Uvod - Vlada Crne Gore

MINISTARSTVO FINANSIJA CRNE GORE
EKONOMSKI I FISKALNI PROGRAM ZA CRNU GORU 2008 - 2011. GODINE
4.1.4.3 Elektronske komunikacije i poštanski saobraćaj
Postojeće stanje. 29. jula 2008. godine je usvojen Zakon o elektronskim komunikacijama (Sl. List CG, br.50/08 od
19.08.2008.godine), koji je stupio na snagu 27. avgusta 2008. godine. Time je dobijen novi okvir za regulaciju ove oblasti,
a koji je sam po sebi usaglašen sa preporukama EU. Ovim zakonom razdvojena je regulatorna i nadzorna funkcija, tako da
je novoformirana Agencija za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost, od postojeće Agencije za telekominikacije i
poštansku djelatnost i tehničkog sektora Agencije za radio difuziju, dobila regulatorno-nadzornu, a Ministarstvo saobraćaja,
pomorstva i telekomunikacija upravno-inspekcijsku funkciju. Prihvaćena su i prva podzakonska akta koja se donose na
osnovu novog Zakona: Pravilnik o R&TTE ( Direktiva 1999/5/EC) i Pravilnik o EMC (Direktiva 2004/108/EC) koji se rade na
osnovu tkz. Novog Pristupa.
U toku 2007. godine došlo je do značajnog povećanja broja operatera u svim segmentima elektronskih komunikacija.
Naime, glavne aktivnosti Agencije za telekomunikacije i poštansku djelatnost su bile usmjerene ka liberalizaciji tržišta i
uvođenju konkurencije. Tako su bili raspisani tenderi i na osnovu realizovanih procedura sledeći operateri su dobili licence
po segmentima:
- Mobilna telefonija (3G – IMT-2000/UMTS standard) : ProMonte, T-Mobile i MTEL;
- Pružanje fiksnog bežičnog pristupa u radio-frekventnim opsezima 3,4-3,6 GHz odnosno 3,6-3,8 GHz (WiMAX) : MTEL,
Broadband Montenegro, T-Mobile i ProMonte;
- Pružanje javnog servisa prenosa govora preko mreža baziranih na Internet protokolu (VoIP): PTT inzinjering, Dimal Telcom,
Alliance Telecom, VoIP telekom, Montekom, Vox Mundi, Hemera Technologies, Posta Crne Gore I IT Montenegro.
Na ime jednokratnih naknada operatori su uplatili oko 24,5 miliona €, a planirane investicije istih u narednom periodu
su trebale da iznose oko 123 miliona € uz otvaranje novih 450 radnih mjesta. U 2008. godini nije bilo novih tendera po bilo
kom osnovu.
U segmentu mobilne telefonije, na kraju septembra 2008. godine, broj korisnika je iznosio 1.314.094 što odgovara
penetraciji od 211,9%. Broj korisnika je veći za 29,46% u odnosu na isti period prošle godine. Broj pre-paid pretplatnika je
1.050.098, a broj post-paid pretplatnika je 263.996. Operatori su imali sledeći udio u tržištu: ProMonte je imao 541.554
korisnika i učesće od 41,21%, T-Mobile je imao 412.716 korisnika odnosno 31,41%, a MTel 359.824 korisnika i udio od
27,38%. Nakon otvaranja 3G servisa u 2007. godini, mobilni operatori su nastavili sa pokrivanjem teritorije CG ovim servisom
i sada imamo različitu pokrivenost zavisno od operatora, ali koja obuhvata preko 15-tak gradova u CG sa postotkom većim
od 75% do planiranih 97% pokrivenosti što obuhvata i ruralna područja.
U segmentu fiksne telefonije, pored dominantnog operatora Crnogorskog Telekoma odnosno T-Com-a, počeo je sa radom
MTEL, krajem 2007. godine. Po najnovijim podacima za 2008.godinu od septembra, T-Com ima 160.371 POTS priključaka,
6.715 ISDN-BRI priključaka, 175 ISDN-PRI priključaka, 3.128 ruralnih priključaka. Na kraju 2007. godine MTEL je imao oko
1.700 priključaka. Uvodjenjem konkurencije na ovom segmentu, na tržištu su uvedeni razni paketi usluga koji omogućavaju
korisniku veći izbor i pojeftinjenja servisa.
U segmentu Internet servisa, pojavio se veliki rast korisnika ADSL korisnika kod T-Com-a u iznosu od 22.452 korisnika,
od čega 17.955 fizičkih lica i 4.497 pravnih lica, kao i mogućnost “flat” usluge odnosno usluge bez ograničenja protoka
podataka. U dijelu bežičnog pristupa internetu je takodje bilo rasta novih korisnika, tako da kod MNNews operatora imamo
1720 korisnika, a MTEL ima 4532 korisnika, što predstavlja dodatni impuls u internet penetraciji i specijalno u broadband
penetraciji na nivou Crne Gore.
Posebno naglašavamo podatke iz Agencije za radio difuziju o korisnicima operatora nezavisno od platforme prenosa radio
i TV signala (kabl, MMDS, IPTV,DTH). Broj korisnika je sledeći: 12.420 korisnika koristi kablovske operatore, 13.400 MMDS
platformu, 23.183 korisnika DTH i 11.187 korisnika IPTV platforme, što ukupno daje broj od 60.090 korisnika do juna 2008.
godine. Korisnicima se pruža više vrsta paketa usluga, ali još nijesu započeli pružanje Internet usluga.
Savjet Agencije za radio-difuziju, u aprilu 2008. godine je usvojio strategiju prelaska sa analognih na digitalne radiodifuzne
sisteme u Crnoj Gori. Po novom zakonu, tehnički sektor ove Agencije biće preveden u tehnički sektor restruktuirane
Agencije za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost.
U dijelu poštanskih usluga, Agencija je izdala posebnu licencu Pošti Crne Gore za obavljanje univerzalne poštanske usluge
i licencu za obavljanje pojedinih poštanskih usluga iz domena univerzalne poštanske usluge društvu “Kingscliffe Distribution
Montenegro”. Takođe su izdata dva rješenja za obavljanje komercijalnih poštanskih usluga kompanijama “City Express” i
“Karal Commerce”. Ovi operatori rade pod franšizom DHL, UPS i TNT.
76