110 Dorota Mrożek-BudzynNr 1Tabela III. Szczepienia zalecane realizowane w Polsce w latach 2003-2012Table III. Voluntary vaccination schedule In Poland In years 2003-2012Szczepienia zalecane 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012wzw typu B → → → → → → → → → →wzw typu A → → → → → → → → → →Odra, świnka, różyczka MMR → → → → → → → → → →świnka → → Xgrypa → → → → → → → → → →Kleszczowe zapalenie mózgu → → → → → → → → → →Szczepienia przeciwko Haemophilus influenzae typu b → → → → → → → → → →błonica, tężec → → → → → → → → → →różyczka → → → XSzczepienia przeciwko Streptococcus pneumoniae → → → → → → → → → →Szczepienia przeciwko Neisseria meningitidis → → → → → → → → → →żółta gorączka → → → → → → → → → →ospa wietrzna → → → → → → → → → →wścieklizna ● → → → → → →biegunka rotawirusowa ● → → → → →Ludzki wirus brodawczaka ● → → → →krztusiec●poliomyelitis●cholera●dur brzuszny●gruźlica●→ kontynuacja szczepienia z poprzednich lat; ● rok wprowadzenia szczepienia; X rok zakończenia szczepienia;szczepienia (tak jak to było wcześniej) do osób przewleklezakażonych tym wirusem.W analizowanym okresie rozszerzono zakres uodpornieniaw grupach ryzyka o kolejne cztery szczepienia.Jako pierwsze wprowadzono szczepienie przeciwkozakażeniom Hib. Szczepieniem początkowo objętodzieci z domów dziecka (2004 r.), a następnie rozszerzonoje na dzieci z rodzin wielodzietnych (2005 r.).Od 2007 roku gdy już wszystkie niemowlęta zostałyobjęte szczepieniem obowiązkowym przeciwko zakażeniomHib, szczepienia w grupach ryzyka pozostałyjako wychwytujące dla dzieci do 2 roku życia, które niezostały wcześniej uodpornione, a następnie w 2012 rokuzakres wieku dzieci podlegających do tego szczepieniaprzedłużono do ukończenia 6 roku życia.Pozostałe trzy rodzaje szczepień wprowadzonow 2008 roku.I. Szczepienie przeciwko inwazyjnym zakażeniomStreptococcus pneumoniae, które obejmowało początkowomniej grup ryzyka, a dopiero w 2012 rokuwłączono następne grupy.Obecnie szczepieniu podlegają:1) dzieci od 2 miesiąca życia do ukończenia 5 rokużycia:A) - po urazie lub z wadą ośrodkowego układu nerwowego,przebiegającymi z wyciekiem płynu mózgowo-rdzeniowego,- zakażone HIV,- po przeszczepieniu szpiku, przed przeszczepieniemlub po przeszczepieniu narządów wewnętrznych lubprzed wszczepieniem lub po wszczepieniu implantuślimakowego,B) dzieci chorujące na:- przewlekłe choroby serca,- schorzenia immunologiczno-hematologiczne, w tymmałopłytkowość idiopatyczną, ostrą białaczkę, chłoniaki,sferocytozę wrodzoną,- asplenię wrodzoną, dysfunkcję śledziony, po splenektomiilub po leczeniu immunosupresyjnym,- przewlekłą niewydolność nerek i nawracający zespółnerczycowy,- pierwotne zaburzenia odporności,- choroby metaboliczne, w tym cukrzycę,- przewlekłe choroby płuc, w tym astmę,2) dzieci od 2 miesiąca życia do ukończenia 12 miesiącażycia urodzone przed ukończeniem 37 tygodnia ciążylub urodzone z masą urodzeniową poniżej 2500g.II. Szczepienie w grupach ryzyka przeciwko ospiewietrznej obejmowało początkowo:A) dzieci do ukończenia 12 roku życia:- z upośledzeniem odporności o wysokim ryzykuciężkiego przebiegu choroby,- z ostrą białaczką limfoblastyczną w okresie remisji,- zakażone HIV,
