Forn skriðuföll á Vestfjörðum

fordjarfaðar af skriðum úr fjallinu. Úthagarnir eru ennþá bjarglegir, þó þeir séu víða
skriðurunnir. …Hætt er efsta bænum stórlega fyrir skriðum, og hefur hér fyrir 10
árum skriða á bæinn hlaupið, þegar að túnið tók af, og braut baðstofuna, svo mönnum
var naumlega sjálfborgið (rétt 1699, telst snjóflóð). Í sama sinn tók fjósið svo nautin
dóu. Þá gekk og þessi skriða mjög að heimabænum, þó honum grandaði ei. (Jarðabók
Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Arnarfjarðardalir 1710).
– Foss í Fossfirði: …Engjarnar á allri jörðinni spillast stórlega af skriðum úr fjallinu.
Úthagarnir eru og svo mjög skriðurunnir. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls
Vídalíns, Arnarfjarðardalir 1710).
– Reykjafjörður: …Tún eru þar aurrunnin. …skriðurunninn er úthagi þar, sem
víðast hvar í fjörðunum (Sýslu og sóknarlýsingar Bókmenntafélagsins – Otradalssókn,
1851).
– Trostansfjörður: …Engjarnar eru af skriðum spilltar, og af grjóts áburði og
landbroti af Trostansdalsá. Úthagarnir eru bjarglegir, þó þeir spillist af skriðum.
(Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Arnarfjarðardalir 1710).
– Sperðlahlíð í Geirþjófsfirði: …Engjarnar, þær litlar sem að eru nálægt jörðunni,
spillast af skriðum. Hinar fram á fjallinu, ganga af sér og spretta lítt fyrir fannlögum,
sem liggja á þeim allt fram á sumar. Úthagarnir eru enn þá bjarglegir, þó þeir spillist
sumsstaðar af skriðum. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns,
Arnarfjarðardalir 1710).
– Botn: …Utar og sunnar í hlíðinni gnæfir klettur einn mikill upp úr skógar
þykkninu. Er það Einhamar, sem frægur er af vörn Gísla Súrssonar. En hann mun vera
16 m á hæð og þverhníptur að norðanverðu, en allmikið mun þó hafa hrunið úr
honum, sérstaklega efstu brún hans, síðan Gísli Súrsson háði þar hina hinstu vörn sína
gegn ofurefli fjandmanna (Jón G. Jónsson, Í landnámi Geirþjófs Valþjófssonar, Árbók
Barðastrandarsýslu (4), 1951).
– Krosseyri í Geirþjófsfirði: …Engjunum spilla skriður úr fjallinu stórlega, og hafa
mikið af þeim eyðilagt. Úthagarnir eru og svo stórlega skriðurunnir og uppblásnir.
Hætt er kvikfé fyrir snjóflóðum og grjóthruni. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls
Vídalíns, Arnarfjarðardalir 1710).
– Krosseyri í Geirþjófsfirði: …Yst í mynni Geirþjófsfjarðar að austanverðu er
jörðin Krosseyri. …Hlíðin milli Krosseyrar og Botns hefur fyrr á tímum verið þakin
skógi og kjarngresi. Sjást þess enn víða merki, en grjóthrun og skriðuhlaup hafa nú
eytt gróðri hennar að verulegu leyti (Jón G. Jónsson, Krosseyri í Suðurfjarðarhreppi,
Árbók Barðastrandarsýslu (4), 1951).
– Steinanes: …Úthagarnir eru stórlega fordjarfaðir af skriðum og mikinn part í
hrjóstur komið. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Arnarfjarðardalir
1710).
29