Przegląd Epidemiologiczny - Państwowy Zakład Higieny

76 Krzysztof Simon, Justyna JanochaNr 1chorującego chłopca. Nie rozwinął się u niej HUS. Niezanotowano przypadków śmiertelnych w Polsce (12).Równocześnie z badaniami nad etiologią, trwałydochodzenia epidemiologiczne źródła epidemii. Początkowoprzypuszczano, że źródło stanowią ogórkiimportowane z Andaluzji w Hiszpanii. Dalsze badaniewykazały jednak, że EHEC badane w hamburskim laboratoriumnie są jednakowe z wyizolowanymi z kałuosób chorujących. Podejrzenia te jednak, miały dalszeimplikacje związane z zakazem importu warzyw z terenuHiszpanii, co pociągnęło za sobą ogromne stratyfinansowe. hiszpańskich rolników. Dalsze podejrzeniapadły na gospodarstwo ekologiczne w rejonie Uelzenw Dolnej Saksonii, gdzie hodowane były kiełki roślin.Ostatecznie okazało się, że zakażone EHEC są nasionakozieradki pochodzące z Egiptu, których używano douprawy kiełków w podejrzewanym wcześniej gospodarstwieekologicznym na terenie Niemiec. Unia Europejskawprowadziła zakaz importu wszelkich nasioni fasoli z Egiptu do końca października b.r. Wszystkiesprowadzone od 2009 roku nasiona kozieradki zostaływycofane, przebadane i zniszczone- jak ogłosił unijnykomisarz ds. zdrowia John Dalli. Epidemia spowodowałaznaczne ograniczenia obrotów na europejskimrynku i ogromne straty u producentów warzyw. Wewrześniu ogłoszono też wypłaty rekompensat dlapolskich producentów warzyw w wysokości 46,3 mlneuro przeznaczonych przez Komisję Europejską, copozwoliło na pokrycie około 50% szacowanych strat,choć polscy rolnicy w żaden sposób nie byli związaniz rozwojem tej epidemii.OBRAZ KLINICZNY I PROBLEMYTERAPEUTYCZNEPatogeneza zespołu wiąże się uszkodzeniem komórekśródbłonka naczyń nerek i innych narządóww wyniku kontaktu z czynnikiem cytotoksycznym np.toksyną bakterii. Tworzą się lokalne agregaty płytkowepowodujące zawały warstwy korowej nerki i objawyniedokrwienia innych narządów.Okres wylęgania objawów chorobowych wynosi odkilkunastu godzin do 10 dni. Początkowo jest to biegunka,często krwista z towarzyszącymi bólami brzuchaoraz wymioty. U około 20%-30% chorych rozwija sięzespół hemolityczno-mocznicowy, charakteryzujący siędużą śmiertelnością, sięgającą nawet 25%.W obrazie klinicznym dominuje triada objawów:niedokrwistość hemolityczna, małopłytkowość orazobjawy ostrej niewydolności nerek. Powyższym zaburzeniomczasem towarzyszy gorączka, zaburzenia rytmuserca, wzrost ciśnienia tętniczego, patechiae, oraz objawyneurologiczne. Śmiertelność szacuje się na około5-15 %. W badaniach dodatkowych stwierdza się schistocyty(uszkodzone, pofragmentowane, zdeformowanekrwinki czerwone), leukocytozę , trombocytopenię, retikulocytozę,podwyższone stężenie LDH i bilirubiny pośredniej,białkomocz i krwinkomocz, natomiast osoczowewskaźniki krzepnięcia pozostają w granicach normy.Leczenie obejmuje przede wszystkim postępowanieobjawowe z monitorowaniem i normalizacją czynnościżyciowych. W przypadku wystąpienia objawów ostrejniewydolności nerek niezbędna jest dializoterapia.Właściwym postępowaniem jest również plazmafereza,oraz przetaczanie koncentratu krwinek czerwonych orazmasy płytkowej, natomiast antybiotykoterapia nie jestwskazana, z wyjątkiem sytuacji, gdy pojawią się objawysepsy (w HUS o etiologii EHEC antybiotykoterapianasila uwalnianie werotoksyny). W zakażeniu EHECbez objawów zespołu hemolityczno-mocznicowegomożemy zastosować rifaksyminę, która działa jedyniemiejscowo w przewodzie pokarmowym, nie ulegającwchłanianiu do krwioobiegu.W leczeniu nie są zalecane środki hamujące perystaltykęjelit,. W terapii podjęto próbę zastosowaniaEculizumabu, przeciwciała monoklonalnego, którewiąże się z białkiem dopełniacza C5, które uruchamiaproces prowadzący do niszczenia krwinek. Badaniaudowodniły hiperaktywację białek dopełniacza w postaciachHUS związanych z zakażeniem EHEC. PreparatEculizumabu jest lekiem sierocym tj. stosowanymw bardzo rzadkich chorobach, zarejestrowany od 2007roku do leczenia nocnej napadowej hemoglobinurii,i należy do jednych z najdroższych leków na świecie.W maju 2011 opublikowano artykuł w “New Journal ofMedicine” opisujący dużą skuteczność po zastosowaniuleku u 3 dzieci z rozwiniętym zespołem HUS, powikłanymciężkimi objawami neurologicznymi (14). Lekdo 6.06.2011 zastosowano u 49 pacjentów w HamburgUniversity Medical Centre, u 28 w Kilonii oraz u 20w Hanoverze. Efekty leczenia nie okazały się jednaktak pozytywne jak w przytaczanym wcześniej badaniu.Najlepszym sposobem uniknięcia zakażenia jestprzestrzeganie podstawowych zasad higieny tj. dokładnemycie warzyw oraz owoców przed spożyciemoraz zasady higieny w bezpośrednich kontaktach, gdyżzakażenie przenosi się również z człowieka na człowieka,co potwierdzają notowane przypadki przeniesieniazakażenia na członków rodziny (15).Na szczęście udało się zapobiec rozprzestrzenianiusię nowej epidemii i w dniu 26.07.2011 oficjalnieogłoszono zakończenie epidemii. Niemieccy ekspercisądzą jednak, że istnieje możliwość wystąpienia nowychprzypadków zachorowań. Z całą pewnością nie jest toostatnia „nowa” epidemia (10,15)