Uvod - Vlada Crne Gore

EKONOMSKI I FISKALNI PROGRAM ZA CRNU GORU 2008 - 2011. GODINE
MINISTARSTVO FINANSIJA CRNE GORE
i planskih dokumenata, Srednjoročnog programa razvoja i održavanja za period od 2008- 2011. godine i Strategije
razvoja i održavanja državnih puteva za period od 10 godina, nastavak su intezivnih aktivnosti koje će sprovoditi na
rehabilitaciji i modernizaciji putne mreže u Crnoj Gori. Nakon što su se stvorili neophodni uslovi, može se preći na
narednu fazu čija će realizacija trajno i kvalitetno promijeniti saobraćajnu sliku Crne Gore i stvoriti uslove za bezbjedniji
i efikasniji promet.
Glavna usmjerenja i mjere ekonomske politike Crne Gore u oblasti putne infrastrukture i drumskog saobraćaja su
sljedeći:
- Izgradnja obilaznica na lokacijama gdje postoje uska grla i rekonstrukcija infrastrukture;
- Izrada katastra puteva i baze podataka koja bi optimizovala buduće upravljanje putnom infrastrukturom i objedinjavanje
projektne dokumentacije;
- Formiranje projektnog tima za realizaciju najznačajnijih investicionih poslova na putnoj mreži;
- Intenziviranje saradnje u vezi sa standardizacijom puteva po principima koji važe u EU;
- Utvrđivanje stimulativne korisničke nadoknade, odnosno fer politike cijena korišćenja saobraćajne infrastrukture;
- Podizanje nivoa kvaliteta usluga u drumskom saobraćaju i liberalizacija tranzitnog saobraćaja;
- Harmonizacija nacionalnog zakonodavstva sa pravom EU u oblasti socijalnog i tehničkog zakonodavstva u drumskom
saobraćaju;
- Primjena načela nediskriminacije kod pružanja usluga međunarodnog prevoza u odnosu na domaće i strane
prevoznike;
- Pooštravanje kontrole obezbjeđenja tereta u transportu, čije ispadanje oštećuje infrastrukturu i zagađuje okolinu;
- Jačanje administartivnih kapaciteta u drumskom saobraćaju.
Realizacija „uskih grla” na magistralnim putevima u Crnoj Gori odvija se najvećim dijelom u skladu sa dinamičkim planom
realizacije, koji je usvojen zajedno sa Programom eliminisanja uskih grla (2007 - 2009.), s tim da postoje određena manja
odstupanja u odnosu na one projekte za čiju su realizaciju u prvoj fazi bile nadležne opštine. Programom će se smanjiti
gužve i rasteretili glavni putni pravci u Crnoj Gori. Ukupni troškovi realizacije ovog Programa iznosiće 178.160.000,00 €.
U fazi izrade je i Program poboljšanja protoka saobraćaja na najfrekventnijim raskrsnicama. Uporedo sa aktivnostima
na poboljšanju postojeće putne mreže, intezivno se radi i na njenom razvoju i povećanju kapaciteta, izgradnjom novih
puteva magistralnog i regionalnog karaktera, brzih saobraćajnica i autoputeva u Crnoj Gori. To podstiče i prognoza rasta
saobraćaja, koja predviđa da će u periodu 2007 – 2012. godine frekvencija godišnje rasti po stopi od 6.6% (maksimalno
8.10%; minimalno 5.10%), a u periodu 2012 – 2017. godine mogući porast na godišnjem nivou je 6.20% (maksimalni
7.60%; minimalni 4.80%).
Tokom 2008. i 2009. godine u skladu sa novim zakonskim okvirom, nastaviće se sa jačanjem administrativnih
kapaciteta u sektoru drumskog sobraćaja i puteva. Planirano je nastavljanje procesa usklađivanja nacionalnog
zakonodavstva u oblasti socijalnog i tehničkog zakonodavstva u drumskom saobraćaju. Krajem 2008. godine biće
donesen Pravilnik o dimenzijama, ukupnim masama i osovinskom opterećenju vozila i o osnovnim uslovima koje moraju
da ispunjavaju uređaji i oprema na vozilima u saobraćaju na putevima, kojim će se izvršiti usklađivanje s Direktivom
1996/53/EC. Donošenjem Zakona o prevozu u drumskom saobraćaju, omogućeno je da Crna Gora u punom obimu
učestvuje u međunarodnoj razmjeni, za razliku od prethodnog perioda u kojem je imala svega 0,5% kvote razmijenjenih
dozvola sa drugim državama. Takođe je planirano da Skupština CG početkom 2009. godine usvoji Zakon o ugovorima o
prevozu u drumskom saobraćaju.
U okviru IPA fonda 07 (1,2 miliona €) dio sredstava u 2009. godini biće usmjeren na jačanje kapaciteta institucija
odgovornih sa upravljanje putnim saobraćajem i nastavak procesa harmonizacije legislative sa acquis-om, kao i jačanje
tehničkih kapaciteta PIU jedinice u Direkciji za saobraćaj, kako bi ispunili zadatke prioritizacije projekata, izrade studija
izvodljivosti, projektne dokumentacije i nadzora nad izvođenjem.
Željeznički saobraćaj
Postojeće stanje. Tokom 2007. i 2008. godine strukturne reforme željezničkog sektora u institucionalnom smislu,
obelježene su primjenom reformskih zakona (Zakon o željeznici, 2004. godine i Zakon o bezbijednosti u želejzničkom
saobraćaju, 2007. godine), kao i implementacijom Strategije restrukturiranja Željeznice Crne Gore.
Značaj novog pravnog okvira odnosi se na primjenu I i II željezničkog paketa direktiva EU i pripremom za uvođenje
principa liberalizovanog transportnog tržišta. Kao preduslov novog načina funkcionisanja, potrebno je završiti kompleksan
proces potpunog razdvajanja upravljača Infrastrukture od Prevoza i obezbijediti njihovo samostalno funkcionisanje kao i
gašenje matičnog društva. Predviđeno je da se navedene aktivnosti u skladu sa dezintegracionim modelom, završe u prvom
kvartalu 2009. godine. To će omogućiti održivi poslovno sposoban željeznički saobraćaj, koji bi privredu, koja se na njega
oslanja, učinio konkurentnijom na tržištu, uz povećanje obima prevoza putnika i robe, transportnih prihoda, kao i smanjenje
finansijske zavisnost željezničkog preduzeća od države.
71