredita banaka u %, u odnosu na krajeve kvartala 200 150 100 50 50 169 177 153 114 92 81 66 50 41 41 41 43 42 58 0 III VI IX 2004 2005 2006 2007 2008 Izvor: Centralna banka Crne Gore Aktiva banaka je iznosila 3.407,7 miliona € na kraju drugog kvartala 2008. godine. U odnosu na kraj prvog kvartala, aktiva je porasla za 9,1%. Porast aktive banaka u odnosu na kraj 2007. godine iznosio je 14,5%, a godišnji rast 60,5%. Ukupna aktiva banaka na kraju juna 2008. godine bila je iznad nivoa planiranog BDP-a za 2008. godinu, tako da je pokazatelj odnosa nivoa aktive na kraju juna i planiranog BDP-a iznosio 117%, dok je odnos ostvarene aktive za prva dva kvartala 2008. godine i ostvarenog BDP-a u istom periodu iznosio 31,6%. Opis/Period Tabela 2.1.5: Osnovni monetarni pokazatelji IX 2008. XII 2007. IX 2008. IX 2007. Novčana masa M21 8,8% 18,7% Aktiva banaka 18,0% 38,7% Ukupni krediti 27,0% 57,5% Krediti privredi 23,7% 55,5% Krediti stanovništvu 32,1% 61,2% Ukupni depoziti 11,2% 27,8% Depoziti privrede 3,3% 16,3% Depoziti stanovništva 9,3% 20,7% Izdvojena obavezna rezerva 11,0% 12,1% Izvor: Centralna banka Crne Gore Ukupni depoziti položeni kod banaka iznosili su 2.325,9 miliona €, na kraju septembra 2008. godine. Uz prosječni mjesečni porast od 1,2%, na kraju septembra su dostigli iznos za 11,2% viši nego na kraju 2007., odnosno za 27,8% viši nego na kraju istog mjeseca 2007. godine. Depoziti sektora stanovništva tokom prva tri kvartala 2008. godine su mjesečno (u prosjeku) rasli po 1%, što je znatno niže od 7,1% iz istog perioda 2007. godine. Tokom prvog kvartala rasli su prosječno mjesečno za 1,3%, dok su u maju, junu i septembru zabilježili mjesečni pad od 0,6%, 0,7% i 0,8%, respektivno. Do usporavanja rasta depozita ovog sektora došlo je usljed manjih SDI u nekretnine, što je predstavljalo značajan izvor rasta depozita, posebno u 2007. godini. Istovremeno, promet na tržištu kapitala je značajno umanjen. Umanjen promet i pad berzanskih indeksa uz dospijeće obaveza vraćanja kredita koji su korišćeni za trgovanje na tržištu kapitala u prethodnom periodu uticalo je na usporavanje rasta depozita stanovništva. Takođe, značajno se smanjio i onaj dio depozita koji su ranije dolazili iz „slamarica“, jer je većina tog dijela štednje već ušla u bankarski sistem ili na tržište kapitala. 15
MINISTARSTVO FINANSIJA CRNE GORE EKONOMSKI I FISKALNI PROGRAM ZA CRNU GORU 2008 - 2011. GODINE Novčana masa. Konstantan rast depozita kod banaka i CBCG uticao je na porast svih novčanih agregata tokom 2007. godine. Najširi monetarni agregat – novčana masa M21 dostigao je iznos od 2,7 milijardi € na kraju 2007. godine, uz godišnju stopu rasta od 71,9%. Visok rast novčane mase, kao i povećana tražnja za novcem, podržana, prije svega, kreditnom ekspanzijom koja je karakterisala 2007. godinu, nijesu značajno doprinijeli porastu inflacije, što pokazuje i nivo bazne inflacije (5,18%). Na kraju godine, zabilježen je veći iznos novčane mase od BDP-a. Samim tim, brzina opticaja novca bila je niža od 1, čime se nastavio trend smanjenja ovog pokazatelja. Tabela 2.1.6: Novčana masa, krajevi perioda Opis/Period 2004. 