Nr 1Ewolucja polskiego PSO 111- przed leczeniem immunosupresyjnym lub chemioterapią,B) dzieci do ukończenia 12 roku życia z otoczenia osóbwymienionych w grupie A, które nie chorowały naospę wietrzną,W roku 2012 objęto tym szczepieniem również:C) dzieci do ukończenia 12 roku życia, inne niż wymienionew grupach A i B, narażone na zakażenieze względu na czasowe lub stałe przebywanie wewspólnych pomieszczeniach, co umożliwia przeniesieniewirusa i wybuch epidemii, dotyczy tozwłaszcza domów opieki długoterminowej, domówdziecka, żłobków i innych instytucji opiekuńczych.Ponadto w 2008 roku wprowadzono szczepienieprzeciwko zakażeniom Neisseria meningitidis, realizowaneze wskazań indywidualnych lub w zależnościod sytuacji epidemiologicznej.NOWE MOŻLIWOŚCI ZAPOBIEGANIAW RAMACH SZCZEPIEŃ ZALECANYCHEwolucja PSO dotycząca szczepień zalecanychobejmowała sukcesywne wprowadzanie kolejnychszczepień lub ich modyfikację poprzez zamianę preparatuszczepionkowego (tab. III). W pierwszej kolejnościzrezygnowano ze stosowania pojedynczychszczepionek przeciwko śwince i różyczce - od 2006roku zalecano stosowanie szczepionki potrójnej MMR(odra, świnka, różyczka). Ponadto w 2006 r. wprowadzonozalecenie szczepienia przeciwko wściekliźniedla osób wyjeżdżających do rejonów endemicznegowystępowania tej choroby.Wprowadzono do stosowania nowe szczepionki:przeciwko biegunce rotawirusowej dla dzieci od6 do 24 tygodnia życia, oraz przeciwko ludzkiemuwirusowi brodawczaka (HPV), podawane wedługzaleceń producenta. Nowe preparaty szczepionkowestosunkowo szybko od momentu ich rejestracjiuwzględniono w PSO jako zalecane i w takiej formie sąnadal realizowane. W 2012 roku szczepienia zalecaneobejmują w większości znane już od wielu lat i stosowaneszczepienia: przeciwko poliomyelitis, cholerze,durowi brzusznemu (ze wskazań indywidualnych), czygruźlicy dla dzieci do ukończenia 15 roku życia, jakoszczepienie wychwytujące u osób niezaszczepionychw okresie noworodkowym. Trudno ocenić, dlaczegoszczepienie przeciwko gruźlicy znalazło się w omawianejczęści programu, skoro zgodnie z obowiązującymrozporządzeniem jest ono obowiązkowe w tej grupiewieku (6). W tym samym czasie wprowadzono szczepienieprzeciwko krztuścowi dla osób dorosłych. Dajeono możliwość kontynuacji uodpornienia w starszychgrupach wiekowych poprzez stosowanie dawek przypominających(łącznie z błonicą i tężcem) co 10 lat.Szczepienia zalecane przeciwko pozostałym chorobomi zakażeniom nie podlegały w ciągu ostatnich 10 latwiększym zmianom.PODSUMOWANIEPolski PSO w sposób znaczący zmieniał się w ciąguostatnich 10 lat. Szczepienia zalecane obejmują prawiewszystkie możliwości zastosowania preparatówszczepionkowych zarejestrowanych w Polsce. Zakresszczepień zalecanych szybko podążał za pojawianiemsię nowych szczepionek. Z reguły w kolejnym roku poterminie