Forn skriðuföll á Vestfjörðum

– Kirkjuból í Staðardal: …Landskuld lxxx álnir til forna, en nú í þrettán ár hefur
hún verið, síðan þar hljóp skriða, og er enn nú lx álnir (1696). …Engjar mestallar af
og er slegið á dreif og er mjög grýtt. Hagar spillast jafnlega af skriðum og grjótfalli úr
klettum. Snjóflóðahætt mjög. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns,
Staðarhreppur 1709).
– Kleppustaðir í Staðardal: …Hjáleiga Staðs. …Engjar grýttar, votar og spillast af
skriðum og snjóflóðum. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns,
Staðarhreppur 1709).
– Aratunga í Staðardal: …Hjáleiga Staðs. …Tún og engjar er í meðallagi ef
bygðist. Annað er sama með heimajörðinni (Staður). (Jarðabók Árna Magnússonar og
Páls Vídalíns, Staðarhreppur 1709).
– Víðivellir í Staðardal: …Tún er stórum skemmt og sumpart eyðilagt af sandi leir
og skriðum. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Staðarhreppur 1709).
– Bjarnarvík: …Skammt fyrir innan bæinn Ós í Steingrímsfirði er svonefnd
Óskleif, þar sem klettatangi gengur nokkuð í sjó fram. Rétt fyrir innan kleifina er
dálítil vík, svonefnd Ósvík (Bjarnarvík). Til forna hefir auðsýnilega stór skriða fallið
niður í botn víkurinnar. Hefir skriðan fallið úr svonefndum Ósborgum fyrir ofan
víkina. Innan til við skriðu þessa sést enn móta fyrir fornlegu garðbroti og fylgja þau
munnmæli, að þarna hafi eitt sinn býli verið og hafi það tekið af með þeim atburðum,
sem hér greinir. Einhvern tíma til forna bjuggu þarna hjón, sem ekki voru við
alþýðuskap og þóttu illa kristin. Unglingsstúlka nokkur var í vist hjá þeim hjónum, og
er ekki getið fleiri manna þar á heimili. Stúlka þessi hafði það fyrir vana að gefa
heimahröfnunum af mat sínum og urðu þeir svo spakir, að þeir nærri tíndu mat úr
lófum stúlkunnar. Svo bar við einn morgunn, þegar stúlkan ætlaði að gefa hröfnunum,
að þeir vildu ekki taka við matnum, heldur flögruðu frá henni og krunkuðu í ákafa.
Stúlkunni þótti þetta kynlegt og fór í humátt eftir þeim með matinn. En hrafnarnir
vildu ekkert sinna matnum og létu stúlkuna elta sig allt út undir túngarð. Þegar stúlkan
var komin út undir túnjaðar brast skriða úr fjallinu yfir bæinn og tók hann af og mest
allt túnið, og þar fórust þau karl og kerling (Helgi Guðmundsson og Arngr. Fr.
Bjarnason, Vestfirskar sagnir II, 1945).
– Bjarnarvík: …Annað eyðikotið, sem talið er, að staðið hafi undir norðurhorni
fellsins og orðið þar undir skriðu, hafi heitið Bjarnarvík (Pétur Jónsson frá Sökkum,
Strandamannabók, 1947).
– Bjarnarvík: …Þar sem fellin eru hæst og bröttust, er stórgrýtisurð allt í sjó og
kallast þar Kleif eða Óskleif. Innan til við urð þá er vík, er nefnist Bjarnarvík.
Munnmæli eru það gömul, að þar hafi fyrrum verið býli, er eyðst hafi vegna grjóts og
skriðufalla úr Fellunum. Hvað svo sem líður sennileik þeirrar sagnar, er svo mikið
víst, að greinilega sér fyrir garði, er hverfur undir urðina (Árbók FÍ, 1952).
– Skeljavík: …Engjar spillast af skriðum og leir. (Jarðabók Árna Magnússonar og
Páls Vídalíns, Staðarhreppur 1709).
85