De blik van een buitenstaander

5.6 stabiliteit en dynamisering
Bij het plotten van een koers voor de Vereniging, is het nuttig het gedachtengoed van
Robert Pirsig, en zijn onderscheid tussen statische en dynamische kwaliteit te betrekken.
Statische en dynamische kwaliteit
Pirsig heeft ons tot het onderscheid tussen statische en dynamische kwaliteit aangereikt
(Pirsig, 1987, 1994). Statische kwaliteit heeft betrekking op de perfectionering van wat
al is geordend. Het is de kwaliteit van het vastgelegde, het zekere, het stabiele. Deze
orde perverteert geleidelijk echter altijd omdat de context verandert. De kwaliteit van
het geordende daalt dus. Het verwordt tot een zwaar, dehumaniseerd, ineffectief
systeem. Pirsig daarover: “Als je een heleboel statische wetten uitvaardigt om het
ergste te voorkomen, dan zal ook het beste in de kiem worden gesmoord, dan zal de
vonk verdwijnen en blijft er niets anders over dan de saaiheid van een forensendorp.”
(Pirsig, 1994)
Dynamische kwaliteit is gericht op innovatie op systeemniveau, de kwaliteit van het
veranderen zelf. Het streven naar dynamische kwaliteit bestaat uit strijd, strijd om
aandacht, strijd om agendering, strijd om draagvlak. Er ontstaat een spanning tussen
statische en dynamische kwaliteit. De meest bekende stelsels voor kwaliteitszorg geven
voorrang aan statische kwaliteit. Het woord ‘stelsel’ zegt het eigenlijk al. (In ’t Veld,
2010) Maar, waar alleen dynamische kwaliteit heerst, daar is wanorde. Waar alleen
statische kwaliteit heerst, daar is verstarring. “Zonder dynamische Kwaliteit kan het
organisme niet groeien. Zonder statische kwaliteit kan het organisme niet blijven bestaan.
Beide zijn nodig.” (Pirsig, 1994)
Bij het herdefiniëren en herwaarderen van de rollen die de Vereniging voor haar leden
kan vervullen is steeds van belang te bezien hoe de rol een stabiliserende functie,
maar tegelijkertijd ook een dynamiserende rol heeft waarbij mensen en hun verbanden
worden aangesproken en uitgedaagd.
Een ander relevant element hierbij is de interne en de externe functie van de rol. Bij
de interne functie gaat het om het beleid in en tussen de hogescholen; over relaties
tussen studenten en docenten, tussen docenten onderling, tussen docenten, lectoren,
managers en bestuurders in en tussen de instellingen. In de externe functie gaat het
ten eerste om de positie van de hogeschool in zijn omgeving; de hogeschool in relatie
tot toeleverende scholen, afnemende bedrijven, faciliterende gemeenten, betrokken
ouders. Ten tweede gaat het om de positie van de sector in de bredere samenleving;
relaties tot de overheid (parlement en ministerie van ocw), Inspectie, nvao, koepelorganisaties
als vno-ncw en Brussel. De focus van elke rol ligt op een ander terrein.
Ten slotte kan voor de rolbeschrijvingen aansluiting worden gezocht bij de rollen die
Dedan Schmidt beschrijft. Hij maakt een andere onderverdeling waardoor de daadwerkelijke
rollen van de Vereniging beter tot hun recht komen.
58 De blik van een buitenstaander