Przegląd Epidemiologiczny - Państwowy Zakład Higieny

Nr 1Współpraca ze służbą zdrowia. I. Opinie o reformie zdrowia 143kobiet, osób starszych, lepiej wykształconych orazemerytów i rencistów (24).Odsetek respondentów, którzy zgłaszali problemywymagające zmiany, był znaczny, co świadczyłoby, żepotrzeba zaangażowania się w reformowanie zdrowiajest wśród Warszawiaków dość duża. Badani zgłaszalikonieczność ułatwienia dostępu do leczenia (zwłaszczaspecjalistycznego), rozszerzenia zakresu badańprofilaktycznych, obniżenia cen leków, polepszeniajakości usług medycznych i przedstawili różne propozycjezmiany systemu ubezpieczeń zdrowotnych. Odmomentu wprowadzania reformy zdrowia wzbudzałaona umiarkowane zainteresowanie Polaków i raczejpesymistyczne przewidywania. Propozycje zmian byłypodobne do opisanych w naszych badaniach. Ogólnopolskiebadania przeprowadzone w 1998 roku wykazały,że wprawdzie trzy czwarte społeczeństwa widziałopotrzebę przeprowadzenia reformy systemu opiekizdrowotnej, ale jedynie co czwarty respondent bardzointeresował się informacjami o reformie, podczas gdyco trzeci wykazywał brak lub małe zainteresowanie. Połowabadanych uważała, że reforma przyniesie korzyścilekarzom, a tylko co trzeci był zdania, że na reformiezdrowia skorzystają pacjenci. Ponad połowa badanychuważała, że wskutek reformy służby zdrowia zmienisię na lepsze stosunek lekarzy do pacjentów, od jednejtrzeciej do dwóch piątych Polaków sądziło, że lepszybędzie dostęp do podstawowej opieki zdrowotnej, leczeniaspecjalistycznego i badań diagnostycznych, a jednapiąta spodziewała się obniżenia kosztów leczenia (25).Podobne badania przeprowadzone w 2007 roku wykazały,że aż 80% społeczeństwa uważało, że należy wprowadzićzmiany w systemie opieki zdrowotnej, z czegoponad połowa postulowała wprowadzenie dużychzmian. Najczęściej postulowano ułatwienia dostępu doleczenia (43%), zwłaszcza do leczenia specjalistycznego(26%), zmiany systemu opieki zdrowotnej (22%),zwiększenie nakładów na opiekę zdrowotną (19%),poprawienie jakości leczenia (18%), obniżenie kosztówleczenia (12%) (26). W państwach Europy Zachodniej,mimo przeprowadzenia reform, również zgłaszane sąpotrzeby zmian niezależnie od systemu finansowaniai organizacji opieki zdrowotnej. W Wielkiej Brytanii,w której służba zdrowia finansowana jest z budżetupaństwa, po wprowadzeniu reformy opieki rodzinnej,sygnalizowano pogorszenie możliwości skontaktowaniasię pacjentów z ich lekarzem (27). Natomiastw Holandii, w której dominuje system ubezpieczeńzdrowotnych, po wprowadzeniu reformy ustanawiającejregulowaną konkurencję (managed competition)na rynku zdrowia, w dalszym ciągu czas oczekiwaniapacjentów poradni specjalistycznych często przekraczałobowiązujące normy, telefoniczny dostęp do lekarzaogólnego był zły, a ponadto w dużej części szpitalizabiegi wymagające szybkiej interwencji chirurgicznejnie były przeprowadzane w wymaganym terminie(28). Poważna potrzeba reorganizacji systemu opiekizdrowotnej istnieje nie tylko w Polsce. Zapewnienieaktywnego udziału obywateli wydaje się być konieczne.WNIOSKIBadania nasze pozwalają sformułować następującewnioski:1. Biorąc pod uwagę, że partycypacja społecznaw przedsięwzięciach publicznych jest w Polsceniska, gotowość mieszkańców Warszawy dowspółdziałania ze służbą zdrowia w reformowaniusystemu opieki zdrowotnej jest dość duża, zwłaszczawśród tych, którzy częściej korzystają z opiekizdrowotnej – kobiet, osób starszych, emerytówi rencistów.2. Jakkolwiek struktura respondentów pod względemwykształcenia nie odpowiada strukturze populacjiwarszawskiej, to dominujący udział respondentówz wykształceniem wyższym (51,4%) i średnim(37,7%) podnosi wartość uzyskanych opinii, jakobardziej pogłębionych i przemyślanych.3. W opinii respondentów dominującymi propozycjamizmian są: łatwiejszy dostęp do leczenia specjalistycznego(60,9%), zmiana systemu ubezpieczeńzdrowotnych (17,3%), obniżenie ceny leków(14,8%), polepszenie jakości usług medycznych(14,1%).4. Zwraca uwagę stosunkowo niski (10,7%) odsetekpostulujących łatwiejszy dostęp do lekarzy pierwszegokontaktu. Przeczy to obiegowym opiniomjakoby w Warszawie było łatwiej o opiekę specjalistycznąniż poz.5. Wskazane jest zapewnienie obywatelom w większymstopniu możliwości przekazywania własnychopinii o potrzebnych zmianach, które powinny byćuwzględniane przy wdrażaniu reformy zdrowia,gdyż mogą one być cennym źródłem inspiracji dlatwórców reformy.6. Opracowane przez nas narzędzie, rozszerzonew miarę potrzeby, może być wykorzystane w ramachprogramów zdrowotnych, realizowanych zwłaszczana szczeblu lokalnym, jako środek umożliwiającyobywatelom aktywne uczestniczenie.Postulaty mieszkańców Warszawy dotyczące reformyopieki zdrowotnej przekazane zostały RzecznikowiPraw Pacjenta w czasie spotkania w dniu 22 listopada2011 roku w Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego– Państwowym Zakładzie Higieny.