2005. 2006. 2007. u milionima eura M1 430,7 596,3 1.078,8 1.535,3 M11 437,1 614,7 1.098,5 1.556,9 M2 535,5 802,3 1.507,1 2.606,3 M21 546,5 867,3 1.586,7 2.728,2 u % Rast M21, godišnji 10,6 58,7 82,9 71,9 Izvor: Centralna banka Crne Gore Novčana masa (monetarni agregat M21) iznosila je 2.968 miliona € na kraju septembra 2008. godine. Za prvih devet mjeseci 2008. uvećana je za 8,8%, dok je godišnji porast iznosio 18,7%. U strukturi novčane mase M21 značajno je povećano učešće oročenih depozita (za 8,2 procentnih poena u odnosu na kraj 2007. godine, odnosno za 8,5 procentnih poena u odnosu na kraj septembra 2007.), iznosivši 51,1% na kraju septembra 2008. godine. Tabela 2.1.7: Novčana masa, krajevi perioda, u milionima eura Opis/Period 2007 2008 III VI IX XII III VI M1 1.165,7 1.324,7 1.404,4 1.535,3 1.421,0 1.450,1 M11 1.200,2 1.358,0 1.436,3 1.557,0 1.461,6 1.489,5 M2 1.721,4 2.028,7 2.283,3 2.606,3 2.589,7 2.725,9 M21 1.834,3 2.194,0 2.500,2 2.728,2 2.755,6 2.920,1 Izvor: Centralna banka Crne Gore Grafik 2.1.6: Ročna struktura novčane mase M21, u milionima € 1,800 1,600 1,400 1,200 1,000 800 600 400 200 0 M11 Oročeni depoziti IX XII IX 2007. 2008. Izvor: Centralna banka Crne Gore Likvidnost banaka. Bankarski sektor je karakterisao zadovoljavajući nivo likvidnosti tokom 2007. godine, što potvrđuje konstantno znatno viši nivo raspoloživih likvidnih sredstava banaka u zemlji i inostranstvu od izvršenih plaćanja. Ukupna sredstva banaka raspoloživa za plaćanje kretala su se u intervalu od 366,1 do 612,3 miliona € i iznosila su prosječno 472,2 miliona € u 2007. godini, što je bilo znatno više od prosjeka ostvarenog u 2006. godini. Posmatrano po mjesecima, najviši nivo prosječnih raspoloživih sredstava za plaćanje zabilježen je u septembru (536,8 miliona €), a najniži u martu (410 miliona €). Izvršena plaćanja banaka konstantno su bila značajno niža od raspoloživih sredstava za plaćanje i prosječno su iznosila 46,7 miliona €. Na osnovu kretanja raspoloživih sredstava i izvršenih plaćanja ostvarivan je suficit u prosječnom iznosu od 425,5 miliona €. Koeficijent prosječna izvršena plaćanja/prosječna raspoloživa sredstva za plaćanje u 2007. godini iznosio je 0,099 i sličan je kao u prethodnoj godini kada je iznosio 0,102. 16
Page 2 and 3: MINISTARSTVO FINANSIJA CRNE GORE EK
Page 4 and 5: EKONOMSKI I FISKALNI PROGRAM za CRn
Page 6 and 7: OPŠTI OKVIR POLITIKA I CILJEVA
Page 8 and 9: EKONOMSKI I FISKALNI PROGRAM ZA CRN
Page 10 and 11: PREGLED MAKROEKONOMSKIH INDIKATORA
Page 38 and 39: JAVNE FINANSIJE
Page 56 and 57: STRUKTURNE REFORME
Page 66 and 67:
EKONOMSKI I FISKALNI PROGRAM ZA CRN
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
show all

Uvod - Vlada Crne Gore

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?