Mpande's - University of Zululand Institutional Repository

-17-
sprekende stamme soos die Xhosa, Swazi en Mpondo, was. Anders as sy
voorsate, het Mpande min oorloe teen ander lande gevoer. Hy het Zulu
impi's gestuur om vee van die Swazi, Bapedi, Hlubi, AmaNgwe en
AbakwaNkosi te buit. Mpande het ook tussenbeide getree in n
opvolgings-twis in Maputoland.
Die aard van Mpande se militere ekspedisies was geensins anders as die
van sy voorgangers me. Sy veldtogte is opgevolg deur die herlewing van
Shaka se amabutho (regimente), beheerstelsel en die bou van nuwe
amakhanda (nedersettings opgerig en bewoon deur die amabutho, wat
ook ii. harem bevat het) rondom sy paleis te Nodwengu. In die laat 1840's
is Mpande se militere ekspedisies se sukses bemoeilik deur sporadiese
inmenging deur beide die Voortrekkers en die Britse administrasie van
Natal.
Verhoudinge tussen Mpande en die Voortrekkers van die Republiek van
Natalia het op 15 Januarie 1839 begin toe Mpande die Voortrekker leiers
op die oewer van die Thukelarivier ontmoet het. Die leier van die
Volksraad., Andries Pretorius, het 'n harilike gesprek met Mpande gevoer.
Pretorius het besef dat vriendskapsbande met Mpande sekuriteit vir die
Voortrekkers sou verseker teen moontlike invalle vanaf die gebied van