Uvod - Vlada Crne Gore

EKONOMSKI I FISKALNI PROGRAM ZA CRNU GORU 2008 - 2011. GODINE
MINISTARSTVO FINANSIJA CRNE GORE
KfW kredita (vodosnabdijevanje faza II i III) 28,3 mil. eura, EBRD kredita za projekat rehabilitacije puteva u iznosu od oko
2,6 miliona €, Poljskog kredita u iznosu od oko 1,0 miliona €, Mađarskog kredita u iznosu od oko 3,2 miliona € i Francuskog
kredita za EPCG oko 1,9 miliona €. Takođe, u budućem periodu očekuje se da će biti povučena sredstva robnog kredita Vlade
Španije za reciklažni centar u Podgorici u iznosu od 5,0 miliona €, a uslov za povlačenje je potpisivanje posebnog Sporazuma
između Ministarstva finansija CG i španske strane, sredstva kredita Erste Bank iz Austrije u iznosu od 6,0 miliona €, kredita
Međunarodne banke za obnovu i razvoj (IBRD) za projekat „Katastar“ u iznosu od 11,0 miliona € i „Energetska efikasnost“
u iznosu od 6,5 miliona €, kao i 4,0 miliona € iz kredita Evropske investicione banke (EIB) potpisanog za vrijeme SCG, za
projekat rehabilitacije puteva i 5,0 miliona € za projekat otpadne vode. Shodno navedenom, ukupan iznos raspoloživih a
nepovučenih sredstava je oko 88,3 miliona €.
U toku 2008. godine potpisani su: ugovor o kreditu sa Erste Bank iz Austrije, za projekat „Nabavka opreme za kliniku
za onkologiju“ u iznosu od 6,0 miliona €, ugovori o kreditu sa IBRD za projekat „Katastar“ u iznosu od 11,0 miliona € i
„Energetska efikasnost“ u iznosu od 6,5 miliona €, ugovori sa EIB za projekte iz aranžmana potpisanih za vrijeme SCG, a koji
su se odnosili na projekte, u Crnoj Gori, iz oblasti puteva 4,0 miliona €, rekonstrukcije aerodroma 1,0 miliona €, otpadne vode
5,0 miliona € i energetike 3,0 miliona €, kao i novi ugovor za projekat rehabilitacije željezničke infrastrukture u iznosu od 7,0
miliona €. Osim navedenog, potpisani su i ugovori sa Evropskom bankom za obnovu i razvoj (EBRD) za druge faze projekata
obnove željezničke infrastrukture u iznosu od 5,0 miliona € i regionalno vodosnabdijevanje u iznosu od 7,0 miliona €, kao i
Ugovor o kreditu između Elektroprivrede Crne Gore i KfW za projekat „Zamjena filtera u TE Pljevlja i Proširenje trafostanica
Ribarevine i Podgorica 5“ u iznosu od 15,0 miliona € (koji je efektivan od 01.01.2009. godine), u kojima se Vlada Crne Gore
javlja kao garant.
Iako je potpisivanje planirano za 2008. godinu, očekuje se da će Ugovor o garanciji za projekat izgradnje regionalnog
vodovoda sa Abu Dabi fondom za razvoj, u iznosu od 15,0 miliona € i prvi kreditni aranžman sa Razvojnom bankom Savjeta
Evrope (CEB) za projekat „Stanovi solidarnosti“, u iznosu od 5,0 miliona €, biti potpisan u toku 2009. godine.
Depoziti Ministarstva finansija na 30. septembar 2008. godine iznose oko 195,8 miliona €, uključujući i 38.477 unci
zlata, što je za oko 83,0 miliona € više nego na kraju 2007. godine, dok depoziti državnih fondova, prema podacima
Centralne banke CG na 30. avgust 2008. godine iznose 69,0 miliona €. U toku je procedura revidiranja Ugovora o obavljanju
bankarskih poslova i usluga u vezi sa sprovođenjem odluka o državnom dugu sa Centralnom bankom Crne Gore, u cilju
efikasnijeg plasiranja depozita. Državni dug Crne Gore sa javnim preduzećima na dan 30. septembar 2008. godine iznosio
je 1.035,3 miliona € ili 34,2% BDP-a. Iznos obaveza preduzeća u većinskom državnom vlasništvu izračunat je na osnovu
garancija Vlade, podataka Centralne banke i podataka dostavljenih od strane preduzeća. U prethodnoj regulativi, Zakon
o zaduživanju i upravljanju dugom javnog sektora posmatrao je isključivo dug javnog sektora, koji je, osim duga centralne
vlade, opština i državnih fondova, uključivao i dug preduzeća u većinskom državnom vlasništvu, dok izmijenjeni opšti
Zakon o budžetu definiše pojam državni dug u skladu sa terminologijom evropskog sistema integrisanih ekonomskih
računa, ESA-95.
Tabela 3.1.3.1: Visina i struktura državnog duga Crne Gore u periodu 2008-2011. godine
OPIS 2007 Septembar 2008 Septembar 2009 Projekcija 2010 Projekcija 2011 Projekcija
Unutrašnji dug (u mil. €) 272,4 453,9 897,9 963,5 980,6
-„Budžetski” scenario 9,7 13,6 23,5 22,7 21,2
-„Realni” scenario 9,7 13.6 24,2 23,5 22,0
Inostrani dug (u mil. € ) 500,6 474,1 634,1 704,1 788,3
-„Budžetski” scenario 17,8 14,2 13,9 11.9 10,6
-„Realni” scenario 17.8 14.2 17,0 17,2 17,7
Ukupan dug (u mil. €) 773,0 928,0 1.532,0 1.667,6 1.768,9
-„Budžetski” scenario 27,5 27,8 37,4 34,6 31,8
-„Realni” scenario 27.5 27.8 41,2 40,7 39,7
Napomena: „Budžetski” scenario: BDP u 2007. godini 2.808 miliona €, procijenjeni BDP u 2008. godini 3.338 milina €,
BDP u 2009. godini 3.822 milini €, u 2010. godini 4.235 miliona €, a u 2011. godini 4.625 miliona €, odnosno po stopi rasta
BDP-a od 7% na godišnjem nivou. ”Realni” scenario: BDP u 2007. godini 2.808 miliona €, procijenjeni BDP u 2008. godini
3.338 miliona €, BDP u 2009. godini 3.715 miliona €, u 2010. godini 4.096 miliona €, a u 2011. godini 4.452 miliona €,
odnosno po stopi rasta BDP od 5% na godišnjem nivou.
U tabeli 3.1.3.1 je projektovan je iznos državnog duga, na osnovu preuzetih zakonskih i ugovornih obaveza Države, u cilju
procjene održivosti duga, iako je nerealno očekivati da će dug već u toku 2009. godine dostići navedeni iznos, prije svega
zbog višegodišnjeg povlačenja kreditnih sredstava i procedura vezanih za rješavanje pitanja duga po osnovu restitucije.
Procjena Odsjeka za upravljanje dugom i gotovinom je da će se u 2009. godini povećati iznos ino duga za oko 130,0 miliona
49