Forn skriðuföll á Vestfjörðum

um sumarið og haustið oft á dundu, því haustið varð mjög votviðrasamt með miklum
hríðum, hvar ofan á um veturnætur og fram yfir allraheilagramessu komu frostleysu
drifsnjóar, svo allt upp fyllti; þar ofan í komu stóreflisvatnshríðar, hverjar fram
hleyptu mörgum og miklum skriðum víða um landið í brattlendi og hlíðum með
skógum og landi í stórspildum í sjó ofan, svo margar jarðir hér í sýslu, sem og víðar,
misstu mikið land, bæði af túnum, engjum, skógum og beititeigum, á meðal hverra
var: Hattardalir báðir í Álftafirði, kóngsjarðir, Hestfjörður og aðrar fleiri. Í
Önundarfirði: Hestur, Tunga, Kirkjuból, Eyri hvar tún mestallt af tók, Veðrarár báðar.
Í Dýrafirði: Hvammur og Hjarðardalur stóri, hvar tún öll að mestu aftók með öllum
engjum, svo sú jörð fæst nú ei byggð. - Þessa árs sumar var þurrt og graslítið, því ei
spratt sökum klaka, sem í jörðunni var, því ei var meir þétt en alin, 3 kvartil og hálf
alin niður frá grasrót ofan að klaka um haustið snemma, þá lík grafin voru í
kirkjugarð, og ei varð harðatorf (mór) til eldiviðar í torfgröfum skorið það sumar,
sökum klaka (Eyrarannáll).
– Efstaból: …Engjarnar eru af skriðum stórum skemmdar og eyddar á þriðjungi, svo
spilla og engjunum lækir, sem bera á þær grjót og aur. Snjóflóð hafa hér nokkrum
sinnum peningi grandað. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns,
Önundarfjörður 1710).
– Kroppsstaðir: …Engjunum spillir á, sem ber þar á grjót og eyðir þeim.
Úthögunum þeim litlum sem eru, spilla skriður ár frá ári. (Jarðabók Árna
Magnússonar og Páls Vídalíns, Önundarfjörður 1710).
– Kirkjuból í Korpudal: …Skriður féllu á engjarnar fyrir um 4 árum (1706), og var
þá landskuld aftur færð um eina vætt á þessum partinum, en á hinum hélst afgjaldið
svo sem var. …Engjar eru stórum fordjarfaðar af því að skriða hljóp í ána og
stemmdi hana upp á engjarnar og bar hún þar svo á aur og leir. Flæður spillir og
engjunum og bera á aur og grjót. Högum jarðarinnar hafa skriður stórlega spillt. Í
einum hlut haganna þar sem hann er bestur, er stórum hætt fyrir snjóflóðum.
(Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Önundarfjörður 1710).
– Kirkjubólshús: …(hjáleiga hjá Kirkjubóli) …Um spillingu engjanna af flæði er
sama að segja og um heimajörðina. Eins um spill haganna og skriðna áhlaup.
(Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Önundarfjörður 1710).
– Tannanes: …Skriða hefur á túnið hlaupið og nærri því á bæinn og hefur túninu
stórum spillt, er hér og árlega skriðna von. Engjarnar eru spiltar og spillast árlega af
skriðum og er nærri helmingur þeirra aftekinn. Hagarnir eru og stórum spilltir af
skriðum og ærið mjög eyddir. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns,
Önundarfjörður 1710).
– Tannanes: …hefur liðið og líður stóran skaða af fjallskriðum (Sýslu og
sóknarlýsingar Bókmenntafélagsins – Holtssókn, 1840).
– Ytri–Veðraá: …Enginu grandar til stórskaða skriður úr brattlendi og hafa eyðilagt
þær meir en til helminga. Hætt er kvikfé á vetur fyrir sjávarflæðum og fyrir
stórskriðum. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Önundarfjörður 1710).
53