Forn skriðuföll á Vestfjörðum

1882, einkanlega í samanburði við Gísla Súrssonar sögu, Árbók Fornleifafélagsins,
1883).
– Skammfótarmýri í Haukadal: …Í Gísla sögu eru nefndir fjórir bæir frammi í
dalnum. Segir sagan að einn þeirra hafi farið af skriðu, sem huldi hann algjörlega. Sá
bær hét Skammfótarmýri. Nafnið Skammfótarmýri er nú ekki til, en innan árinnar,
móts við Kolturshorn, er engi kallað Skammfótarengi. Er talið, að Skammfótarmýri
hafi verið upp af því, en þar eru miklar skriður (Árbók FÍ, 1951).
– Skammfótarmýri í Haukadal: …Enn utar í dalnum sömu megin árinnar, á móts
við minni Lambadal er til örnefnið Skammfótarengi og þar er talið að
Skammfótarmýri hafi verið. Þar sjást engar rústir því hrunið hefur úr fjallinu og ná
grjótskriður langt fram í dalinn (Guðmundur J. Guðmundsson, Á slóðum Gísla
Súrssonar, Áfangar (38), 1990).
– Annmarkastaðir í Haukadal: …Það er lítil ástæða til að ætla, eins og sumir hafa
haldið, að Skammtóftarmýri hafi verið rétt fyrir heiman Annmarkastaði að
vestanverðu, þar sem nú eru kölluð Jarðföll, því þar sést ekki hið minnsta fyrir að bær
hafi nokkurn tíma verið, og ekki glöggvari merki til jarðfalla en í hinni skriðunni hjá
Skammfótarengi, sem ég áður nefndi, enda er dalurinn allur fullur af skriðum beggja
megin, og hvergi neitt sérlega einkennilegt jarðfall fremur en á öðrum stað. (Sigurður
Vigfússon, Rannsókn um Vestfirði 1882, einkanlega í samanburði við Gísla Súrssonar
sögu, Árbók Fornleifafélagsins, 1883).
– Meðaldalur: …Engjarnar eru svo að kalla eyðilagðar af skriðum og grjótburði úr
Meðaldalsá. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Dýrafjarðarhreppur
1710).
– Gata í Meðaldal: …Kostir og ókostir sem segir á heimajörðinni, nema vatnsbólið
er erfitt á vetur fyrir fannlögum í Meðaldalsá. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls
Vídalíns, Dýrafjarðarhreppur 1710).
– Þingeyri: …Inn frá eyrinni eru bakkar og liggur hlíðarhallinn niður á þá. Inn eftir
þeim liggur önnur aðalgata kauptúnsins, og er vegurinn inn í fjörðinn framhald
hennar. Mikil byggð er með þeirri götu. Nær hún inn fyrir land kauptúnsins, og eru
nokkur húsin í Hvammslandi. Innst eru húsin strjálli, og eru stórir ræktarblettir
kringum sum þeirra. Nokkur hús standa einnig uppi í hlíðinni, fyrir ofan götuna.
Aurskriður hafa stundum fallið úr hlíðinni og þá spillt görðum og túnblettum, en
sjaldgæft er það (Árbók FÍ, 1951).
– Hólar í Kirkjubólsdal: …Úthagar eru mjög skriðurunnir og þar með litlir.
(Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Dýrafjarðarhreppur 1710).
– Kirkjuból í Kirkjubólsdal: …Túnið hefur spilst stórlega af skriðum, og er af því
að vísu eyðilagður fjórði partur, og er þó sýnilegast að þar muni ennþá áaukast.
Engjarnar þær sem venjulega hafa slegnar verið eru að mestu eyðilagðar fyrir skriðum,
og er síðan slegið fram á Kirkjubólsdal í úthögum, sem þó er mjög langt til að sækja.
Úthagar eru bjarglegir, þó að fjallið sé víða skriðurunnið og vindblásið. …Vatnsbólið
það sem verið hefur er yfirfallið af einni skriðu, og er síðan stórlega erfiður vatnsvegur
í Kirkjubólsá, strax þegar aðskerpir á vetur. Ekki sýnist bænum óhætt fyrir skriðum,
38