pierwszej rejestracji szczepionki, była ona jużzalecana w PSO. Jednak tak realizowane szczepienia(pacjent pokrywa koszt szczepionki) mają charakterindywidualny, bez istotnego znaczenia dla odpornościpopulacyjnej. Żadna z nowych szczepionek zarejestrowanychw ciągu ostatnich 10 lat (przeciwko pneumokokom,meningokokom, rotawirusom, HPV, krztuścowidla starszych grup wiekowych) nie została do tej porywprowadzona do obowiązkowego kalendarza szczepieńdla dzieci i młodzieży. Niewątpliwie rozszerzanie zakresuszczepień zalecanych jest działaniem zwiększającymdostępność do tego rodzaju profilaktyki, jednakpodążanie w tym kierunku powoduje coraz większenierówności społeczne. Ponadto, tym sposobem uzyskujesię często uodpornienie nie u tych osób, które gonajbardziej potrzebują, ale u tych, które mogą sobie nanie pozwolić ze względów finansowych. Mimo znaczącegopostępu w porównaniu do sytuacji z ubiegłejdekady, zmiany w zakresie szczepień obowiązkowychpostępują zbyt wolno, dlatego polski PSO znaczącoodbiega w tym zakresie od programów realizowanychw większości państw europejskich.PIŚMIENNICTWO1. Magdzik W, Naruszewicz-Lesiuk D, Zieliński A. (red.):Wakcynologia. Wyd.2. Bielsko-Biała: alfa medica press2007:50-57.2. Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu orazzwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. (Dz. U.z 2008, nr 234, poz. 1570).3. Pac M. Niepożądane odczyny poszczepienne po szczepieniuprzeciw poliomyelitis u dzieci z zaburzeniamiodporności. Standardy Medyczne 2003; 5,1069 - 72.4. Szczuka I. Bezpieczeństwo szczepień BCG – niepożądaneodczyny poszczepienne. Część II. Przyczyny powstawanianiepożądanych odczynów poszczepiennych.Postępowanie kliniczne. Przegl Epidemiol 2002; 56,15-28.5. Red Book: 2009 Report of the Committee on InfectiousDiseases (28th edition). Committee of Infectious Diseases,AAP, 2009.
- Page 1 and 2:
Przegląd EpidemiologicznyK W A R T
- Page 3 and 4:
Index Copernicus 5,58Epidemiologica
- Page 6 and 7:
2 Aneta Kopacz, Anna Bielecka i inn
- Page 8:
4 Aneta Kopacz, Anna Bielecka i inn
- Page 16 and 17:
12 Piotr Grabarczyk, Jolanta Korzen
- Page 18:
14 Patrycja Zalas-Więcek, Eugenia
- Page 23 and 24:
PRZEGL EPIDEMIOL 2012; 66: 19 - 23P
- Page 25 and 26:
Nr 1EM w powiecie hajnowskim 21DYSK
- Page 27 and 28:
Nr 1EM w powiecie hajnowskim 23(3,1
- Page 29:
PRZEGL EPIDEMIOL 2012; 66: 25 - 31P
- Page 33 and 34:
Nr 1Przewlekłe zakażenie HBV u ch
- Page 35 and 36:
Nr 1Przewlekłe zakażenie HBV u ch
- Page 37 and 38:
PRZEGL EPIDEMIOL 2012; 66: 33 - ost
- Page 39 and 40:
Nr 1Nosicielstwo paciorkowca grupy
- Page 41 and 42:
Nr 1Nosicielstwo paciorkowca grupy
- Page 43 and 44:
PRZEGL EPIDEMIOL 2012; 66: 39 - 44P
- Page 45 and 46:
Nr 1Zjawisko efflux w mechanizmie o
- Page 47 and 48:
Nr 1Zjawisko efflux w mechanizmie o
- Page 49 and 50:
PRZEGL EPIDEMIOL 2012; 66: 45 - 48P
- Page 51 and 52:
Nr 1Prognozowanie skuteczności ter
- Page 53 and 54:
PRZEGL EPIDEMIOL 2012; 66: 49 - 54P
- Page 55 and 56:
Nr 1Skuteczność terapii trójleko
