Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
MINISTARSTVO FINANSIJA CRNE GORE<br />
EKONOMSKI I FISKALNI PROGRAM ZA CRNU GORU 2008 - 2011. GODINE<br />
KONSOLIDOVANA JAVNA POTROŠNJA 1522.79 41.98 1606.74 44.77 1704.74 43.50<br />
TEKUĆA JAVNA POTROŠNJA 1328.10 36.62 1394.95 38.87 1474.69 37.63<br />
Tekući izdaci 593.08 16.35 615.55 17.15 644.29 16.44<br />
Kapitalni izdaci Tekućeg budžeta 19.90 0.55 31.61 0.88 48.42 1.24<br />
Transferi za socijalnu zaštitu 410.51 11.32 437.87 12.20 462.14 11.79<br />
Transferi instit. pojed. NVO i javnom s. 243.15 6.70 260.10 7.25 264.86 6.76<br />
Kapitalni budžet 194.69 5.37 211.79 5.90 230.05 5.87<br />
Pozajmice i krediti 33.57 0.93 29.86 0.83 30.80 0.79<br />
Rezerve 27.89 0.77 19.95 0.56 24.19 0.62<br />
SUFICIT / DEFICIT -88.45 -2.44 -58.91 -1.64 -27.80 -0.71<br />
FINANSIRANJE 88.45 2.44 58.91 1.64 27.80 0.71<br />
Domaće finansiranje -128.64 -3.55 -118.28 -3.30 -116.76 -2.98<br />
Inostrano finansiranje 126.91 3.50 113.03 3.15 95.34 2.43<br />
Donacije 8.81 0.24 8.79 0.25 8.76 0.22<br />
Prihodi od privatizacije 76.51 2.11 51.88 1.45 49.49 1.26<br />
POVEĆANJE/SMANJENJE DEPOZITA -13.67 -0.38 -12.28 -0.34 0.27 0.01<br />
Zbog nižeg ostvarenja tekućih prihoda i nemogućnosti zaduženja za finansiranje planiranog nivoa potrošnje iz budžetskog<br />
scenarija, neminovno je da u ovom slučaju mora doći do rebalansa budžeta CG i budžeta lokalne samouprave. Zbog toga što<br />
je tekuća potrošnja neeelastična i već konzervativno planirana – rast svih tekućih izdataka samo u skladu sa projektovanim<br />
nivoom inflacije, moralo bi da dođe do značajnog smanjenja kapitalnih izdataka u odnosu na usvojeni budžet za 2009.<br />
godinu. Ukupni kapitalni izdaci u srednjem roku ne bi smjeli da prelaze 6% BDP-a, da bi se očuvala održivost sistema javnih<br />
finansija. Pored značajnog smanjenja kapitalnih izdataka, i po ovom scenariju bi pozajmice u svrhu finansiranja ovako<br />
planirane potrošnje iznosile oko 100 miliona € godišnje, uz korišćenje depozita države u 2009. i 2010. godini.<br />
3.1.3 Strategija upravljanja javnim dugom<br />
Državni dug <strong>Crne</strong> <strong>Gore</strong> na 30. septembar 2008. godine, bez javnih preduzeća, iznosi 928,0 miliona € ili 27,8% bruto<br />
domaćeg proizvoda (BDP) 15 . Unutrašnji dug iznosi 453,9 miliona € ili 13,6% BDP-a, dok spoljni dug iznosi 474,1 miliona<br />
€ ili 14,2% BDP-a. Garancije <strong>Crne</strong> <strong>Gore</strong> za kredite javnih preduzeća iznose oko 58 miliona €, ili 1,7% BDP-a, odnosno<br />
6,3% državnog duga. Državni dug čini oko 82,3% ukupno realizovanih budžetskih prihoda u 2007. godini (bez prihoda od<br />
privatizacije, kredita i donacija), a 73,7% planiranih budžetskih prihoda u 2008. godini.<br />
U odnosu na kraj trećeg kvartala 2007. godine, državni dug je uvećan za 155 miliona €. Unutrašnji dug uvećan je za<br />
181,5 miliona €, dok je spoljnji dug umanjen za 26,5 miliona €. Pad spoljnjeg duga, u odnosu na treći kvartal 2007. godine,<br />
uzrokovan je redovnom amortizacijom i prijevremenom otplatom dvije tranše IBRD kredita u iznosu od oko 40 miliona € u<br />
decembru 2007. godine. Do kraja 2008. godine biće prijevremeno otplaćen dug prema Velikoj Britaniji u okviru Pariskog<br />
kluba povjerilaca, u iznosu od oko 0,5 miliona funti, i Japanu (METI) u iznosu od oko 1,0 miliona €, a u potpunosti će biti<br />
izmiren i dug prema Anglo Yugoslav banci (u USD).<br />
Rast unutrašnjeg duga u toku 2008. godini uzrokovan je prije svega usvajanjem Zakona o obeštećenju korisnika prava<br />
iz penzijskog i invalidskog osiguranja kojim je planirana isplata zaostalih penzija u ukupnom iznosu od 105,0 miliona €,<br />
i evidentiranjem obaveza državnih fondova prema komercijalnim bankama, a shodno odredbama izmijenjenog Zakona<br />
o budžetu kojim je predviđeno uključivanje vanbudžetskih fondova u budžet Države. U odnosu na kraj trećeg kvartala<br />
prošle godine učešće unutrašnjeg duga u ukupnom dugu poraslo je sa 35,2% na 48,9%. Unutrašnji dug će rasti i u<br />
narednom periodu, uslijed restitucije, preuzimanja obaveza preduzeća, prije svega Željeznice <strong>Crne</strong> <strong>Gore</strong> A.D., tako da<br />
iznos unutrašnjeg duga može dostići 20% BDP. (Dio eventualnog preuzimanja obaveza Željeznice <strong>Crne</strong> <strong>Gore</strong> A.D. odnosi<br />
se i na ino kredite.) Na osnovu Zakona o isplati devizne štednje građana položene kod ovlašćenih banaka sa sjedištem<br />
van <strong>Crne</strong> <strong>Gore</strong>, uvećan je dug po osnovu stare devizne štednje. Skupština <strong>Crne</strong> <strong>Gore</strong> usvojila je i Zakon o isplati deviznih<br />
sredstava građana položenih kod Dafiment banke AD Beograd i Banke privatne privrede DD Podgorica položenih preko<br />
preduzeća Jugoskandik DD Beograd. Obaveza po osnovu ovog zakona isplaćivaće se do 2017. godine, i procjena ukupne<br />
obaveze je oko 9,5 miliona €.<br />
Navedeni podatak o stanju ino duga podrazumijeva iznose angažovanih (povučenih) kreditnih sredstava po pojedinim<br />
kreditima. Od ukupno raspoloživih kreditnih sredstava ostaje neangažovano po osnovu IDA kredita oko 11,8 miliona SDR,<br />
15 - Prema najnovijim procjenama BDP će u 2008. godini iznositi 3.338 miliona €.<br />
48
Change language