You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
12<br />
Pradzieje i najdawniejsze cywilizacje<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Czasy rolników<br />
Rolnicy nie mogli, tak jak ich paleolityczni przodkowie,<br />
wędrować z miejsca na miejsce. Aby zebrać<br />
plony, musieli spulchnić ziemię motykami, wysiać<br />
ziarna, czekać, aż zboże wyrośnie i chronić je przed<br />
dzikimi zwierzętami. Zaczęli więc prowadzić osiadły<br />
tryb życia. W pobliżu pól zakładali stałe osady. Budowali<br />
w nich chaty z drewna, a później także domy<br />
z suszonych na słońcu glinianych cegieł.<br />
Obfitość roślinnego pożywienia sprawiła, że rolnicy<br />
mogli udomowić zwierzęta. Stopniowo oswajali<br />
różne gatunki: bydło, owce, kozy, świnie i drób. Hodowali<br />
je nie tylko na mięso, lecz także dla mleka,<br />
jajek i wełny. Na grzbietach wołów czy koni można<br />
też było transportować ludzi i ciężkie ładunki.<br />
Epokę, w której rozwinęło się rolnictwo, a ludzie<br />
zaczęli wieść osiadłe życie nazywamy neolitem (czyli<br />
młodszą epoką kamienia). Samo przechodzenie od<br />
gospodarki zbieracko-łowieckiej do rolniczej oraz<br />
od wędrownego do osiadłego trybu życia określamy<br />
mianem rewolucji neolitycznej. Wbrew nazwie<br />
Początki rolnictwa<br />
Około 10 tysięcy lat p.n.e. nastąpiło ocieplenie klimatu,<br />
które spowodowało ważne zmiany w życiu<br />
paleolitycznych wędrowców. Rozpoczęły się one na<br />
obszarze tzw. Żyznego Półksiężyca, rozciągającym<br />
się od Morza Śródziemnego do Zatoki Perskiej.<br />
Na tamtejszych ziemiach rosły dzikie odmiany zbóż,<br />
przede wszystkim pszenicy. Mieszkańcy tych terenów<br />
nauczyli się ścinać kamiennymi sierpami kłosy<br />
zboża, przechowywać ziarna, rozcierać je na mąkę<br />
i wypiekać z niej placki.<br />
Z biegiem czasu zauważyli, że nowe rośliny wyrastają<br />
z dojrzałych ziaren zboża, które upadły na<br />
ziemię. Zaczęli więc sami wysiewać część zebranego<br />
ziarna i zbierać plony. W ten sposób narodziło<br />
się rolnictwo. Mieszkańcy Żyznego Półksiężyca<br />
wprowadzili później też uprawy innych roślin, m.in.<br />
jęczmienia, prosa, soczewicy, grochu, lnu czy drzew<br />
owocowych.<br />
<br />
<br />
<br />
•
Change language