- Page 57 and 58:
Nr 1Skuteczność terapii trójleko
- Page 59 and 60:
PRZEGL EPIDEMIOL 2012; 66: 55 - 57P
- Page 61:
Nr 1Lekooporność a inhibitory pro
- Page 64 and 65: 60 Anita Olczak, Edyta Grąbczewska
- Page 66 and 67: 62 Anita Olczak, Edyta Grąbczewska
- Page 68 and 69: 64 Anita Olczak, Edyta Grąbczewska
- Page 71 and 72: PRZEGL EPIDEMIOL 2012; 66: 67 - 71P
- Page 73 and 74: Nr 1Zakażenia Clostridium difficil
- Page 75: Nr 1Zakażenia Clostridium difficil
- Page 78 and 79: 74 Krzysztof Simon, Justyna Janocha
- Page 80 and 81: 76 Krzysztof Simon, Justyna Janocha
- Page 83 and 84: PRZEGL EPIDEMIOL 2012; 66: 79 - 82P
- Page 85 and 86: Nr 1Profilaktyka przedekspozycyjna
- Page 87 and 88: PRZEGL EPIDEMIOL 2012; 66: 83 - 88P
- Page 89 and 90: Nr 1Standardy leczenia wzw typu C -
- Page 91 and 92: Nr 1Standardy leczenia wzw typu C -
- Page 93 and 94: PRZEGL EPIDEMIOL 2012; 66: 89 - 91S
- Page 95: Nr 1Szczepienia przeciwko wzw typu
- Page 98 and 99: 94 Jolanta Goździk, Hanna Czajka i
- Page 100 and 101: 96 Jolanta Goździk, Hanna Czajka i
- Page 102 and 103: 98 Jolanta Goździk, Hanna Czajka i
- Page 104 and 105: 100 Monika Zawadka, Anna LutyńskaN
- Page 106 and 107: 102 Monika Zawadka, Anna LutyńskaN
- Page 108 and 109: 104 Monika Zawadka, Anna LutyńskaN
- Page 111 and 112: PRZEGL EPIDEMIOL 2012; 66: 107 - 11
- Page 113: Nr 1Ewolucja polskiego PSO 109lata
- Page 117 and 118: PRZEGL EPIDEMIOL 2012; 66: 113 - 11
- Page 119 and 120: Nr 1Zastosowania genetyki w zdrowiu
- Page 121: Nr 1Zastosowania genetyki w zdrowiu
- Page 124 and 125: 120 Elżbieta Biernat, Anna Poznań
- Page 126 and 127: 122 Elżbieta Biernat, Anna Poznań
- Page 128 and 129: 124 Elżbieta Biernat, Anna Poznań
- Page 130 and 131: 126 Elżbieta Biernat, Anna Poznań
- Page 132 and 133: 128 Maria Chomyszyn-Gajewska, Agnie
- Page 134 and 135: 130 Maria Chomyszyn-Gajewska, Agnie
- Page 136 and 137: 132 Maria Chomyszyn-Gajewska, Agnie
- Page 138 and 139: 134 Aleksandra Hilt, Ewa Rybarczyk-
- Page 140 and 141: 136 Aleksandra Hilt, Ewa Rybarczyk-
- Page 142 and 143: 138 Aleksandra Hilt, Ewa Rybarczyk-
- Page 144 and 145: 140 Piotr Supranowicz, Mirosław J
- Page 146 and 147: 142 Piotr Supranowicz, Mirosław J
- Page 148 and 149: 144 Piotr Supranowicz, Mirosław J
- Page 150 and 151: 146 Piotr Supranowicz, Mirosław J
- Page 152 and 153: 148 Piotr Supranowicz, Mirosław J
- Page 154 and 155: 150 Piotr Supranowicz, Mirosław J
- Page 156 and 157: 152 Piotr Supranowicz, Mirosław J
- Page 158 and 159: 154 Piotr Supranowicz, Mirosław J
- Page 161 and 162: PRZEGL EPIDEMIOL 2012; 66: 157 - 16
- Page 163 and 164: Nr 1Consumer behaviour in OTC medic
- Page 165 and 166:
PRZEGL EPIDEMIOL 2012; 66: 161 - 16
- Page 167 and 168:
Nr 1Prof. zw. dr hab. med. Wiesław
- Page 169 and 170:
Nr 1Prof. zw. dr hab. med. Wiesław
- Page 171 and 172:
PRZEGL EPIDEMIOL 2012; 66: 167 - 16
- Page 173:
Nr 1169WYKAZ RECENZENTÓW PRAC NADE
- Page 176 and 177:
172 Instrukcja dla autorówNr 4w kt
- Page 178:
174 Instrukcja dla autorówNr 4są