Forn skriðuföll á Vestfjörðum

More documents

Recommendations

Info

efri árum sínum fann stein fyrir fæti sér í hlíðinni milli Ingunnarstaða og Múla. Nú er það að mestu graslaus hlíð, með stórgrýti og skriðuföllum (Sýslu og sóknarlýsingar Bókmenntafélagsins – Flateyjarprestakall, 1840). – Múli: …Túninu hafa skriður spillt og grjóthrun stórlega, og er sýnilegt að það muni meir og meir aukast. Einn partur engjanna, sem er inn á hlíðinni, spillist af skriðum. Úthagarnir, sem nálægt staðnum liggja, eru mjög graslitlir, uppblásnir og skriðurunnir, en inn á Vattardal, nærri hálfa þingmannaleið í burtu (sem þó er heimaland) eru nægir hagar, og þangað brúkast sel jafnaðarlega, þó selvegurinn þyki langur og seinfær. …Hætt er staðnum og kirkjunni fyrir skriðufalli og grjóthruni, og hefur það mjög að staðnum og kirkjunni gengið en þó ekki hingað til merkilegan skaða gjört, nema á einu fjárhúsi, sem grjóthrun úr fjallinu braut fyrir 2 árum (1708). (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Múlahreppur 1710). – Múli: …Stendur bæinn sunnan undir Múlatöflu, sem rís brött og svipprúð yfir stórt, slétt tún og víð engi. Við brekkurætur eru mjög stórir staksteinar, sem hrunið hafa úr brúnahömrum (Árbók FÍ, 1959). – Múli: …Stóristeinn: Vestur á Múlanesi er steinn einn mikill á milli Skálmarnesmúla og Ingunnarstaða. Svo er mælt að einu sinni var prestur nokkur í Múla. Þá bjó Ingunn á Ingunnarstöðum. Hún gat ei goldið presti tekjur sínar, svo var hún fátæk, og er þess getið að hún átti kú eina. Það var hinn helsti bjargarstofn Ingunnar. Prestur vildi ei láta fé sitt því hann var harður í tekjum og er hann sér að hann fær ekkert frá Ingunni fer hann til Inngunnarstaða og tekur kú hennar og fer heimleiðis. En er hann kom á stað þann sem nú er steininn, kom steininn ofan úr Múlanesfjalli og varð prestur undir honum og liggur þar enn í dag. En eigi snerti steinninn kúna og fór hún heim aftur að Ingunnarstöðum (Jón Árnason, Íslenskar þjóðsögur og ævintýri). – Ingunnarstaðir: …Úthagarnir eru bjarglegir, en þó eru þeir skriðurunnir til fjallsins. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Múlahreppur 1710). – Deildará: …Túnið hefur spillst af skriðum, og tekur af því nokkurn part, en ekki hefur nýlega á það runnið. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Múlahreppur 1710). – Fjörður: …Engjarnar sem á landi eru, eru stórlega af skriðum fordjarfaðar. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Múlahreppur 1710). Kerlingarfjörður –Litlanes (alm.): …Hefur það (landslagið) allmjög umbreyst og gengið úr sér frá því sem á landnámstímum, helst af fjallskriðum, veðrum og vatnsaga. …Vegna snjókomunnar í austanáttum og einnig í útsynningum, á vestursíðu fjarðanna, falla einatt snjóflóð og skriður kringum Múlanesið, Litlanes og Svínanes, hvar af graslendið því gengur til þurrðar, sem og af uppblæstri fyrir vindum. …Skógurinn má hvarvetna heita í hnignun sökum langvinna snjóþyngsla, vatnsaga og skriðufalla, sem og óréttrar brúkunar og yrkingar innbúanna (Sýslu og sóknarlýsingar Bókmenntafélagsins – Flateyjarprestakall, 1840). 12
– Kirkjuból á Litlanesi: …Engjarnar spillast stórlega af skriðum úr fjallinu, og eru mestan part fyrir því eyðilagðar. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Múlahreppur 1710). – Nes á Litlanesi: …Engjarnar eru eyðilagðar af skriðum úr fjallinu. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Múlahreppur 1710). Vestur Barðastrandarsýsla – Barðastrandasýsla (alm.): ...