De blik van een buitenstaander

kracht die uit kan gaan van een goede positionering van onderwijs en onderzoek in
het bestuur, kan binnen de vereniging gestalte krijgen met de Sectorale Adviescolleges,
waarin ook professionals zitting hebben. Nadrukkelijker aandacht is voor de verhoudingen
met het toeleverend onderwijsveld noodzakelijk en ook verdient de relatie met
het afnemend werkveld en de externe stakeholders intensivering.
3. Belangenbehartiger en schild voor de sector.
Voor de Vereniging is een belangrijke rol weggelegd als belangenbehartiger en schild
voor de sector in relatie tot het ministerie van ocw, de onderwijsinspectie en de nvao.
Bekostiging en toezicht op de rechtmatige besteding van budgetten zullen altijd tot
het domein van de overheid blijven behoren. Naarmate de vereniging en haar leden
echter op de eerste twee terreinen succesvoller worden en er dus meervoudige sturingsrelaties
zijn ontwikkeld, die over voldoende checks and balances beschikken, zou
het ministerie steeds meer aan de sector kunnen en moeten overlaten. Het is aan de
Vereniging om die vraag naar meer bevoegdheden te articuleren. Op dezelfde manier
zou de Vereniging in gesprek moeten treden met de Inspectie van het Onderwijs. Een
metagesprek waarin het bevorderen van de kwaliteit van het hbo voor beide het vertrekpunt
is, waaraan met elkaar en niet tegenover elkaar wordt gewerkt. Dat gesprek
ontbreekt op dit moment. Incidenten zullen er altijd blijven. Wanneer de Vereniging
daarin snel en transparant weet te acteren en bevordert dat een incident een motief
oplevert voor effectieve collectieve actie, legitimeert zij zichzelf als schild voor de sector.
ii. De rollen
In aansluiting op de hiervoor geformuleerde opdracht zouden de vijf roltyperingen
– zoals beschreven door Dedan Schmidt – als volgt moeten worden ingevuld.
Als gevolg van de schaalvergroting van hogescholen is de historisch sterk ontwikkelde
functie van adviesbureau minder relevant geworden, maar nog altijd nuttig. De grootste
hogescholen met enkele tienduizenden studenten en vele honderden personeelsleden
beschikken over eigen, voldoende gekwalificeerde stafdiensten om de functie
van adviesbureau te vervullen. Voor de kleinere hogescholen biedt het bureau van de
Vereniging nog steeds adequate ondersteuning. Over de invulling van die rol bestaat
geen discussie. Ook de rol van de Vereniging als onderhandelaar van cao’s krijgt nog
altijd waardering.
Daar waar betoogd wordt dat alle actoren in de sector hun verantwoordelijkheid moeten
nemen voor de eigen professie kan de Vereniging Hogescholen een verbindende
rol vervullen als sociëteit, als gilde en als diplomaat. Deze verenigingstypologieën
bieden ruimte voor zingeving, het optimaliseren van kwaliteit en het borgen van de
sturingsfilosofie.
De sociëteit
Leden van de sociëteit hebben een onderlinge band op basis van een gemeenschappelijke
bedoeling, een sense of purpose. De notitie ‘nieuwe vereniging’ schetst een ‘platformfunctie’
die duidt op een behoefte aan zingeving en de ambitie om het debat te
voeren over de bedoeling van het hoger beroepsonderwijs en om de visie op de inrichting
van het hbo gezamenlijk vorm te geven.
Als vanzelf zal de kern van de discussie in de sociëteit zijn wat de leden bindt: de (persoons-)vorming
van nieuwe generaties. Daar horen discussies bij over vraagstukken
De Vereniging Hogescholen
61