(Um vegi í Barðastrandasýslu). Það má þó heita furða, hve víða eru vegnefnur, þegar þess er gætt, hve strjálbyggt þar er, og vegirnir eða vegabæturnar geta á mörgum stöðum eigi staðið lengur en árið, þegar best lætur, því að vegirnir eru víða framan í snarbratta og skriður og grjóthrun eyðileggur þá. (Hermann Jónasson, Yfirlit yfir búnaðarástandið í Barðastrandarsýslu, Búnaðarrit, 1888). Kjálkafjörður – Auðnar: …Jörðin er í hættu, og skemmist stundum á túninu af skriðum úr á einni og læk þar hjá. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Barðastrandarhreppur 1703). – Auðshaugur: …Jörðin fordjarfast mjög árlega af skriðum. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Barðastrandarhreppur 1703). – Hamar á Haugsnesi (Hjarðarnesi): …Tún engjar og úthagi fordjarfast árlega af skriðum úr fjallinu. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Barðastrandarhreppur 1703). Barðaströnd – Þverá: …Túnið og þar um kring spillist af skriðum oftlega. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Barðastrandarhreppur 1703). – Arnórsstaðir: …Engjar og hagar spillast af skriðum. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Barðastrandarhreppur 1703). – Arnórsstaðir: …Undir skriðuáföllum liggja ...að nokkru leyti Arnórsstaðir (Sýslu og sóknarlýsingar Bókmenntafélagsins – Brjánslækjar– og Hagasóknir, 1840). – Arnórsstaðir: ...Arnórsstaðir standa undir háhyrnu fjallsins. Tún er allstórt og sæmilega grasgetið. Hætt er þar við skriðuföllum, er oft hafa gert skaða, einkum á túni. Um 1880 kvað svo mikið að þessu, að bærinn var færður niður á sjávarbakkann, en stóð áður undir fjallinu. Skriða hafði þá hlaupið á bæinn, brotið hann að einhverju 13
Page 1: Forn skriðuföll á Vestfjörðum
Page 5 and 6: Inngangur Hér hefur verið tekið
Page 7 and 8: Geiradalur - Svarfhóll: …Engjarn
Page 9 and 10: - Hamarland: …Túninu hefur að f
Page 11 and 12: - Neðri-Gufudalur: ...Gufudalshrep
Page 13: - Kvígindisfjörður: …Ofan við
Page 17 and 18: - Hvammur: …Tún er þar stórt.
Page 19 and 20: - Móberg: …Milli Skóga og Bjarn
Page 21 and 22: að snerta nokkurn, tók sig á lof
Page 23 and 24: Patreksfjörður - Patreksfjörður
Page 25 and 26: - Litli-Laugardalur: …Túnið spi
Page 27 and 28: - Selárdalur: …Landið er yfirh
Page 29 and 30: - Grandi í Bakkadal: …Engjarnar
Page 31 and 32: fordjarfaðar af skriðum úr fjall
Page 33 and 34: þessum aurhlíðum renna sífelldl
Page 35 and 36: vatns- og aurskriðum (Sýslu og s
Page 37 and 38: - Stapadalur: …(skriða/flóð?)
Page 39 and 40: fyrir jarðgryfjum og lækjum. (Jar
Page 41 and 42: sem á túnið ganga, þó hefur þ
Page 43 and 44: ekki hefur hér búið verið í la
Page 45 and 46: …Húsfreyja átti bróður. Bjó
Page 47 and 48: - Hjarðardalur stóri eða neðri:
Page 49 and 50: - Gerðhamrar: …Túninu granda l
Page 51 and 52: túnstæðin nýlega fordjarfað af
Page 53 and 54: - Valþjófsdalsófæra: ...Jóhann
Page 55 and 56: um sumarið og haustið oft á dund
Page 57 and 58: - Hvilft: …nefndar jarðir hafa g
Page 59 and 60: - Spillir: …Liggur vegurinn undir
Page 61 and 62: sjó (Kr. G. Þorvaldsson frá Sel
Page 63 and 64: naumlega undan komst, svo og skemmd
Page 65 and 66:
hefur nokkrum sinnum skaði af orð
Page 67 and 68:
- Kirkjuból: …Túnið spillist a
Page 69 and 70:
var: Hattardalir báðir í Álftaf
Page 71 and 72:
Ísafjörður - Arnarstapahlíð:
Page 73 and 74:
- Bjarnanúpur: …Hellar eru hér
Page 75 and 76:
- Gíslastaðir: …undir Lækjafja
Page 77 and 78:
hafði af steinkasti eða misst flu
Page 79 and 80:
Jón Þorkelsson fórst niður unda
Page 81 and 82:
fjallinu líkt og ótal fallbyssusk
Page 83 and 84:
- Bær í Trékyllisvík: …Engjar
Page 85 and 86:
haugarnir voru, og hulið þá að
Page 87 and 88:
- Kirkjuból í Staðardal: …Land
Page 89 and 90:
- Heydalsá: …Engjar öngvar nál
Page 91:
- Kjóastaðir: …Jörðin fordjar
show all

Forn skriðuföll á Vestfjörðum

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?